روش توضیح مرگ به کودکان و پاسخ به سوالاتشان

توضیح مرگ به کودکان یکی از سخت ترین کارها برای والدین است، بخصوص هنگامی که خود آنها با غم مرگ عزیزی دست به گریبان هستند. اما مرگ یک بخش غیر قابل انکار از زندگی است و چه بخواهیم و چه نخواهیم، از خیلی خردسالی ، کودکان نسبت به آن کنجکاو می شوند و به فهمیدن و پرسیدن درباره روش هایی که احساس غم مربوط به آن را بطور طبیعی نشان بدهد، علاقه مند هستند،کودک آنها ترس خود را بروز می دهد یا بالاخره در یک سنی این سوال سخت را می پرسد و آنها باید آماده باشند که در جواب او چه بگویند. در جواب سوال او درباره مرگ.

برای اینکه آماده قرار گرفتن در این شرایط باشیم لازم است اطلاعاتی درباره ترس کودکان از مرگ، نحوه درک آنها از این پدیده و راه درست جوابگویی به آنها داشته باشیم.

پرسیدن سوالهایی همچون مرده یعنی چه، من کی می میرم، یکی به من بگه کسی که می میره کجا می ره کاملا طبیعی است و نیازی به دروغ گفتن یا جواب سر بالا دادن ندارد چرا که با دروغ گفتن به کودکان، فقط باعث سردرگمی آنها می شویم و شاید حتی کودک را مجبور کنیم برای رفع عطش کنجکاویش به دیگران متوسل شود.

 

 

 

درباره این موضوع از لیلا هوشیارمحبوب، کارشناس ارشد روانشناسی راهنمایی می خواهیم. او در مورد ترس کودکان از مرگ و چگونگی پیدایش این احساس می گوید:ترس و اضطراب دو هیجان طبیعی هستند که همه در زندگی تجربه می کنیم این دو حس کمک می کنند که از رفتارهایی که برای بقای ما تهدید به حساب می آیند دوری کنیم. به صورت طبیعی ترس ها و اضطراب ها در جریان رشد تغییر می کنند یعنی رشد شناختی و عاطفی انسان بر هیجانات او تاثیر دارد.

 

هوشیارمحبوب درباره زمینه پیدایش ترس کودک و نوع آن در مقایسه با ترس بزرگسالان از مرگ توضیح می دهد:ما در هر سنی به طور طبیعی ترس هایی را تجربه می کنیم و ترس از مرگ هم سیری دارد که عناوینش تغییر می کنند مثلا ترس از جدایی که کودک در حدود 6 تا 9ماهگی تجربه می کند مقدمه ای برای ترس های رشد یافته تر دیگر است که در آینده با آن مقابله می شود یعنی ترس از مرگ به معنایی که ما در بزرگسالی می فهمیم از اوایل کودکی تا اواخر نوجوانی وجود دارند.

 

این روانشناس درباره سن کنجکاوی کودکان نسبت به موضوع مرگ و جواب های احتمالی در پاسخ به آنها اعتقاد دارد:در سن 3 تا 6سالگی بسته به اتفاقات و تجارب شنیداری و دیداری کودکان احتمال دارد سوالاتی راجع به مرگ از طرف طفل داشته باشیم که این طبیعی است و حس شما از مرگ و پاسخی می دهید در برداشت و میزان ترس کودک تاثیر زیادی دارد. برای اینکه بهترین شیوه برخورد با این پرسش را در مقابل کودکتان داشته باشید سعی کنید سخنان شما به هیچ وجه جدی یا همراه با احساسات غلیظ نباشد.

 

بهترین شیوه پاسخگویی به این سوال این است که یک تعریف طبیعی و عاری از هرگونه هیجان اضافه به کودک تان ارائه دهید. مانند اینکه:«هر کس باید روزی بمیرد. خیلی از مردم زمانی می رسد که دیگر خسته می شوند ضعیف و فرسوده و پیر می شوند و آن زمان مرگ آنها می رسد.»

 

لیلا هوشیارمحبوب، کارشناس ارشد روانشناسی درباره اینکه پاسخ های نادرستی که بعضی والدین درباره این موضوع می دهند، می گوید:بعضی از والدین سعی می کنند با طفره رفتن از این موضوع حواس کودک را پرت کنند یا به جای تعریف درست و دقیق از این مقوله و به تصور اینکه کودک قادر به درک آن نیست جواب های نامناسبی می دهند.

 

باید توجه داشته باشید که گفتن جملات غیرمنطقی مثل اینکه مرگ مانند خواب است و کسی که مرده در واقع خوابیده، بسیار می تواند مشکل ساز باشد. خیلی از کودکان تا مدت ها به علت شنیدن این پاسخ، از خوابیدن می ترسند و به سختی به خواب می روند. جالب این جاست که اگر والد خود مرگ را یک اتفاق هولناک نبیند، قادر خواهد بود همان احساسات را به فرزند خود منتقل کند.