روایت پرنده ای که در گذشته اش یک پسر بود

پرنده باز :روایتی شگفت انگیز از انسانی که پرنده شد

یکی از تازه ترین آثاری که نشر خوب در حوزه ی داستان های آمریکایی منتشر کرده، کتاب پرنده باز Birdy اثر ویلیام وارتن William Wharton است. پرنده باز اولین اثری ست که از ویلیام وارتون به فارسی برگردان شده.

با این که آثار وارتن همیشه با استقبال خوبی از سوی منتقدان ادبی روبه رو شده، اما در ادبیات انگلیسی نیز مهجور مانده است. در ادامه ، به بررسی این اثر خواندنی از ویلیام وارتون می پردازیم...

مرز باریک میانِ انسان و پرنده بودن

رمان پرنده باز که انتشارات خوب منتشر کرده، داستان پسر جوانی به نام بِردی را روایت می کند که علاقه ی جنون آمیزی به پرندگان دارد. او همراه اَل، صمیمی ترین دوستش، مکانی برای نگه داری از پرندگان دارند. اما پدر و مادرش این مکان را تخریب می کنند، و این همان نقطه ی آغاز ماجرای بزرگ است...

شیفتگی بِردی به پرندگان روز به روز بیشتر می شود؛ تا جایی که با تمرین های فراوان، قدرت کنترل رویاهایش را پیدا می کند. او در رویاهایش به قناری یی تبدیل می شود و با دیدن قناری ماده ای عاشق می شود. بِردی پس از مدتی تصمیم می گیرد در بیداری، قناری یی شبیه همان قناری رویاهایش بخرد.

بِردی اسم قناری یی را که در اتاقش نگه می دارد پرتا می گذارد. او در رویاهایش با پرتا زندگی می کند، بچه دار می شود و در همین رویاها خودش را گم می کند. تا جایی که دیگر توانایی تفکیک رویا از واقعیت را ندارد و نمی تواند خودش را به عنوان یک انسان بشناسد.

بِردی پس از مدتی همراه با اَل به جنگ می روند و بعد از پایان جنگ جهانی دوم، دوباره به وطن بازمی گردند؛ البته نه به خانه، بلکه به آسایشگاه روانی سربازان...چرا که بِردی پس از پایان جنگ نیز دست از پرنده بودن برنمی دارد و حالا او یک پرنده ی واقعی ست؛ شبیه یک پرنده رفتار می کند و غذا می خورد و هیچ حرفی نمی زند...

دکتر معالج او تنها راه درمان را بازیابی خاطرات و احیای دوباره ی احساسات انسانی می داند...

دریچه ی کوچکی رو به گذشته

در بخشی از کتاب پرنده باز می خوانیم:.

بی فایده است. دیوانه شده. نمی دانم آیا این روانشناس می داند که ما او را بِردی صدا می کنیم یا نه؟ امکان ندارد مادر بِردی این را به او گفته باشد، فکر نکنم حتی خودش هم بداند.بِردی پشش را به من می کند. همان طور نشسته می چرخد. در حالی که دست هایش از دو طرف آویزان است می چرخد و رو به بالا از دریچه ی کوچکی در آن سوی اتاق به آسمان زل می زند.

شخصیت هایی که هم از لحاظ ظاهری و هم از نظر جهان بینی کاملا متفاوت با یکدیگرند. اَل، فردی قوی‎‎‎هیکل و پرشور است و بِردی نقطه ی مقابل اوست؛ لاغر اندام و منزوی. اَل رک و صادقانه صحبت می کند؛ اما بِردی نگاهی شاعرانه و رویایی به همه چیز دارد...

ویلیام وارتن در کتاب پرنده باز از مفاهیمی چون آزادی و رهایی، دوستی، ستایش طبیعت وام می گیرد و روی تاریک و سیاه جنگ را با نگاه دیگری روایت می کند. از این رو می توان او را متفاوت ترین قصه گوی جنگ دانست. پرنده باز پر از استعاره است و در نهایت خواننده را با پرسشی تنها می گذارد؛ به راستی چه کسی دیوانه است؟ بِردی یا آتش افروزان جنگ؟

پرنده باز ؛ تکان دهنده و به یادماندنی

پرنده باز اولین اثر ویلیام وارتن است که در سال 1978 منتشر شد. این کتاب با استقبال بسیار خوبی از سوی خوانندگان روبه رو شد و جوایز بسیاری از جمله جایزه ی ملی کتاب آمریکا را برای نویسنده ش رقم زد.

چند سال بعد، فیلمی به کارگردانی آلن پارکر نیز از آن اقتباس سینمایی شد که نیکلاس کیج و متیو مودین در آن ایفای نقش کرده اند. نسخه ی سینمایی پرنده باز نیز جوایز بسیاری را کسب کرد و در جشنواره ی فیلم کن خوش درخشید.