محرم ، تاسوعا و عاشورا قبل شهادت امام حسین چگونه بود؟

ماه محرم قبل از شهادت امام حسین (ع) در میان اعراب

محرم اولین ماه در سال هجری قمری است که قوم عرب حتی قبل از ظهور اسلام آن را محترم می پنداشتند. اعراب جنگ و خونریزی را در مام محرم حرام می دانستند. تحریم جنگ در این ماه، یکی از راه‏های پایان دادن به درگیری های طولانی اعراب و فرصتی برای دعوت به صلح بود. این سنت تا زمان ظهور اسلام همچنان پابرجا بود و پس از تائید دین اسلام نیز به عنوان یک قانون برای مسلمانان قرار داده شد. اما در محرم سال 61 ه.ق، حاکم و سپاه جاهل بنی امیه، حرمت این ماه را شکستند و در جنگ با امام حسین (ع) و یارانش، آنها را به شهادت رساندند.

تا قبل از سال 61ه.ق، اعراب به روز نهم محرم، تاسوعا و به روز دهم محرم، عاشورا می گفتند. باید توجه داشت که معنا و مفهوم روز تاسوعا و عاشورا ارتباطی به واقعه کربلا و مصائب و شهادت امام حسین (ع) و یارانش ندارد. این روزها در فرهنگ شیعی به دلیل شهادت امام و یارانش، به بزرگترین مراسم عزاداری تبدیل ده است.

البته پیش از واقعه کربلا، هم پیامبر اسلام (ص)، هم حضرت علی (ع) و برخی از پیامبران پیشین، شهادت امام حسین (ع) را در کربلا پیشگویی کرده بودند. امام حسین (ع) نیز شهادت خود را پیشگویی کرده بود. ( بحارالانوار، ج 44، ص 223 و ص 250)

آیا پیش از واقعه کربلا تاسوعا و عاشورا وجود داشت؟

در عصر جاهلیت، اعراب در روز عاشورا روزه می گرفتند. تا پیش از واقعه کربلا، عاشورا یکی از روزهای عید رسمی بود که در چنین روزی مردم روزه می‏گرفتند، آنها در این روز لباسهای فاخر می‏پوشیدند و چراغانی و خضاب می‏کردند. (جواد محدثی‏، فرهنگ عاشورا، چ دوم، ص276)

چرا روز ده محرم را عاشورا می گوییم؟

پس از ظهور اسلام و تشریع روزه رمضان، روزه گرفتن در روز عاشورا منسوخ شد. در برخی از روایات ذکر شده است:علت نامگذاری روز دهم محرّم به عاشورا این است که ده نفر از پیامبران به ده کرامت در این روز مورد تکریم الهی قرار گرفته اند. (حیاه الإمام الحسین(ع)، ج 3، ص 179)

سخن امام صادق (ع) درباره عاشورا

پس از آن که حضرت امام در کربلا به شهادت رسید، روز عاشورا میان مردم به روز حزن و اندوه شناخته شد و شیعیان علی (ع) آن روز را روز عزا و عزاداری قرار دادند. از این رو به نام عاشورای حسینی شهرت یافت.

امام صادق (ع) فرمود:

و أمّا یوم عاشورا فیوم أصیب فیه الحسین (ع) صریعاً بین أصحابه و أصحابه حوله صرعی عراة؛ (کافی ،ج4، ص147؛بحار، ج45 ، ص 95) عاشورا روزی است که حسین (ع) میان یارانش کشته شد و بر زمین افتاد. یاران او نیز پیرامون او به خاک افتاده و عریان بودند.

با این وجود برای ما شیعیان، روز عاشورا تنها یادآور قیام و شهادت امام حسین (ع) و یاران او است.