مریم گلی
معمولی (نام علمی:Salvia officinalis) گیاهی است چند ساله و علفی، ریشه راست و دارای انشعابات فراوان ساقه راست و ارتفاع آن بین 80-50 سانتی متر می باشد. ساقه های جوان به رنگ سبز تیره وپوشیده از کرکهای انبوه و خاکستری رنگ است. با افزایش عمر گیاه، ساقه چوبی ور نگ آن قهوه ای می شود

کاشت و پرورش مریم گلی

اسم علمی:Salvia officinalis
اسم انگلیسی:Clary sage

گیاهشناسی

مریم گلی معمولی (نام علمی:Salvia officinalis) گیاهی است چند ساله و علفی، ریشه راست و دارای انشعابات فراوان ساقه راست و ارتفاع آن بین 80-50 سانتی متر می باشد. ساقه های جوان به رنگ سبز تیره وپوشیده از کرکهای انبوه و خاکستری رنگ است. با افزایش عمر گیاه، ساقه چوبی ور نگ آن قهوه ای می شود. برگها بلند ونیزه ای شکل می باشند. برگهای پایینی دارای دمبرگ بلند هستند در حالی که برگهای قسمت فوقانی ساقه، دمبرگ کوتاهی دارند. سطح فوقانی و تحتانی برگها پوشیده از کرکهای ظریف می باشد. روی هرچرخه 8-5 گل وجود دارد میوه فندقه و به رنگ قهوه ای روشن یا تیره است. قطر تاج گیاه حدود 55 سانتی متر است. وزن هزار دانه 61/55 گرم و طول دوره جوانه زنی 12 روز می باشد.این گیاه از راسته لب گلی ها (Lamiales) و تیره نعنائیان (Lamiaceae) است. گیاهی است دو ساله یا پایا، که ریشه اصلی گیاه طویل و مستقیم و طول آن بین 100 تا 130 سانتی متر است که انشعابهای فراوانی دارد.
 
مراحل کاشت مریم گلی

کاشت مریم گلی

 
بسیار معطر و در کنار جاده ها ، پای دیوارها، سواحل خشک و دامنه های سنگلاخی غالب نواحی اروپا، جنوب غربی و مرکزی آسیا و شمال آفریقا می روید.چون ظاهری زیبا دارد، غالباً نیز پرورش می یابد منشأ این گیاه را مناطق شنی ،خشک قفقاز، ایران و سواحل اروپایی مدیترانه گزارش نموده اند. برگهای متقابل گیاه، دمبرگ مشخص دارد و پهنک بزرگ آن ، دارای ظاهر بیضوی و کناره های مختوم به دندانه های نامساوی است. گلهایی بزرگ معطر، مجتمع در طول انشعابات انتهائی ساقه، به رنگ صورتی یا سفید مایل به بنفش دارد. در قاعده گلهای آن نیز یک براکته قلبی شکل نازک دیده می شود که بزرگتر از کاسه گل است.میوه اش مرکب از 4 فندقه، به رنگ قهو ه ای رگه دار ، صاف و شفاف است. مریم گلی گیاهی است که منشا آن نواحی شمالی مدیترانه گزارش شده است . ریشه مریم گلی کم و بیش ضخیم است و به طور مستقیم در خاک فرو می رود . ریشه انشعابهای فراوانی دارد. گونه ماژور این گیاه به نام officinalis مشهور است .مریم گلی 7-5 سال عمر میکند . رشد گیاه درسال اول کند است و گلدهی تا اوایل تابستان ( تیر – مرداد ) همچنان ادامه می یابد . مبدأ آن برزیل و آمریکا است.انواع یک ساله و چند ساله دارد که برخی انواع یک ساله آن را می توان در شرایط مساعد چند سال نگهداری کرد.

مراحل کاشت مریم گلی (Salvia یا Sage)

بذر مریم گلی یا گیاه آن را تهیه کنید. اگر می خواهید از بذر مریم گلی استفاده کنید، در اواخر بهار آن ها را در گلدان یا زمین بکارید. بذرهای مریم گلی را در عمق 4 سانتی متر بکارید. فاصله بذرها از هم باید 50 سانتی متر باشد.
اگر بخواهید از گیاه مریم گلی برای کاشت استفاده کنید، یک قلمه از آن جدا کرده و برای کاشت گیاه جدید از آن استفاده کنید.
خاک را آماده کنید. مریم گلی در خاک رسی غنی که زهکشی خوبی داشته باشد به خوبی رشد می کند. PH خاک باید 6 تا 6/5 باشد.
اگر از خاک رسی استفاده می کنید، سعی کنید آن را با مقداری شن و ماسه و مواد آلی مخلوط کنید زیرا باعث سبک شدن خاک می شود و زهکشی آن را بهبود می بخشد.
زمانی که گیاه مریم گلی کوچک است، باید خاک را مرطوب نگه دارید، ولی زمانی که گیاه مریم گلی به بلوغ رسید فقط زمانی که خاک اطراف گل خشک شد به آن آب دهید. مریم گلی گیاهی مقاوم است و تا حد زیادی خشکی را تحمل می کند.
در حالت ایده آل مریم گلی باید در نور کامل باشد، ولی در مناطق گرمتر در سایه هم زنده می ماند. اگر گیاه مریم گلی بیش از حد در سایه بماند، به صورت پایه دار رشد می کند و افتاده می شود، بنابراین اگر مریم گلی در جایی نگه داری شود که نور خورشید زیاد به آن نرسد می توان از چراغ های فلورسنتی استفاده کرد.چراغ های فلورسنتی باید در فاصله 5 تا 10 سانتی متری از گیاه قرار بگیرند.
اگر از چراغ های فلورسنتی فشار بالا یا چراغ های فشار بالای دیگر مثل متال هالید و سدیم فشار بالا استفاده شود، باید در 1 متری گیاه قرار گیرند.

کاشت

مریم گلی را می توان توسط بذر یا از طریق رویشی تکثیر نمود.کشت توسط بذر به دو روش مستقیم و غیر مستقیم انجام می گیرد. کشت مستقیم :بذور را در زمان مناسب در ردیفهایی به فاصله 60 تا 70 سانتی متر کشت می نمایند. عمق بذر در هنگام کشت باید 3 تا 4 سانتی متر باشد. مقدار بذر مورد نیاز برای هر هکتار زمین 15 تا 20 کیلوگرم است. کشت غیر مستقیم :در این روش بذور را در خزانه هوای آزاد که بستر آن برای کشت مریم گلی آماده شده است، کشت می نمایند. برای هر هکتار زمین به 250 تا 300 متر مربع خزانه و 5/1 تا 2 کیلوگرم بذر نیاز می باشد. بذور در خزانه هوای آزاد و در ردیفهایی به فاصله 15 تا 20 سانتی متر کشت می شوند. با آبیاری منظم سطح خزانه و وجین علف های هرز محیط آن، نشاء ها را در فصل پائیز که ارتفاع آنها به 15 تا 20 سانتی متر می رسد به زمین اصلی منتقل می کنند عمل انتقال در ساخت های کوچک با دست و در مقیاس وسیع کشت به وسیله ماشین نشاء کار انجام می گیرد. نشاء ها در زمین اصلی در ردیفهایی به فاصله 70 سانتی متر کشت می شوند. فاصله دو بوته در ردیف 40 تا 50 سانتی متر مناسب می باشد. تکثیر رویشی تکثیر رویشی از طریق تقسیم بوته صورت می گیرد. در این روش بوته هایی را که 3 تا 4 سال از عمر آنها می گذرد از زمین خارج می کنند. هر یک از بوته ها را به 3 تا 4 قطعه تقسیم و سپس آنها را در زمین اصلی کشت می نمایند.

کشت غیر مستقیم

در این روش بذور را در خزانه هوای آزاد که بستر آن بر کشت میرم گلی آماده شده است، کشت می کنند. برای هر هکتار زمین به 250 تا 300 متر مربع خزانه و 5/1 تا 2 کیلو گرم بذر با کیفیت مطلوب نیاز است . زمانی که ارتفاع آن ها به 15 تا 20 سانتی متر رسید، به زمین اصلی منتقل می کنیم . زمان مناسب برای کشت در خزانه آزاد بهار است.

مراقبت و نگهداری

بهار سال دوم برای تسریع در رویش و افزایش عملکرد ، ساقه گیاهان از فاصله 8 تا 10 سانتی متری زمین بریده می شوند. پس از آن، گیاه به سرعت رشد می کند و شاخه های جدید با برگ های انبوه که سرشار از اسانس اندبه وجود می آیند. در طول رویش مریم گلی ، وجین علف های هرز لازم است و تأثیر فراوانی در رشد و افزایش مواد موثره گیاه دارد. علاوه بر برداشت مکانیکی علف های هرز، مبارزه شیمیایی با آن ها نیز ضرورت دارد.از بیماری های قارچی مریم گلی می توان از قارچ کله برگی و سفیدک سطحی نام برد. استعمال قارچ کش های مناسب و استفاده از روش ها به زراعی مناسب نقش عمده ای در کنترل بیماری های قارچی دارد.

برداشت

چنانچه تکثیر به وسیله بذر انجام گیرد و بذر به صورت مستقیم در فصل پاییز کاشته شده باشند یا نشاء ها در فصل پاییز به زمین اصلی منتقل شده باشند، می توان یک سال بعد محصول را برداشت کرد. تحقیقات انجام شده در ایران نشان می دهد که در سال می توان سه بار محصول را برداشت کرد. اولین برداشت قبل از گل دهی و اوایل خرداد انجام
می گیرد. باید توجه کرد که در هنگام برداشت به ترتیب در تابستان و پاییز انجام
می گیرد. باید توجه کرد که در هنگام برداشت ، ساقه های چوبی که همراه با دیگر قسمت های گیاه است به طور آشکاری بر کیفیت مواد دارویی گیاه تأثیر می گذارد.
پس از برداشت در سایه و یا در خشک کن های الکتریکی خشک می شود. در سال دوم و سوم عملکرد برگ تازه 5/2 تا 3 تن در هکتار و عملکرد پیکر رویشی تازه 5 تا 8 تن در هکتار است.
بهترین زمان برداشت مریم گلی ظهر است چون دارای بیشترین اسانس می باشد.
مقدار اسانس حاصل از پیکر رویشی مریم گلی 8 تا 10 کیلو گرم در هکتار است.

گلدهی

گلدهی آن از تابستان تا پائیز ادامه دارد. رقم های پاکوتاه آن گل بیشتری تولید می کنند و به همین دلیل از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند.

نیازها

ویژگی سلوی این است که اکثر رقم های آن را می توان همانند دیگر گیاهان تیره نعناع در نقاط نیم سایه مانند زیر درختان در باغ ها کشت نمود. البته کشت آن در محل های آفتابگیر نیز مشکلی ایجاد نمی کند. نیاز به خاک غنی دارد ولی نیتروژن زیاد باعث کاهش گلدهی و افزایش رشد رویشی می شود.
 
 
پرورش مریم گلی باید در زمینهای اصلاح شده، قابل نفوذ، حاصلخیز و نسبتاً مرطوب صورت گیرد. بهترین رشد آن در خاکهای رسی غنی و زهکش دار صورت می گیردو اراضی رو به آفتاب را ترجیح می دهد. گیاهی است مدیترانه ای که در طول رویش به گرما و هوای خشک نیازدارد. مقاومت آن بر گرما زیاد است. این گیاه در زمستان در دمای پایین تر از 15- درجه سانتیگراد دچار سرمازدگی شده و طی 6-5 روز خشک می شود. هوای گرم وخاکهایی با بافت متوسط که حاوی مقادیر مناسبی ترکیبات کلسیم باشند برای آن مناسب است. و در افزایش مواد موثره نقش زیادی دارد.خاکهای شنی و فقیر از عناصر غذایی، مناطق سرد و رطوبت فراوان از عوامل محدود کننده رشد این گیاه هستند. محدوده pH خاک برای کشت مریم گلی 2/8-9/4 است که pH مناسب آن 4/6 می باشد. این گیاه 7-5 سال عمر می کند و تا 4 سال بازدهی اقتصادی دارد. بذور در درجه حرارت 15-12 سانتی گراد شروع به رویش می کنند. دمای مناسب برای کاشت:22 درجه سانتیگراد در مدت 7 تا 14 روز و دمای مناسب برای رشد گیاه 15 تا 18 درجه سانتیگراد است
 
ترکیبات شیمیائی :اسانس ( توژان حدود 50درصد)، مواد تلخ و دی ترپن، فلاو نوئید، اسیدهای فنو لیک، تانن
هوای گرم و خاک های با بافت متوسط (خاک های شنی – رسی) که حاوی مقادیر مناسبی ترکیبات کلسیم باشند، برای کشت این گیاه مناسب بوده و در افزایش مواد موثره آن تأثیر به سزایی دارد. خاک های شنی بسیار نرم (ماسه بادی) و فقیر از مواد و عناصر غذایی، زمین های گود، مناطق سرد و رطوبت فراوان، از عوامل محدود کننده رشد این گیاه و تأثیر فراوتنی در کاهش کمیت و کیفیت مواد موثره آن دارد.
برگرداندن خاک بین ردیف ها به منظور تهویه، نقش عمده ای در افزایش عملکرد دارد. پی اچ خاک برای کشت مریم گلی، بین 9/4 تا (چهار و نه دهم) و 2/8 (هشت و 2 دهم) مناسب است.
 
کاشت مریم گلی

مریم گلی

خواص مریم گلی

مریم گلی به عنوان داروی گیاهی استفاده می شود، چون برگ های آن شدیداً آنتی اکسیدان بوده و می تواند علائم و مشکلات پیری را کاهش دهد. از عصارهٔ مریم گلی در درمان آلزایمر استفاده می شود. از برگ های مریم گلی می توان محلول دهان شویه ای تهیه کرد که در درمان بیماری های دهان و گلو مفید است. هم چنین از این برگ ها در درمان مشکلات قاعدگی بانوان استفاده می گردد. به طور سنتی گیاه مریم گلی را مرتبط با افزایش عمر و مفید در تقویت حافظه سالمندان می دانند از ریشهٔ مریم گلی به عنوان تقویت کنندهٔ عمومی بدن استفاده می شود. هم چنین در منظم نمودن گردش خون و تسکین دردهای قاعدگی و بیماری های قلبی مثل آنژین صدری مفید است.
مریم گلی اثرات مفیدی بر بدن دارد از جمله افزایش دهنده صفراوی، آرامبخش، کم کنندهٔ بزاق، محرک رحم، کم کنندهٔ قند خون، تقویت کنندهٔ گردش خون. تمام اجزاء مریم گلی به خصوص گل آذین آن دارای ترکیبات معطر و اسانس است و در صنعت به عنوان مواد معطر، چاشنی، اسانس ها و تهیه مواد آرایشی و دارویی به کار برده میشود.

خواص و اثرات دارویی :طبع مریم گلی گرم است.

 
مریم گلی دارای خواص دارویی پیشاب آور (ملایم )، قابض ، ضد التهاب ،بندآورنده خون ، مقوی عمومی ، محرک ، نیروبخش ، ملین ، ضد تشنج ، پایین آورنده فشار خون ، قاعده آور، ضد عفونی کننده ، اشتهاآور، نشاط آور و... است .
 
مریم گلی در موارد عفونتهای مجاری تنفسی ، سوءهاضمه ، ضعف اعصاب ،خستگی مفرط ، التیام زخم ها، قطع شیر، تنظیم قاعدگی ، نقرس ، رماتیسم ،استسقاء، تب نوبه ، دردهای عادت ماهیانه ، کم خونی ، افسردگی ، ورم کلیه ،عوارض یائسگی ، ترشحات قاعدگی زنان و لاغری به کار می رود.
 
 
مریم گلی عمل معده را تحریک می کند و به هاضمه یاری می رساند و خون راسریعتر به جریان می اندازد.
 
در استعمال خارجی به شکل لوسیون یا کمپرس برای ترمیم زخم ها وسرمازدگی ها، خراشهای پوست و بندآوردن شیر استفاده می شود.
 
کشیدن برگهای خشک مریم گلی به جای سیگار برای افراد مبتلا به تنگی نفس ،سنگینی گوش و سرماخوردگی و اختلالات نزله و ورم های حلق ناشی ازسرماخوردگی مفید است .
 
دم کرده یا جوشانده 1 ـ 2 قاشق برگهای ساییده شده مریم گلی در یک لیتر آب به عنوان دهان شویه و غرغره در رفع التهابات دهان ، التهابات لثه و ورم لوزه و درمان برفک به کار می رود. از این جوشانده به عنوان شست و شو و ضدعفونی کننده دهان و التیام زخم های دهان و ناراحتیهای حلق استفاده می شود.
 
 
جوشانده 10 گرم برگ مریم گلی در 100 گرم سرکه قابلیت پایین آوردن قندخون در بیماران دیابتی را دارد.
 
دم کرده 30 تا 40 گرم برگ خشک در یک لیتر آب جوش پس از صاف شدن درصورت سوءهاضمه و به عنوان مقوی معده و جهت ضعف اعصاب یک فنجان تناول نمایند. خیسانده 1 تا 15 گرم برگ مریم گلی در نیم لیتر آب را در 20 گرم عسل یا شکر شیرین کرده برای درمان آنژین و ورم لوزه می توان از این محلول به صورت شست و شوی دهان استفاده کرد.

 

مریم گلی ، راهنمای کامل کاشت تا مراقبت از مریم گلی

4.716
این مطلب مفید بود ؟151
منبع : نمناک - / ک.ک
وبگردی