مسمومیت های شایع در فصل گرما

شایع ترین مسمومیت ها در فصل گرما

هر سال با آغاز فصل گرما هشدارها برای مصرف غذاهای سالم و بخصوص خودداری از مصرف آب آلوده و غذای شب مانده بیشتر می شود. واقعیت این است که همزمان با افزایش دمای هوا، امکان رشد میکروب ها، باکتری ها و قارچ ها افزایش پیدا می کند و می تواند مشکلاتی برای دستگاه گوارش یا بروز علائم در ارگان های دیگر بدن به وجود آورد.
علاوه بر این با گرم شدن هوا فسادپذیری مواد غذایی بیش از حد معمول اتفاق می افتد و افراد بیشتر در معرض مسمومیت با غذاهای فاسد قرار می گیرند. مسمومیت های غذایی انواع مختلفی دارند و بسته به نوع میکروب و سیستم ایمنی بدن افراد، می توانند گذرا یا خطرناک باشند.
به گفته دکتر مسعود مردانی، فوق تخصص بیماری های عفونی، بیماری هایی مثل وبا به دنبال مصرف آب آلوده و اسهال های حاد عفونی در پی مصرف غذا یا آب آلوده از خطرناک ترین بیماری هایی است که بخصوص در فصل گرما افراد با آن مواجه می شوند. رعایت نکات بهداشتی در مورد مصرف آب و غذا و رعایت بهداشت فردی از مهم ترین راهکارهای پیشگیری از ابتلا به این بیماری هاست.

نان خامه ای را با احتیاط مصرف کنید!
زمان فاسد شدن بعضی از مواد غذایی مثل نان خامه ای کمتر از یک ساعت است. یکی از مسمومیت های شایعی که در این فصل ممکن است اتفاق افتد، مسمومیتی به نام استافیلوکوک (Staphylococcus) است. این میکروب بخصوص نان خامه ای و شیرینی های تر را گرفتار می کند، اما می تواند در سوسیس و کالباس و انواع ساندویچ های سرد و گرم نیز دیده شود. علامت این میکروب استفراغ های مکرر است. فرد چند ساعت پس از خوردن شیرینی خامه ای، سوسیس و کالباس یا غذای حاضری ممکن است گرفتار شود. استفراغ بر اثر این مسمومیت به اندازه ای است که تمام محتویات معده فرد بیرون می آید و در حدود 24 ساعت با ورود هر ماده غذایی به معده، فرد استفراغ می کند. معمولا بعد از این دوره بیماری بهبود پیدا می کند، اما اگر شدت پیدا کند، فرد به سرم یا آمپول نیاز پیدا می کند. این مسمومیت با تب همراه نیست و در روند درمان به مصرف آنتی بیوتیک احتیاج نیست.

مسمومیت های غذایی در فصل گرما

خطر مصرف کنسروهای جوشانده نشده
یکی از بیماری هایی که به دنبال خوب جوشانده نشدن کنسروها ایجاد می شود، مسمومیت غذایی به نام بوتولیسم (Botulism) است. این مسمومیت به دنبال استفاده از کنسروهای جوشانده نشده مثل کنسرو تن ماهی، لوبیا و انواع غذاهای کنسروی (که در بسته بندی آنها خللی به وجود آمده باشد) ایجاد می شود. این باکتری، عامل ایجاد مسمومیت بسیار خطرناکی است و بخصوص اگر قوطی تن باد کرده باشد، ایجاد می شود. در این شرایط فرد پس از خوردن غذا دچار خشکی دهان می شود، افتادگی پلک ایجاد می شود، افراد احساس سستی و ضعف کرده و دو بینی پیدا می کنند.
این مسمومیت بسیار خطرناک است و اگر بسرعت به بیمار رسیدگی نشود و داروی آنتی توکسین این سم را به بیمار نزنند، ممکن است حتی به مرگ منجر شود. بنابراین توجه به جوشاندن کنسروها در عدم ابتلا به این مسمومیت اهمیت بسیاری دارد.
در موارد ایجاد مسمومیت غذایی به دلیل وجود سم بوتولیسم، علاوه بر سیستم گوارش، سیستم اعصاب مرکزی و محیطی و دستگاه تنفسی درگیر می شود و علائم در همه این قسمت ها ممکن است بروز پیدا کند.

باکتری حاصل از برنج شب مانده
یک مسمومیت شایع دیگر در فصل گرما به دنبال خوردن برنج شب مانده ایجاد می شود. مصرف برنجی که از شب قبل باقی می ماند و داخل یخچال قرار داده نمی شود، مشکلات بسیاری ایجاد می کند. مصرف غذای مانده بیرون از یخچال باعث ایجاد حالت تهوع، دل درد و مسمومیت غذایی می شود. عامل این بیماری باکتری باسیلوس سرئوس (Bacillus cereus) است. علائم این بیماری در بعضی بیماران اسهال و در بعضی افراد استفراغ است، اما در هر صورت بیمار باید بستری شود و داروی ضداسهال و ضداستفراغ دریافت کند و معمولا در مدت کمتر از 48 ساعت بهبودی حاصل می شود.

غذاهای گوشتی را سرد نگه دارید
یکی دیگر از مسمومیت هایی که در فصل تابستان رایج است، مسمومیت با غذاهای گوشتی بخصوص هنگام سفر است. اگر در رستوران ها و بخصوص رستوران های بین راه گوشت در یخچال نگهداری نشود، میکروبی به نام کلستریدیوم (Clostridium) در آن ایجاد می شود. مشخصه این میکروب این است که بین 12 ساعت تا یک روز بعد از خوردن غذای آلوده، فرد دردهای پیچشی شکمی شدید همراه با حالت تهوع احساس می کند.
این دردهای شکمی معمولا غیرقابل تحمل است. با مراجعه به پزشک، اگر پزشک تشخیص دهد اصلاح آب و الکترولیت انجام می شود. غذا خوردن از راه دهان برای مدتی ممنوع می شود تا روده استراحت کند. با تزریق سرم و داروهای ضدپیچش، ضددرد و ضداستفراغ بیماری کنترل می شود و بهبود پیدا می کند. این بیماری به مصرف آنتی بیوتیک برای درمان نیاز ندارد.

میکروب ها را به خانواده راه ندهید
برای جلوگیری از بروز این مسمومیت ها و عوارض آنها بهتر است از خوردن غذا در رستوران ها یا حداقل رستوران هایی که از بهداشت آنها مطمئن نیستید، تا جای ممکن پرهیز شود.
بسیاری از غذاها مثل سالاد اولویه، شیرینی های خامه ای، سوسیس و کالباس اگر خارج از یخچال نگهداری شوند، فسادپذیری بسیار بالایی دارند و باید از مصرف آنها خودداری شود.
از فروشنده های دوره گرد مواد غذایی تهیه نکنیم و سعی کنیم از مواد غذایی بسته بندی و پاستوریزه استفاده کنیم.
لازم است میوه ها و سبزیجات پیش از مصرف بخوبی شسته و ضدعفونی شوند و از سلامت آب مصرفی برای شستن آنها نیز اطمینان حاصل شود. رعایت موارد بهداشتی هنگام سفر اهمیت بیشتری دارد و افراد باید دقت کنند در فضاهای شناخته نشده غذا و نوشیدنی مصرف نکنند و ابتدا از سلامت غذای مصرفی مطمئن شوند.

مسمومیت های غذایی در فصل گرما

 
مسمومیت با آب آلوده
عارضه دیگری که در فصل تابستان اتفاق می افتد، مصرف آب آلوده است. ممکن است در سفرهای تابستانی افراد به دلیل در دسترس نبودن آب لوله کشی، از آب چاه استفاده کنند. باید بدانیم که آب چاه همیشه آلوده است، مگر خلاف آن ثابت شود. در صورت نوشیدن آب چاه، فرد دچار انواع بیماری های عفونی ازجمله وبا، بیماری های حاد عفونی یا بیماری های انگلی می شود.
تنها راه پیشگیری این است که آب را جوشانده و بعد از خنک شدن مصرف کرد.
آب آلوده منشا بسیاری از بیماری های عفونی است که سردسته آنها بیماری های اسهالی هستند. این بیماری ها با تب، درد شکم و اسهال شدید همراه می شود. بیماری های انگلی نیز با درد شکم، اما بدون تب بروز پیدا می کند که در ایران نیز رایج است.