بازار بورس

بازگشت پر قدرت حقیقی ها به بازار بورس

تاریخ انتشار : 21 مهر 1399کد مطلب : 56710زمان مطالعه : 8 دقیقه
بورس تهران روز گذشته همزمان با افزایش 6/ 3 درصدی نماگر اصلی خود، با بیشترین ورود پول حقیقی از 19 مردادماه همراه شد.

بورس تهران که پس از تجربه سقف 2 میلیون و 78 هزار واحدی از میانه مردادماه مسیری اصلاحی را در پیش گرفته بود، روز گذشته همزمان با افزایش 6/ 3 درصدی نماگر اصلی خود، با بیشترین ورود پول حقیقی از 19 مردادماه همراه شد. در این میان لمس مجدد سقف 6/ 1 میلیون واحدی و صعود یکپارچه سهام، بسیاری از بورس بازان را نسبت به آینده این بازار خوش بین کرده است. آیا اصلاح بازار سهام به پایان رسیده است؟ تا چه میزان می توان نسبت به پایداری رشد قیمت ها امیدوار بود؟ 

شاخص کل بورس تهران روز یکشنبه را توفانی آغاز کرد و در نهایت با رشد بیش از 55 هزار واحدی به مرز یک میلیون و 600 هزار واحد رسید. رشد 58/ 3درصدی نماگر اصلی تالار شیشه ای، بیشترین درصد افزایش شاخص کل از 5 شهریورماه محسوب می شود. 

در این میان ارزش معاملات خرد سهام نیز به بیشترین سطح از 10 شهریورماه رسید و در مجموع بورس و فرابورس از 16 هزار میلیارد تومان عبور کرد. ضمن آنکه روز یکشنبه بازیگران حقیقی با حضور گسترده در گردونه معاملات سهام، بیشترین خالص خرید خود از 19 مردادماه یعنی اوج تاریخی شاخص سهام را ثبت کردند و موجبات رشد قیمت بیش از 70 درصد نمادهای بورسی را فراهم آوردند. اما دلیل بازگشت شاخص کل بورس تهران به مسیر صعودی چه بود؟ آیا نماگر سهام به حرکت پایدار در این مسیر ادامه می دهد؟ 

تغییر کانال دلار در بازار آزاد

نرخ دلار در بازار آزاد روز شنبه موفق شد تا وارد کانال 30 هزار تومان شود و این روند صعودی را در معاملات روز گذشته نیز دنبال کرد. در این میان صبح دیروز بازارساز ارزی، نرخ فروش دلار در صرافی ملی را با افزایش 1200 تومانی، بالاتر از 31 هزار تومان اعلام کرد. اقدامی که بارها برای کنترل نرخ این ارز مورد استفاده قرار گرفته و به حراج هلندی (حراج از بالاترین نرخ بازار) مشهور است. باید دید آیا این راهکار این بار هم موفق عمل کرده و می تواند از تب خریداران دلار بکاهد یا خیر. به هر حال تغییر کانال دلار سیگنال مثبتی به بازار سهام ارسال کرد. 

سیگنالی که به افزایش انتظارات تورمی در این بازار اشاره می کند و با توجه به سهم بالای سهام صادرات محور در بورس تهران می تواند به افزایش قیمت ها بینجامد. در توضیح چرایی همبستگی بازار سهام و نرخ دلار می توان گفت بخش عمده ای از شرکت های بورسی با افزایش نرخ ارز، برای افزایش درآمدها زمینه پیدا می کنند. افزایش نرخ ارز در وهله اول، باعث افزایش درآمد ریالی شرکت های صادراتی می شود، ضمن آنکه در این شرایط شرکت های صادراتی می توانند ارز حاصل از فروش خود را با قیمت بالاتری در بازار داخلی به فروش برسانند، در نتیجه درآمد ریالی آنها افزایش می یابد. 

در طرف مقابل شرکت هایی که به واردات مواد اولیه وابسته هستند، با افزایش هزینه های ریالی و بنابراین با کاهش سود مواجه می شوند، اما این شرکت ها با یک مرحله تاخیر یا مستقلا نرخ فروش را افزایش می دهند یا از مراجع ذی صلاح مجوز افزایش نرخ می گیرند. ضمنا افزایش نرخ ارز باعث می شود که کالاهای داخلی نسبت به کالاهای وارداتی مزیت قیمتی پیدا کنند. به این ترتیب در مجموع رشد نرخ دلار به نفع هر دو گروه صادرات محور و واردات محور تمام می شود. از این رو دیروز گروه های کالایی با بیشترین استقبال سرمایه گذاران خرد همراه شدند. 

شناسایی کف قیمتی در سهام

2 ماهی است که شاهد فاصله گرفتن شاخص سهام از قله 2 میلیون و 78 هزار واحد و عقبگرد بیش از 27درصدی این نماگر بودیم. در این میان برخی سهام حتی تا 70 درصد افت قیمت داشتند. از این رو به اعتقاد فعالان بازار اکنون بسیاری از سهم ها در کف های جذاب و زیر ارزش ذاتی خود در حال معامله هستند و بهترین زمان برای ورود به بازار محسوب می شود. این رویکرد سبب شد تا روز گذشته شاهد ورود پول های حقیقی به گردونه معاملات سهام باشیم. 

یافته ها نشان می دهد در روزی که شاخص کل سهام با رشد 6/ 3درصدی همراه شد، بورس تهران شاهد ورود 1886 میلیارد تومان پول حقیقی به معاملات سهام بود که بیشترین رقم از 19 مرداد (قله تاریخی شاخص سهام) به شمار می رود. در این میان رشد بازارهای موازی در دوره ای که بازار سهام روندی اصلاحی را تجربه می کرد، موجب افزایش جذابیت این بازار برای نقدینگی سرگردان شده است. 

نگاه بورس بازان به انتخابات آمریکا

این روزها فعالان تالار شیشه ای نیم نگاهی نیز به تحولات سیاسی آمریکا دارند. جایی که دو نامزد دموکرات و جمهوری خواه برای ریاست جمهوری آمریکا در حال رقابت بوده و کمتر از یک ماه آینده رئیس کاخ سفید برگزیده می شود. در این میان در صورت انتخاب جو بایدن (نامزد دموکرات) هر چند دلار کاهش خواهد یافت اما به نظر می رسد خوش بینی های سیاسی در کوتاه مدت می تواند رشد قیمت سهام را به دنبال داشته باشد و در میان مدت کاهش درآمد شرکت های دلاری بازار (به دنبال کاهش نرخ دلار)، وضعیت عکسی را بر تالار شیشه ای حاکم کند. 

در صورت انتخاب مجدد ترامپ اما با رشد نرخ دلار، رشد سهام در کوتاه مدت و میان مدت محتمل است. از این رو انتخابات آمریکا با هر نتیجه ای در کوتاه مدت صعود نماگرهای سهام را به دنبال خواهد داشت. در هفته گذشته نیز گروه بانک و خودرو با دریافت سیگنال های مثبت از این رویداد سیاسی، مورد توجه بورس بازان قرار گرفتند. 

در بازار چه گذشت؟

روز یکشنبه بورس تهران شاهد جهش 55 هزار و 222 واحدی (معادل 6/ 3 درصد) شاخص کل بورس تهران بود. در همین حال شاخص هموزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان نمادها دارد، بیش از 2 درصد صعود کرد تا افزون بر 60 درصد از نمادهای معاملاتی بورس تهران با رشد قیمت همراه شوند. دیروز کمتر از نیمی از ارزش کل معاملات خرد به چهار صنعت بانک، فلزات، محصولات شیمیایی و خودرو اختصاص پیدا کرد. این در حالی است که طی روزهای رکودی بازار، سهم این صنایع به بیش از 7 درصد نیز می رسید. 

از این رو به نظر می رسد شاهد افزایش نقدشوندگی در سهام کوچکی هستیم که مدت ها شاهد قفل معاملات خود در صف فروش بودند. یکی از نکات مهم بازار سهام در روز یکشنبه رسیدن ارزش معاملات خرد (در بورس) به رقم 12هزار و 500 میلیارد تومان بود. هر چند این عدد همچنان با رکودهای قبلی خود فاصله دارد اما رشد معناداری نسبت به روزهای اخیر و جلسات منفی بازار دارد و بیشترین رقم از 10 شهریورماه به شمار می رود. به نظر می رسد با فعال شدن مجدد معاملات الگوریتمی و نوسان گیری روزانه می توانیم امید داشته باشیم بار دیگر رکوردهای جدیدی را شاهد باشیم. 

با این حال در ساعت پایانی بازار، از ارزش صف های خرید کاسته شده و بالعکس شاهد سنگین شدن صفوف فروش بودیم. باید دید معاملات روز جاری چگونه دنبال می شود. آیا بار دیگر شاهد فعال شدن موج شناسایی سود از سوی بورس بازانی هستیم که تصمیم دارند بازه های زمانی خیلی کوتاه برای حضور در بازار داشته باشند یا محرک های موجود به پایداری روند صعودی می انجامد. 

رفتار حرفه ای بازارگردان

فردین آقابزرگی کارشناس بازار سرمایه:اصلاح قیمتی 500 شرکت بورسی و فرابورسی بین 30 تا 50 درصد صورت گرفت. به رغم اینکه شاخص کل به این میزان اصلاح نداشت. این مهم نشان دهنده تردید خریداران و فروشندگانی بود که مرتبا با کوچک ترین اخباری پیرامون ارز، انتخابات یا سایر مسائل اقتصادی سریعا سمت و سوی معاملاتی خود را تغییر می دادند. 

نکته قابل توجه این است که تا 10 روز گذشته 300 شرکت بالغ بر 10 هزار میلیارد تومان در صف فروش حضور داشتند. در حال حاضر نیز این رقم به کمتر از 100 شرکت کاهش پیدا کرده و حداکثر هزار میلیارد تومان صف فروش وجود دارد. 

این رفتار نشان دهنده ذات بازار سرمایه است که به صورت خود انتظام خود را کنترل می کند. سطح قیمت که از آن به عنوان یکی از اصلی ترین معیارها یاد می شود در واقع تعیین کننده این است که عرضه کنندگان و متقاضیان خرید در چه نقطه ای تلاقی نظر داشته باشند و به تعادل برسند. 

با توجه به تجربه 5 ماه ابتدایی سال جاری که 310درصد بازدهی در بورس تهران به ثبت رسید و متعاقب آن مرداد و شهریورماه اصلاح جدی صورت گرفت، برخی از شرکت هایی که وزن زیادی در شاخص کل داشتند مداوم و با حجم هایی بسیار بالا مورد معامله قرار گرفتند. دیگر سهم ها نیز در روندی فرسایشی اصلاح شدند. 

اکنون عمده انتظاری که درخصوص اصلاح قیمت سهام شرکت ها و به طور مشخص از شاخص کل وجود داشت، صورت گرفته است. با این حال رشد شارپی همانند 5 ماه نخست سال جاری در بازار سهام نخواهیم داشت. افرادی که تحت عنوان بازارگردان مشغول جمع آوری صف های فروش بودند، صف های خرید در اواسط زمان معاملاتی تشکیل دادند و در پایان داد و ستدها نیز صف های خرید، عرضه شده و عمده فروشندگان بازارگردان ها بودند. 

اساسا چنین رفتاری در صورتی که نگاهی شاخص محور در پی آن وجود نداشته باشد مناسب ارزیابی می شود، بنابراین اگر چنین عملیاتی در راستای کنترل شاخص صورت بگیرد مطمئنا نتیجه مطلوب برای کلیت بازار نخواهد داشت. در صورتی که فرآیند بازارگردانی به معنای آکادمیک و اصولی انجام شود فرآیندی بسیار مطلوب خواهد بود. 

با این حال، انتظارات تورمی اصل حاکم برارزش گذاری قیمت سهام است اما به دلیل مجموع عواملی از جمله نرخ ارز، تورم، انتخابات آمریکا، رشد اقتصادی و تمام متغیرهای اثرگذار بر وضعیت اقتصادی، با در نظر گرفتن تجربه مرداد و شهریورماه سال جاری افزایش شاخص های سهام در بازه زمانی 3 تا 6 ماه با فرض ثبات شرایط فعلی دور از انتظار نیست. تمامی این عوامل در سطح عمومی قیمت های فعلی که متوسط P/ E بین 20 تا 22 مرتبه قرار گرفته، دیده شده است. 

نرخ ارز در دو حالت مثبت و منفی می تواند سناریوی های معاملاتی متفاوتی را ترسیم کند. روند اخیر شاخص برای مسوولان اقتصادی، متولیان بازار سرمایه و فعالان بازار تجربه ای شد که دریابند بی محابا و مداوم شاخص بورس افزایشی نیست. چرا که این نماگر به نقطه ای خواهد رسید که می تواند موجب ضرر و زیان سرمایه گذاران شود. ملاک اصلی برای قیمت گذاری سهام شرکت ها ارزش جایگزینی نیست، اما به عنوان یک فاکتور فارغ از میزان اثرگذاری، در نظر گرفته می شود. 

همان طوری که در انتهای سال 1398 از تلاطم بازار ارز، بورس نیز متاثر شد، در نوسانات بورس بعد از موضوع بازارگردانی و حمایت هایی که تک تک شرکت ها در حال انجام آن هستند، نرخ ارز عاملی قابل توجه برای قشر سرمایه گذار خواهد بود. 

زمینه و انتظار صعود در بازار سرمایه

بهروز زارع، تحلیلگر بازار سرمایه:صعود و نزول بورس طی چند وقت اخیر مبنای خاصی نداشته است و سرمایه گذاران نمی توانند بر چنین روندی اتکا کنند. بازار سرمایه اکنون رو به سوی تعادل دارد؛ به طوری که برخی از سهم ها در روندی رو به رشد و برخی دیگر با کاهش قیمتی همراه شده اند. 

طی 2 ماه گذشته شاخص های سهامی غالبا در روندی نزولی قرار داشتند و بخش عمده ارزش خیلی از سهم ها از دست رفت و در عین حال نرخ برابری ارز هم به شدت تغییر پیدا کرد.رشد صنعت بانک به دلیل تسعیر ذخایر ارزی که در این صنعت وجود داشت، روی داد. صنایعی که تحت تاثیر رشد قیمت بازارهای جهانی قرار داشتند نیز با افزایش همراه شدند. به عبارتی مواردی از این قبیل در رشد اخیر شاخص های بازار سهام نیز اثرگذار هستند. 

با توجه به اینکه زمینه و انتظار صعود همچنان در بازار سرمایه وجود دارد، اما رشد به صورت شارپ نخواهد بود؛ در چنین شرایطی سرمایه گذاران باید از برخورد احساسی در این بازار به شدت پرهیز کنند.درخصوص پایداری نرخ دلار نمی توان اظهار نظری داشت؛ چراکه به نظر می رسد این اتفاق بیش از اینکه بر مبنای اقتصادی باشد، عمدتا تحت تاثیر اخباری چون انتخابات آمریکا قرار دارد.

انتهای پیام/م

بازگشت پر قدرت حقیقی ها به بازار بورس

52
این مطلب مفید بود ؟20
برچسب : بازار بورس
وبگردی