آیا اسکرین شات جرم است؟
٢ سال زندان و جزای نقدی بر اساس ماده ٧٤٥ (ماده ١٦ قانون جرایم رایانه ای)مجازات افشای اسرار خصوصی دیگران است قانون، ادله الکترونیک را به رسمیت شناخته و اگر شخصی در فضای مجازی تهدید شد می تواند از طریق مراجع قانونی آن را پیگیری کند.
مدتی بود که در شرکت با یکی از همکارانش به مشکل خورده بود و نمی توانست به تنهایی مشکلش را حل کند. از طرفی چون همکارش یکی از نزدیکان مدیرعامل شرکت بود نمی خواست این موضوع را پیش اشخاصی که در شرکت کار می کنند، بازگو کند. اما نمی توانست این وضع را تحمل کند و یک شب که رفتارهای همکارش به او بیش ازحد فشار آورده بود، تصمیم گرفت برای درددل این مشکلات را در تلگرام برای همکار دیگرش تعریف کند. پس از تمام شدن درددل از او خواست که این صحبت ها بین خودشان بماند و همکارش هم این اطمینان را به او داد که هیچ احدی از این ماجرا اطلاعی پیدا نخواهد کرد.
چه مجازاتی برای افشای اسرار خصوصی دیگران در نظر گرفته شده؟
این روایت شاید یک رخداد بسیار کوچک از فاجعه ای که با گرفتن اسکرین شات ممکن است برای افراد به وجود آید، باشد. در مواردی افراد با گرفتن اسکرین شات حتی دیگران را تهدید به قتل کرده اند. با توجه به جدیدبودن این موضوع، اسکرین شات در قانون جرم انگاری نشده است، ولی قوانینی از پیش برای این گونه جرایم اینترنتی درنظر گرفته شده که افراد با استناد به آن می توانند از شخصی که آنها را مورد سوء استفاده قرار داده، شکایت کنند. در ادامه گزارش با خواندن نظرات کارشناسی وکلا این قوانین را بررسی خواهیم کرد.
چه مجازاتی برای افشای اسرار خصوصی دیگران در نظر گرفته شده؟
مجازات پیش بینی شده برای جرایم رایانه ای
این حقوقدان در ادامه افزود:تهدید به انجام عملی که ممکن است موجب ضرر آبرویی یا شرافتی یا افشای اسرار خانوادگی شود، خواه تهدیدکننده به این واسطه، تقاضای مال به قصد اخاذی کرده یا نکرده باشد، جرم مستقلی است که براساس ماده ٦٦٩ قانون مجازات اسلامی تا ٧٤ضربه شلاق یا تا ٢سال حبس برای آن درنظر گرفته شده است. بنابراین همین که کسی شما را تهدید به افشای اطلاعات خصوصی (شامل عکس ها، متن چت ها، صدای ضبط شده، فیلم و...) کرده باشد، حتی اگر هرگز آن عمل را انجام ندهد (که در اکثریت مواقع این تهدیدها هرگز عملی نمی شوند)، ارتکاب جرم «تهدید» از سوی او قطعی و برای شما قابل شکایت و پیگیری است.
رضوانی راد با اشاره به این موضوع که برخلاف تصور عموم که متن گفت وگو در وایبر، فیس بوک و شبکه های اجتماعی دیگر، ایمیل، صدای ضبط شده و فیلم را جزو دلایل قابل استناد به شمار نمی آورند، گفت:قانون، «ادله الکترونیک» را به رسمیت شناخته است، بنابراین اگر کسی شما را در وایبر یا فیس بوک یا تلفن همراه یا ایمیل، تهدید کرده است، باید بدانید تمام این محتواها در دادگاه به عنوان دلیل از شما و علیه شخص تهدیدکننده پذیرفته خواهند شد. دادگاه با مکانیسم مشخصی که توسط کارشناسان حوزه فناوری اجرا خواهد شد، صحت مدارک شما را بررسی کرده و در صورت تایید، ملاک و مبنای صدور حکم قرار خواهد گرفت.
چه مجازاتی برای افشای اسرار خصوصی دیگران در نظر گرفته شده؟
سکرت چت تنها راه برای صحبت با افراد غیرمطمئن
وی در ادامه افزود:اگر شخص به وسیله سامانه های رایانه ای مانند کامپیوتر و تلفن همراه یا مخابراتی یا حامل های داده، محتویات مستهجن را منتشر، توزیع یا معامله کند یا به قصد تجارت یا افساد تولید یا ذخیره یا نگهداری کند، به حبس از ٩١روز تا ٢سال یا جزای نقدی از ٥ میلیون ریال تا ٤٠ میلیون ریال یا هر ٢مجازات محکوم خواهد شد. این مجازات برای افرادی درنظر گرفته خواهد شد که محتویات و آثار مبتذلی داشته باشند که دارای صحنه و صور قبیحه باشد. حال هرگاه محتویات مستهجن به کمتر از ١٠نفر ارسال شود، مرتکب به یک میلیون تا ٥ میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد. همان طور که مشاهده می کنید رقمی برای این جرم درنظر گرفته شده که اگر به کمتر از ١٠نفر ارسال شود، محکومیت فرد مرتکب این خواهد بود. حال چنانچه مرتکب اعمال مذکور این جرایم را حرفه خود قرار داده باشد یا به طور سازمان یافته مرتکب این خلاف ها شود، چنانچه مفسد فی الارض شناخته نشود، به حداکثر هر ٢مجازات مقرر در این ماده محکوم خواهد شد.
دقیقی در ادامه به بیان قوانین موجود در مورد افرادی که از صوت و تصویر و فیلم دیگران سوء استفاده می کنند، پرداخت و گفت: هرکس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به نحوی که عرفا موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از ٩١ روز تا ٢سال یا جزای نقدی از ٥میلیون تا ٤٠ میلیون ریال یا هر ٢مجازات محکوم خواهد شد. حال چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر هر ٢مجازات مقرر محکوم خواهد شد.
چه مجازاتی برای افشای اسرار خصوصی دیگران در نظر گرفته شده؟
وی در ادامه افزود:کسانی که به وسیله اسکرین شات مورد سو ءاستفاده قرار گرفته اند، با مراجعه به دادسرای جرایم رایانه ای و مراجع انتظامی می توانند از شخصی که از ایشان سوء استفاده کرده شکایت کنند.
دقیقی در ادامه به ارایه پیشنهاداتی به منظور امن ترکردن فضای مجازی افراد پرداخت و گفت:نمی توان راه حل دقیقی برای ازبین بردن این اتفاقات پیشنهاد کرد و تا زمانی که بشر روی کره خاکی وجود داشته باشد، این جرایم هم اتفاق خواهد افتاد. به نظر من هم ایجاد یک قانون جدید که مخصوص موضوع اسکرین شات باشد، راه حل خوبی برای ازبین بردن این جرایم نخواهد بود، به همین دلیل تنها توصیه من به افراد استفاده کننده از این نرم افزارها به خصوص تلگرام این است که با افرادی که اطمینان کاملی به آنها ندارند به جای چت در محیط عمومی تلگرام «سکرت چت» باز کنند، به این دلیل که شما در سکرت چت این اجازه را دارید که برای پیام های تان زمان مشخص کنید و پیام ها پس از پایان آن زمان خودبه خود پاک خواهد شد و اگر در این فضا شخص مقابل اقدام به گرفتن اسکرین شات کرد، در صفحه نمایش چت شما این موضوع اطلاع رسانی خواهد شد. این گزارش قصد دارد نحوه برخورد قانونی به افرادی که درگیر این سوءاستفاده شده اند را آموزش دهد.