میگرن چیست؟

میگرن چیست؟

میگرن یک بیماری نورولوژیک است که می تواند قسمتهای مختلف بدن را درگیر کند. میگرن معمولا با یک سردرد شدید و نا توان کننده شناخته می شود. علائم همراه مثل تهوع، استفراغ، سختی در صحبت کردن، گزگز و بیحسی اندامها، حساسیت به نور و صدا ممکن است وجود داشته باشند. میگرن معمولا ژنتیکی است و در حدود 75% موارد سابقه فامیلی مثبت در افراد درجه یک یا دو فامیل وجود دارد. میگرن می تواند همه سنین را درگیر کند.

میگرن به واسطه پاتوفیزیولوژی آن با بقیه انواع سردرد فرق می کند. میگرن تنها یک سردرد نیست بلکه یک بیماری نورولوژیک است که می تواند روی اندامهای مختلف بدن تاثیر بگذارد.

علائم میگرن

بعضی علائم سردرد میگرنی می تواند یکی دو روز قبل از شروع سردرد ظاهر شود که به آن مرحله پیش درآمد یا پرودروم گفته می شود. علائم پرودروم میگرن شامل موارد زیر است:

- ولع به غذا بخصوص شیرینی

- افسردگی

- خستگی یا کاهش انرژی

- خمیازه های مکرر

- تحریک پذیری و عصبانیت

- سفتی و گرفتگی گردن

در میگرن با اورا (Migraine with aura) اورا بعد از مرحله پیش درآمد اتفاق می افتد.

در واقع اورا در مرحله انقباض یا تنگی عروق مغز در اثر کاهش خونرسانی به قسمتهایی از بافت مغز ایجاد می شود که البته موقتی و برگشت پذیر است. معمولا بلافاصله پس از قطع اورا سردرد اتفاق می افتد. علائم مرحله اورا می تواند بصورت اختلالات بینایی، حسی، حرکتی و یا تکلم باشد.مانند:

1- اختلال در صحبت کردن

2- احساس گزگز و مورمور یا بیحسی در صورت، دستها و یا پاها

3- دیدن جرقه های نورانی یا نقاط سیاه یا اشکال زیگزاگ مانند

4- از دست دادن بینایی به صورت موقت (کوری گذرا)

مرحله بعدی بعنوان مرحله حمله سردرد شناخته می شود. در این مرحله سردرد حاد و شدید اتفاق می افتد. در بعضی بیماران این مرحله می تواند با مرحله اورا همپوشانی داشته باشد، به طوریکه اورا حتی در مرحله سردرد هم ادامه یابد. مرحله حمله سردرد ممکن است ساعتها تا روزها طول بکشد. علائم و نشانه های میگرن از فردی به فرد دیگر متفاوت است و می تواند شامل موارد زیر باشد:

1- حساسیت به نور و یا حساسیت به صدا

2- تهوع

3- سرگیجه میگرنی یا احساس گیجی

4- درد در یک سمت سر که می تواند سمت راست سر، سمت چپ سر، جلو (پیشانی) یا پشت سر و یا شقیقه ها باشد. البته سردرد میگرنی می تواند دو طرفه هم باشد و یا از یک طرف شروع شده و کل سر را در بر بگیرد

5- سردرد ضرباندار

6- استفراغ

بعد از اتمام مرحله حاد حمله سردرد، فرد ممکن است علائم مرحله پس درآمد (Postdrome) را تجربه کند. در این مرحله تغییرات در خلق و احساسات فرد ایجاد می شود که می تواند از احساس سر خوشی (یوفوریا) تا خستگی و افسردگی و بی حوصلگی متفاوت باشد. یک سردرد خفیف گنگ ممکن است باقی بماند.

طول مدت و شدت سردرد در افراد متفاوت است ولی معمولا بین 4 تا 72 ساعت طول می کشد.

گاهی در موارد غیر معمول میگرن ممکن است مرحله سردرد اتفاق نیافتد که میگرن خاموش (Silent migraine) یا میگرن بدون سردرد نامیده می شود. در این نوع میگرن حتما باید توسط متخصص میگرن بررسی و تشخیص صحیح گذاشته شود.

تهوع میگرنی

بیش از نیمی از بیماران مبتلا به میگرن حالت تهوع را در طی حمله های میگرن ابراز می کنند و تعداد زیادی از آنها به استفراغ منجر می شود. تهوع ممکن است در هنگام شروع سردرد ایجاد شود و یا ممکن است حدود 1 ساعت پس از مرحله حمله سردرد بروز کند. تهوع و استفراغ که در اثر اختلال گوارش میگرن روی سیستم گوارش فرد ایجاد می شود می تواند با درمان تداخل کند به طوریکه باعث کاهش جذب داروهای خوراکی مرحله حاد حمله میگرن شود و اگر همراه با استفراغ باشد مانع جذب آن می شود بنابراین تهوع و استفراغ هم در مرحله حمله حاد میگرن باید به صورت جداگانه درمان شود چراکه اگر مسکن های مرحله حاد میگرن دیر خورده شود و یا دیر جذب شود سردرد میگرنی بسیار شدید می شود بطوریکه گاهی اوقات برای درمان سردرد میگرنی داروهای غیر خوراکی میگرن مثل انواع تزریقی و شیاف لازم می شود.

علت میگرن چیست؟

تحقیقات هنوز علت مشخصی برای میگرن نشان نداده اند با این حال نقش ژنتیک در میگرن به اثبات رسیده است بطوریکه حدود 75% بیماران مبتلا به میگرن سابقه فامیلی میگرن را ذکر می کنند. همچنین تغییراتی در نوروترنسمیترهای مغز مثل سطح سروتونین در مغز می تواند موجب بروز حمله میگرن شود.

یکسری عوامل محرک میگرن هم شناخته شده اند که باعث مستعد کردن فرد به حمله میگرنی می شود:

1- نور درخشان (تمام انواع نورها شامل نور ناشی از لامپ های فلورسنت، مانیتور کامپیوتر و تلویزیون و نور موبایل، نورهای رقصان و چشمک زن و تمامی انواع طیف نور می توانند محرک میگرن باشند )

2- گرمای شدید یا تغییرات آب و هوایی

3- کم آبی (نوشیدن روزانه 6 تا 8 لیوان آب برای بیماران میگرنی توصیه می شود)

4- تغییرات فشار هوا (که معمولا در سفرها اتفاق می افتد)

5- تغییرات هورمونی در زنان مثل نوسانات استروژن و پروژسترون در دوران قاعدگی، حاملگی یا یائسگی

6- استرس یا تنش زیاد

7- صداهای بلند

8- گرسنگی و از دست دادن وعده غذایی و نخوردن میان وعده (افت قند خون یکی از مهمترین محرکهای حمله میگرن است)

9- تغییرات الگوی خواب (چه کم خوابی چه خواب زیاد)

10- بعضی داروها مثل داروهای ضد بارداری خوراکی (OCP) و بعضی داروهای قلبی مثل نیتروکانتین و نیتروگلیسیرین

11- بوهای تند

12- بعضی غذاها

13- سیگار

14- الکل و شراب قرمز (Red Wine)

15- مسافرت (به علت تغییرات آب و هوایی و فشار هوا)

غذاهایی که میگرن را تحریک می کنند:

نوشابه های انرژی زا حاوی کافئین یا الکل

نگهدارنده ها وبعضی افزودنی های مواد غذایی مثل نیترات ها ، آسپارتام (یک نوع شکر مصنوعی)، مونوسدیم گلوتامات که در کنسروها و سوسیس و کالباس بکار می رود

تیرامین که ممکن است در بعضی مواد غذایی بصورت طبیعی وجود داشته باشد. تیرامین بخصوص در مواد تخمیر شده و یا پروسس شده موجود است مثل پنیر کهنه و سس سویا

در مورد نقش تیرامین در میگرن هنوز تحقیقات در دست بررسی است، بعضی مطالعات نشان داده اند که تیرامین در بعضی بیماران بجای اینکه محرک باشد اثر محافظتی روی میگرن دارد.

اگر شما هم مبتلا به میگرن هستید و از حملات میگرنی رنج می برید با مراجعه به کلینیک تخصصی سردرد زیر نظر پزشک متخصص میگرن، سردرد خود را درمان کنید.