استخاره برای ازدواج چگونه است؟ + نظر مراجع

استخاره از قرآن یکی از راهکارهایی است که انسان طبق آموزه های دینی برای نجات از گرفتاری های شک و دودلی و تردیدآن را انجام می دهد. استخاره در معنا، عملی است که انسان به هیچ عنوان نتواند میان انجام یا ترک کاری، انتخاب نماید. در واقع استخاره طلب خیر از خداوند در امری مخصوص است. البته استخاره زمانی جایگاه ویژه ای دارد که پس از مشورت و تحقیق انجام شود. برخی از افراد طبق عادت، برای هر کار کوچک و ساده ای به استخاره متوسل می شوند و بدون تحقیق و تفکر درباره مسائل مهم زندگی، فقط به استخاره اکتفا می نمایند، اما آیا می توان برای هر موضوع مهمی همانند ازدواج، استخاره نمود؟

آیت الله گرامی از مراجع عظام تقلید و مبارزین بارز همراه امام خمینی (ره) در سرنگونی رژیم شاهنشاهی و پیروزی انقلاب اسلامی معنای استخاره را در دو نوع بیان کردند:

1. دعای طلب خیر از خدا:در روایات معتبر زیادی آمده است که از خدا بخواهید خیرو صلاح شما پیش آید. بر اساس روایات، خداوند هم برای فرد خیر پیش می آورد. به طور کلی هرگاه در انجام مسائلی مردد هستید، همین دعا را کنید که خدایا برایم خیر پیش بیاید و انشاء الله دعایتان مستجاب می شود.

2. معنای دیگر استخاره همان معنای اصطلاحی است که فرد می خواهد بفهمد فلان کار را انجام بدهد یا خیر. گاه انسان به وظیفه شرعی و عقلی خود آگاه نیست و برای دانستن اینکه کدام کار به نفع اوست، استخاره انجام می دهد.

 

گاه انسان تمایل به انجام کاری ندارد و فقط می خواد بداند که فلان مطلب چه می شود یا نتیجه کاری که انجام داده است در نهایت چه می شود. این موارد استخاره نمی باشند و تفال هستند. انجام تفال با قرآن کار خوبی نیست و طبق روایات، این کار نهی شده است. بنابراین استخاره یعنی این است که شخص عملی را انجام دهد یا خیر.

استخاره درباره کاری که انجام شده است و فقط نتیجه آن را می خواهید بدانید یا کاری انجام نشده و فقط می خواهید بدانید که آینده آن چه خواهد بود، درست نمی باشد.

استخاره تنها در شرایطی جایز است که از عقل، قدرت تفکر، مشورت با اهل به نتیجه ای نرسیم و همچنان مردد باشیم که چه کاری درست تر است. مثلا اگر بتوان راز خود را با فرد قابل اطمینان درمیان گذاشت و مشکل را برطرف نمود دیگر تحیر و تردیدی باقی نمی ماند تا برای آن استخاره گرفته شود. اما اگر از طریق عقلانی و یا مشورت، تردید شخص برطرف نشود، می توان استخاره نمود.
 

در روایات امامان معصوم انجام استخاره را بدون اشکال دانسته اند و حتی خود در این زمینه دستوراتی را ارائه کرده اند. در کتاب شریف مفاتیح الجنان، از جانب امام معصوم برای استخاره دستور داده شده است که به طور مثال 2 رکعت نماز بخوانید. چند کاغذ بنویسید و زیر سجاده خود قرار دهید. اما آنچه متداول است، چیزی غیر از این است، یعنی عده ای با تسبیح، عده ای با قرآن و برخی دیگر هم با نماز که آن را" ذات الرقاع"می نامند، استخاره می گیرند.

خداوند در قرآن مجید می فرماید:«وَ اَمْرُهُمْ شُوری بَیْنَهُمْ (شوری/ آیه 38) و کارهایشان به صورت مشورت در میان آنهاست» و نیز خداوند به پیامبر خود دستور می دهد که در کارهای مهم با یاران خود مشورت کند:«وَ شاوِرْهُمْ فِی الاَمْرِ(آل عمران/آیه159) :(ای پیامبر) در امور با آنان مشورت نما!» در این صورت هرگاه نظر قاطعی از افراد با تجربه در کاری ابراز گردید، دیگر استخاره جایز نمی باشد.
 

درگاه الهی همیشه باز است و خداوند در هر ساعت از شبانه روز دعا و حاجات بندگان خود را می شنود. بنابراین هیچ تفاوتی میان ساعات شبانه روز برای گرفتن استخاره وجود ندارد اما بر اساس روایات بهتر است از نظر ارتباط با عالم تجرد و غیب، استخاره بعد از نمازها گرفته شود. همچنین برای یک نیت نباید دو مرتبه استخاره گرفته شود و اگر دو مرتبه انجام شود باید به استخاره اول، عمل شود.

استفاده از قرآن های ویژه ی استخاره که در حاشیه هر صفحه آن عبارت خوب یا بد است درست نمی باشد زیرا استخاره یک مسئله اشراقی است و قرآن تفاوتی با قرآن دیگر ندارد. در روایتی نیز آمده است آن مطلبی که در قلب انسان واقع می شود باید بدان عمل کند، بنابراین میزان، آن مطلبی است که در قبل انسان به وجود می آید و چه بسا با تأمل و دقت مطلبی به ذهن خطور می کند که با آنچه در ابتدا به ذهن آمده، متفاوت است. بنابراین آن مطلبی که در ابتدا در قلب واقع می شود مهم تر است.

 

نکته ای که درباره استخاره حائز اهمیت است عمل کردن به نتیجه آن می باشد. یعنی اگر پاسخ استخاره بد بود تا حد ممکن با آن مخالفت نشود. این بدان معنا است که نتیجه استخاره موهوم و پوچ نمی باشد. اما قبل از آن باید توجه داشت که زمانی باید استخاره گرفت که قبل از آن از قوه عقل و تعقل در درجه اول و در درجه دوم از مشورت با افراد با تجربه و آگاه بهره مند شده و به نتیجه ای نرسید.

حکم خداوند با استخاره تغییر نمی کند یعنی همچنان که استخاره می کنید باید به اصول مذهبی پایبند باشید، مثلا شخصی استخاره می کند که خودکشی کند یا خیر اما با شریعت خداوند مخالف باشد، استخاره او باطل است.

در مورد استخاره برای ازدواج می توان گفت که مشورت، تحقیق و تفکر نسبت به استخاره در اولویت هستند و باید استخاره را در آخر کار در نظر داشته باشیم. یعنی بدون هیچ تحقیق و مشورتی نباید به سراغ استخاره رفت.در موضوع ازدواج تحقیق و مشورت با افراد با تجربه، از موارد دیگر مهمتر است.

سعی کنید برای انجام کارهای خود ابتدا تأمّل و دقّت کنید و با فکر کردن راه حل مناسب را پیدا کنید و چنانچه از این طریق به نتیجه نرسیدید، با انجام مشورت خود را از تحیّر خارج کنید و اگر از طریق مشاوره با اهل فنّ و خبره در آن مورد نیز به نتیجه نرسیدید و همچنان بر تحیّر باقی ماندید، نوبت به استخاره می رسد؛ در هر صورت الزام شرعی در عمل به استخاره وجود ندارد ولی بهتر است بر خلاف آن عمل نشود. (پایگاه اطلاع رسانی آیة الله خامنه ای)

اشکال ندارد و واجب نیست. عمل به آن نیز واجب نیست. ( پایگاه اطلاع رسانی آیة الله سیستانی)

برای ازدواج می توان استخاره نمود و تفصیل آن در کتب مختصه ذکر شده است و مخالفت با استخاره ممکن است موجب پشیمانی شود. (پایگاه اطلاع رسانی آیة الله شاهرودی)

استخاره نوعی مشورت با خداوند است، بدین معنی که اگر انسان در انجام یا ترک کاری مردّد شود ابتدا در اطراف آن فکر و اندیشه می کند اگر به نتیجه ای رسید طبق آن عمل می کند و گرنه با افراد کاردان و با تجربه و آگاه در مورد آن مشورت می کند اگر به نتیجه رسید طبق آن عمل می کند در غیر این صورت از طریق استخاره با خداوند مشورت نموده و مطابق آن عمل می نماید. عمل به استخاره واجب نیست، ولی حتّی الامکان مخالفت نشود. مگر این که مدّت قابل ملاحظه ای تأخیر بیندازد و بعد اقدام کند. (پایگاه اطلاع رسانی آیة الله مکارم شیرازی)

برای ازدواج و امثال آن در صورتی می توان استخاره کرد که مشورت و تحقیق انجام گیرد و همچنان دچار تردید باشد و در این صورت استخاره مانعی ندارد و عمل به استخاره وجوب اخلاقی دارد، یعنی اگر عمل نکند و ضرر کند خود او مقصر است. البته اگر قصد اهانت و بی توجهی به استخاره را داشته باشد گناه کرده است. (پایگاه اطلاع رسانی آیة الله علوی گرگانی)