قرص “مودافینیل” برای کاهش خواب آلودگی و عوارض احتمالی آن

قرص مودافینیل چیست ؟ 

 قرص مودافینیل از داروهای درمان کننده اختلالات خواب است که علاوه بر کاهش خواب آلودگی به افزایش هوشیاری و تمرکز هم کمک می کند. این دارو اعتیادآور نبوده و باعث وابستگی نمی شود.

از این دارو در مواردی هم به صلاح دید پزشک برای درمان بیماری های روحی مثل افسردگی و اختلال دوقطبی هم استفاده می شود. این دارو در آمریکا با نام تجاری پروویجیل Provigil و در ایران با نام های مختلفی همچون پروفینیل، نارکوفینیل، مدافنیل و مفینال عرضه می شود. 

مودافینیل چه کاربردی دارد؟

موارد مصرف مودافینیل 

این دارو برای کنترل نارکولپسی، اختلالات خواب ناشی از شیفت کاری و اختلالات خواب ناشی از آپنه خواب استفاده می شود. 

ممکن است مدافینیل برای افزایش تمرکز، کنترل اختلال کم توجهی - بیش فعالی و کاهش خستگی استفاده شود ولی برای این موارد تأیید نشده است. 

مدافنیل توسط خلبانان نیروی هوایی آمریکا، هند و بریتانیا در زمان عملیات برای کاهش خستگی و افزایش هوشیاری استفاده می شود. 

مودافینیل در چه مواردی مصرف می شود؟

عوارض جانبی مودافینیل 

اعتیاد

این دارو برخلاف دیگر محرک ها اعتیادآور نیست و باعث وابستگی نمی شود و ایجاد نشئگی نمی کند ولی ممکن است با قطع مصرف دارو دوباره عوارض بیماری عود کند. 

عوارض عمده 

یک سوم بیماران ممکن است دچار سردرد شوند. 

در 11٪ بیماران تهوع و در 10٪ بیماران هیجان، عصبانیت، اضطراب، سرگیجه و اسهال گزارش شده است. 

مودافینیل چه عوارضی دارد؟

نکات مهم در مورد مودافینیل 

در صورت استفاده همزمان با داروهای ضد بارداری ممکن است اثر داروهای ضد بارداری کاهش یابد و این امر منجر به بارداری ناخواسته گردد. 

این دارو حتما باید تحت نظر پزشک مصرف شود و استفاده از آن خارج از شرایط خاص پزشکی توصیه نمی گردد. 

عوارض جانبی نسبتا شایع مودافینیل عبارتند از: 

• درد پشت
• خواب آلودگی
• سردرد
• تهوع
• اسهال
• اضطراب
• سرگیجه
• عصبانیت
• گرفتگی بینی
• ناراحتی معده

عوارض جانبی ناشایع ولی جدی مودافینیل شامل : 

• ضایعات پوستی
• واکنش های آلرژیک و کهیر
• زخم دهانی
• تاول
• تورم صورت ، چشم ها، لب ها، زبان ، پاها، یا گلو
• اختلال بلع و تنفس
• تب
• تنگی نفس

عوارض جانبی مودافینیل

منع مصرف مُدافینیل: 

1-ممکن است این دارو توسط برخی از دانشجویان روانشناسی و پزشکی که تسلط علمی کامل بر فیزیولوژی و سود و زیان داروها ندارند به شما معرفی شود .آنها ممکن است سلامتی و حتی زندگی شما را به خطر بیندازند.توصیه میکنم تا قبل از مشورت با یک روانپزشک ،توصیه های آنها را عملی نکنید.

2- بهیچ وجه من الوجوه ،صرفا با خواندن این مطلب یا مطالب مشابه در اینترنت شروع به خوردن این دارو نکنید، یا سرخود دارویی که برای شما تجویز شده است را به دیگران توصیه نکنید.

3-مصرف همراه با الکل ممنوع است.

4- مصرف در حاملگی و شیردهی ممنوع است.(با مصرف این دارو احتمال سقط خودبخودی بالاست)

5- اگر سابقه ی اختلال دو قطبی یا روانپریشی دارید،این دارو ممنوع است.

6- اگر زمینه ی معتاد شدن را دارید ،ممنوع است.

7-در اختلالات شدید کبدی و کلیوی

8-در پرولاپس دریچه میترال

9- در بزرگ شدن(هیپرتروفی)بطن چپ

10-اگر داروهای MAO INHIBITORمیخورید این دارو ممنوع است.

11-اگر افکار خودکشی دارید این دارو ممنوع است.

12- اگر به مدافینیل یا داروی مشابه آن:آرمدافینیل(armodafinil) آلرژی دارید ممنوعند.

دوزاژ و نحوه ی مصرف مُدافینیل

• این قرص در دوزهای 100 و 200 میلی گرمی موجود است که صرفا با نسخهٔ پزشک قابل تهیه می باشد. بهتر است یکبار در صبح مصرف شود
• با یا بدون غذا می توانید مصرف کنید.
• صبح ها فقط مصرف کنید مگر اینکه دستور پزشک چیز دیگری باشد.
• اگر یک وعده از قرص را فراموش کردید می توانید آن را بمحض اینکه متوجه شدید مصرف کنید ولی اگر به عصر کشیده است ،تا فردا دیگر نخورید.
• قرص را در دمای معمولی اتاق (20 تا 25 درجه سانتی گراد)و دور از گرما و رطوبت و نور نگه دارید.آن را پشت آینه ی دستشویی ذخیره نکنید.
• خیلی خیلی مراقب باشید که بچه های کوچک دستشان به این قرص و سایر قرصهای اعصاب نرسد.
• لیست همه ی داروها، حتی ویتامینهای مصرفی خودتان را به پزشکتان اطلاع دهید.
• مدافینیل منجر به بی اثر شدن قرصهای ضد حاملگی می گردد و احتمال باردار شدن حتی با مصرف داروی ضد بارداری وجود دارد.
•  با انکه حدود بیست سال از معرفی این دارو گذشته است ولی ما هنوز تاثیرات بلند مدتی که این دارو میتواند بر روی مغز بگذارد را نمیشناسیم. بعضی از متخصصین معتقدند مصرف طولانی مدت این دارو ممکن است در دهه های بعدی زندگی،منجر به ایجاد رفتارهای ضد اجتماعی(آنتی سوشیال) ، سرکوب و محدود شدن هیجانات -احساسات و یا محرومیت مزمن از خواب گردد .

چگونگی استفاده از مودافینیل

• قطع ناگهانی دارو ممکن است منجر به خواب آلودگی و ضعف شدید یا ایجاد بی انگیزگی و افسردگی گردد.
• این قرص احتمال دارد فشار خون شما را بالا ببرد یا در شما طپش قلب و بی نظمی ضربان ایجاد کند.
• اگر برای اختلال خواب ناشی از کار شیفتی میخورید ،یکساعت قبل از شروع کار آن را مصرف کنید.
• این دارو ممکن است در ابتدای مصرف ،حالت گیجی بدهد .پس تا زمانی که اثر این دارو را بر روی خودتان به بوضوح مشاهده نکرده اید،آنرا هنگام رانندگی یا کارهایی که به دقت بالا احتیاج دارند مصرف نکنید.
• وسوسه نشوید تا دوزهای بالاتر را مصرف کنید.
• توجه داشته باشید که مدافینیل نمیتواند اختلال خواب یا کمبود خواب شما را درمان نماید.دیگر اینکه این دارو ممکن است همیشه نتواند نقش بیدارکنندگی خود را بخوبی انجام دهد.
• با مصرف این دارو سبک طبیعی زندگی خود را تغییر ندهید.
• عوارض دارویی حتی یک لکه ی قرمز روی پوست را جدی بگیرید چرا که ممکن است سرآغاز یه بیماری وحشتناک پوستی یا کبدی کلیوی باشند.
• فشار خون خود را همیشه چک کنید.
• در سالمندان بیشتر مراقب عوارض جانبی باشید.
• درکودکان احتمال واکنشهای کشنده پوستی (سندرم استیونس جانسون)بالاتر است.

نکاتی دانستنی برای استفاده از مودافینیل

تداخلات دارویی مدافینیل 

مدافینیل دارای فعالیت تحریک آنزیمی است و می تواند کارایی داروهایی مثل ضد بارداری های خوراکی و ضد صرع را مختل کند. 

مکانیسم اثر مدافینیل 

مکانیسم اثر ناشناخته؛ سمپاتومیمتیک نیست؛ ممکن است سطح دوپامین را در مغز با اتصال به دوپامین و بازجذب دوپامین افزایش دهد. 

فارماکوکینتیک مدافینیل 

این دارو متعاقب تجویز خوراکی از مسیر گوارشی به خوبی جذب می شود و اوج غلظت پلاسمایی آن طی 2 تا 4 ساعت حاصل می شود. میزان اتصال به پروتئین های پلاسما حدود 60درصد است.مدافینیل در کبد متابولیزه می شود و متابولیت اصلی آن اسید مودافینیل است که غیرفعال می باشد. دفع آن عمدتاً از طریق کلیه ها صورت می گیرد که کمتر از 10% آن به صورت تغییر نکرده دفع می شود. نیمه عمر حذف آن بعد از تجویز چند دوز 15 ساعت می باشد.