ام البنین

ام البنین چه نسبتی با حضرت زهرا داشت؟ + خواب ام البنین و اسم فرزندانش

ام‌البنین بانوی بزرگواری بود که پس از حضرت زهرا(س) همسر امیرالمؤمنین شد و در روایات با خواب الهام‌بخش و چهار فرزند رشیدش شناخته می‌شود.

زندگینامه ام البنین همسر حضرت علی (ع) و مادر حضرت عباس

در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران، سیزدهم جمادی‌الثانی، مصادف با سالروز وفات حضرت ام‌البنین (سلام الله علیها)، به عنوان روز تکریم مادران و همسران شهدا نام‌گذاری شده است. به مناسبت فرا رسیدن این روز نگاهی بر زندگینامه ام البنین (س) می اندازیم.

ام البنین کیست؟

نام اصلی حضرت ام البنین (س) فاطمه کلابیه بوده و کنیه اش امُّ البنین (مادر پسران) است. پدرش حِزام و مادرش ثمامه یا لیلاست. ام‌البنین از قبیله بنی‌کلاب، قبیله ای بود که به شهامت، رشادت و شجاعت و ویژگی‌های نیکوی اخلاقی مشهور بودند.

ام البنین کیست؟

ماجرای ازدواج امام علی و ام البنین

پس از شهادت حضرت فاطمه(س)، امام علی(ع) با برادرش عقیل که در نسب‌شناسی عرب خبره بود، درباره انتخاب همسری که اصیل و از خاندانی دلیر و نیرومند باشد و فرزندانی دلیر و جنگاور بیاورد، مشورت کرد. عقیل، فاطمه بنت حزام را پیشنهاد کرد و علی(ع) با او ازدواج کرد.(ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۳۵۷)

خواب حضرت ام البنین

وقتی عقیل به خواستگاری ام البنین آمد، با حزام بن خالد پدر او در این باره صحبت کرد و حزام پدر ام البنین از عقیل مهلت خواست تا از مادر دختر ثمامه و خود دختر سوال کند.وقتی پدر ام البنین نزد همسر و دخترش برگشت، دید ام البنین را از خوابی که شب گذشته دیده بود برای مادر سخن می گوید:« مادر خواب دیدم که در باغ سرسبز و پر درختی نشسته ام، نهرهای روان و میوه های فراوان در آنجا وجود داشت. ماه و ستارگان می درخشیدند و من به آنها چشم دوخته بودم و درباره عظمت آفرینش و مخلوقات خدا فکر می کردم، در مورد آسمان که بدون ستون بالا قرار گرفته است و همچنین روشنی ماه و ستارگان. در این افکار غرق بودم که ماه از آسمان فرود آمد و در دامن من قرار گرفت و نوری از او مشاهده می شد که چشم ها را خیره می کرد، در حال تعجب و تحیر بودم که سه ستاره نورانی دیگر هم در دامنم دیدم، نور آنها نیز مرا مبهوت کرده بود. هنوز در حیرت و تعجب بودم که هاتفی صدا زد و مرا با اسم خطاب کرد. من صدایش را می شنیدم ولی او را نمیدیدم. گفت فاطمه مژده باد تو را به سیادت و نورانیت به ماه نورانی و سه ستاره درخشان که پدرشان سید و سرور همه انسانها است بعد از پیامبر (ص) و این گونه در خبر آمده است؛ پس از خواب بیدار شدم در حالی که می ترسیدم. مادرم تاویل رویای من چیست؟

مادر گفت:دخترم رویای تو صادقه است و به زودی تو با مردی جلیل القدر که مجد و عظمت فراوان دارد ازدواج می کنی، مردی که مورد اطاعت امت خود است که از او صاحب چهار فرزند می شوی که اولین آنها مثل ماه چهره اش درخشان است و سه تای دیگر چون ستارگانند. در این زمان حزام وارد اتاق شد و از آنها در مورد پذیرش علی (ع) سوال کرد و گفت:آیا دخترمان را شایسته همسری علی (ع) می دانی؟ اگر او را اهل و لایق این خانه می دانی که خادمه آن خانه باشد قبول کنیم و اگر اهلیت در او نمی بینی پس نه؟

همسر او که عشق مالامال از امامت داشت گفت:ای حزام به خدا سوگند من او را خوب تربیت کرده ام و از خدای متعال و قادر خواسته ام که او واقعا سعادتمند شود و صالح باشد برای خدمت به آقا و مولایم علی (ع)، پس او را به مولایم تزویج کن. سرانجام عقیل به وکالت از طرف برادرش علی بن ابی طالب (ع) خطبه عقد را جاری نمود.

چرا به حضرت فاطمه کلابیه(س) ام البنین می گویند؟

فاطمه کلابیه، همسر امام علی (ع) ، پس از گذشت مدتی از زندگی مشترک، از امیرالمؤمنین (ع) درخواست نمود تا نام او را از «فاطمه» به «ام‌البنین» تغییر دهند. هدف اصلی این درخواست، ممانعت از تداعی خاطرات تلخ فقدان حضرت زهرا (س) برای فرزندان آن بانوی بزرگوار بود.

سن ازدواج ام البنین

به احتمال زیاد ام‌البنین(س) همسر دوم امام علی (ع) نبود. بر اساس گزارش‌های تاریخی امام علی(ع) بعد از شهادت حضرت زهرا(س) طبق وصیت ایشان با امامه که فرزند زینب دختر پیامبر(ص) و خواهرزاده زهرا(س) بود،ازدواج کرد.

سال ازدواج ام البنین با امام علی(ع) قاعدتاً 24 یا 25 هجری بوده یعنی حدود 15 سال بعد از شهادت جانسوز حضرت زهرا(س). در مورد تاریخ دقیق ولادت حضرت ام البنین اطلاعی در دست نیست بنابراین نمی دانیم که این بانوی بزرگوار در زمان ازدواج با امام علی(ع) چند سال داشتند.

گفته شده، ام‌البنین پیش از ازدواج با حضرت علی (ع)، با شخص دیگری ازدواج نکرده بود. بنا بر نقل سهل بن عبدالله بخاری، ام‌البنین بعد از شهادت امام علی(ع) با شخص دیگری ازدواج نکرد.

حضرت ام البنین مادر کیست؟

قمربنی هاشم حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام، عبداللّه، جعفر و عثمان، فرزندان ام البنین و حضرت علی بودند. فرزندان ام البنین همگی در واقعه عاشورا کربلا به شهادت رسیدند.

ام البنین چه نسبتی با حضرت زهرا داشت؟

فاطمه بنت حِزام مشهور به اُمّ‌الْبَنین از همسران امام علی(ع) بودند، گویا ایشان نسبتی با حضرت زهرا نداشتند. ام‌البنین به خاندان پیامبر(ص) محبت شدیدی داشت و فرزندان حضرت زهرا را بر فرزندان خویش مقدم می دانستند.

علت وفات ام البنین

با توجه به زندگی‌نامه ام البنین، تاریخ وفات ایشان روز سیزدهم جمادی‌الثانی سال ۶۴ هجری قمری بوده است. برخی از مورخان بر این باورند که وفات مادر حضرت عباس (ع) پس از درگذشت حضرت زینب (س) و در حدود سال ۶۲ هجری قمری رخ داده است اما برخی دیگر سال وفات ام البنین (س) را سال 64 هجری قمری می دانند.

برخی مورخان بر این باورند که درگذشت ایشان به‌صورت طبیعی رخ داده و برخی دیگر معتقدند ایشان به دست بنی امیه مسموم شده و به شهادت رسیده است. پیکر مطهر ام‌البنین در قبرستان بقیع دفن شده است.

توسل به ام البنین

با توجه به فضایل ام البنین مانند شجاعت، فصاحت و علاقه به اهل‌بیت(ع) و... ایشان نزد شیعیان بسیار محبوب است. بسیاری از شیعیان برای برآورده شدن حاجات خود و همچنین برای بالا بردن نیروی شکیبایی و تحمل مصائب به ام‌البنین متوسل شده و سفره‌های نذری به نام او برگزار می‌کنند؛ بنابراین در بسیاری از مناطق ایران سفره‌هایی با نام «سفره مادر حضرت ابوالفضل» یا «سفره ام‌البنین» مرسوم است.

نظرات