غذای محلی خوزستان
در استان خوزستان که از شهرهای جنوبی ایران است، تنوع غذایی بسیار بالاست. از غذاهای محلی و معروف این استان می توان به قلیه ماهی و فلافل اشاره کرد.

آشنایی با انواع غذاهای محلی و سنتی خوزستان

ایران ما از اقوام زیادی تشکیل شده است که هر کدام از این اقوام برحسب موقعیت جغرافیایی غذا و فرهنگ تغذیه خاص خود را در تاریخ ثبت کرده اند. غذای هر قوم، آداب تهیه آن، طعم غالب، مواد تشکیل دهنده و حتی مناسبت طبخ غذا از مهمترین ویژگی هایی است که به این اطلاعات در شناخت فرهنگ غذایی هر قوم نیازمندیم.

استان پهناور خوزستان در جنوب ایران و در کرانه خلیج همیشه فارس از اقوام مختلف تشکیل شده است که هر کدام آداب و رسوم غذایی خاص خود را هم دارند. در این استان فارس و بختیاری، عرب و لر، هم زیستی بسیار صمیمانه دارند.

موقعیت جغرافیایی، آب و هوای خاص بهره مندی از کوهستان و جلگه ها سبب شده مردم این دیار برنامه های غذایی استفاده کنند که به گواه کارشناسان تغذیه و سلامتی، همه آن ها ترکیب مفید، مغذی و ضروری برای بدن هستند و شمار این غذاها و خوراک محلی به بیش از صد مورد می رسند.

اشکنه دزفول، قلیه ماهی، برونی، ماهی صبور، فلافل، شوربا و ... تنها تعداد کمی از ده ها غذای محلی این منطقه است که دستور تهیه ی اکثر آنها را در آشپزخانه نمناک آموزش داده ایم.

 ماهی صبور

معرفی دسرها و غذاهای محلی استان خوزستان

غذاهایی که در استان خوزستان طبخ می شود بیشتر تند و گرم می باشند. خوزستانی ها در غذاهایشان اغلب از ماهی، گیاهان و سبزی های بومی همچون گشنیز، شنبلیله، نخود، رب انار و تمبر هندی استفاده می کنند. نخود به علت داشتن فیبر و تنظیم کننده ی سیستم دستگاه گوارش و منظم کردن گردش خون در اکثر غذاها استفاده می گردد.

همینطور به دلیل دارا بودن پروتئین می توان به جای گوشت در غذا جایگزین کرد و گزینه ی مناسبی برای گیاهخواران و افرادی است که از خوردن گوشت امتناع می کنند. در این بخش از نمناک به معرفی غذاهای معروف و سنتی استان خوزستان پرداخته ایم، با ما باشید تا با دسر ها و غذاهای محلی االی این شهر بیشتر آشنا شوید.

مهلبیه

یکی از دسرهای خوشمزه و پر طرفدار که در ماه رمضان برای وعده ی افطاری تهیه می شود مهلبیه است. این دسر دلپذیر از شکر، خامه، نشاسته ی ذرت درست می شود و به صورت سرد و خنک سرو می گردد.

معسل

ماعسله یا معسل نیز از دسرهای محبوب و مقوی می باشد. این دسر خوشمزه و عالی از مخلوط خرما، شیره ی خرما، هل، دارچین، فلفل، کنجد، جوز هندی میخک زنجبیل درست می شود. که این مواد همه با هم ترکیب شده و حرارت داده می شوند این دسر خوشمزه با چای سرو می گردد.

معسل

عسلیه دزفولی یا خنجرانی

برای درست کردن این شیرینی از آرد و شکر و رنگ های خوراکی استفاده می کنند. این شیرینی شباهت زیادی به آبنبات های سنتی دارد. برای تهیه ی این آبنبات اول آب و شکر را مخلوط کرده و بعد حرارت می دهند تا شربت غلیظی درست شود و بعد از روی حرارت بر می دارند تا کمی خنک گردد و بعد از سرد شدن رنگ خوراکی به آن اضافه می کنند و بعد سینی را آرد پاشی می کنند و با قاشق از مایع بر می دارند و روی سینی می ریزند و بعد از خنک شدن از سینی جدا می کنند.

لوز کنجدی دزفول یا حلوا کنجدی

لوز کنجدی شیرینی خوشمزه ای است که با کنجد، کره، شکر و گاهی گردو درست می شود و تقریبا در همه ی شهرها ی ایران می توان آن را یافت. کنجدی های شهر دزفول معروف ترین کنجدی ها می باشند که جزو شیرینی سنتی این شهر نیز محسوب می گردند.

حلوا ارده

حلوا راشی، حلوا شکری، حلوا کنجد و حلوا ارده از معروفترین و پرطرفدارترین خوراکی ها در خوزستان می باشند حلوا ارده جزو حلواهایی است که علاوه بر استان خوزستان در دیگر نقاط کشورمان از جمله قم و یزد و استان مرکزی نیز طرفدارانی دارد که به صورت محلی و بومی تهیه می گردد.

حلوای ارده به علت داشتن کنجد دارای ارزش غذایی بسیاری است و کارشناسان تغذیه و پزشکان نیز مصرف این ماده ی با ارزش را به دلیل دارا بودن کلسیم، پروتئین، اسید فولیک و آهن توصیه می کنند. افرادی که کم خونی یا فقر آهن دارند می توانند با مصرف کنجد تا حدی آنرا جبران کنند.

حلوا ارده

حلوا قپیت یا حلوا سفید

این نوع حلوای خوشمزه در دزفول و شوشتر دارای طرفداران بیشماری است برای درست کردن آن از شکر، زردچوبه، سفیده ی تخم مرغ و گاهی هم روغن حیوانی استفاده می کنند. این حلوا از شیرینی های کهن این استان است که به پیچ انگشتی همدان هم شباهت دارد.

ماهی تنوری صُبوری

یک غذای سالم، بسیار مفید و پرطرفدار! سالم از آن جهت که بسیاری از مردم این ماهی را کبابی و تنوری سرو می کنند و از سرخ کردن آن اجتناب می کنند. ماهی صبوری در خوزستان بسیار پرطرفدار است.

ماهی صبوری را می توان با سبزی پلو هم سرو کرد که این شیوه هم رایج است. این ماهی بسیار خوش طعم را روی آتش می پزند. اضافه کردن ادویه های شنبلیله گشنیز و تمبر هندی آن را لذیذ می کند.

فلافل

در محبوبیت فلافل بین خوزستانی ها نیازی به هیچ توضیحی نیست چنانکه آوازه آن به تمام شهرهای کشور رسیده است و جای جای ایران آن را به طبخ می کنند. محال است کسی به خوزستان سفر کند و از این غذای لذیذ سرو نکند. خوزستانی ها این خوشمزه بسیار تند را با سیر، ادویه، فلفل قرمز، نخود، روغن، پیاز، آرد، سیب زمینی و تخم مرغ تهیه می کنند.

فلافل

کلوچه خرمایی دزفول

کلوچه های خرمایی دزفول بسیار معروف و مشهور است و یک کلوچه ی خوشمزه که به صورت خانگی و بومی تهیه می شود و نه تنها در استان خوزستان بلکه در تمام نقاط ایران طرفداران فراوان دارد. مزه ی دلپذیر خرما و عطر بی نظیر زیره از عوامل دلچسب و خوشمزه بودن این کلوچه می باشد.

بانوان و آشپزهای هنرمند دزفولی از مخلوط موادی همچون خرما، خمیر مایه، شیر، شکر، زیره ی سبز، آرد و روغن در صورت تمایل استفاده می کنند وقتی که به دزفول سفر کردید حتما به عنوان سوغاتی از این کلوچه بخرید.

کلوچه ی محلی شوشتر

از کلوچه های خوشمزه و محبوب و سنتی و محلی استان خوزستان کلوچه ی محلی شوشتر است که اگر یک بار آن را امتحان کنید طعم خوشمزه و بی نظیر آن را هرگز فراموش نخواهید کرد در این کلوچه ی خوشمزه برای خوش طعم شدن آن از موادی همچون زیره ی سبز، رازیانه استفاده می کنند.

کارشناسان تغذیه استفاده از رازیانه را به علت دارا بودن خواص مفید و با ارزش مانند آرامبخش بودن، ضد نفخ، ضد اسپاسم، افزایش دهنده ی شیر مادر، کاهش التهاب غشا مخاط دستگاههای تنفسی و ضد میکروب توصیه می کنند. کلوچه ی شوشتری هم به علت دارا بودن رازیانه از شیرینهای مفید و پرطرفدار محسوب می گردد.

قلیه ماهی

معروف ترین غذای سنتی جنوبی ها که بسیار لذیذ و خوشمزه است و از ماهی درست می شود قلیه ماهی است. قلیه همان گشنیز و شنبلیله است که در طبخ غذا استفاده می شود.

این غذا خورشت گونه است و به همراه پلو سرو می شود. در این غذا از ماهی هایی همچون شیر، میش ماهی یا سنگسر استفاده می شود. ماهی را همرا با رب انار، ادویه، روغن، سیر، قلیه و ... استفاده می شود.

قلیه ماهی

رنگینک

رنگینک جزو شیرینی های خوشمزه ای است که نه تنها در خوزستان بلکه دیگر شهرهای کشورمان از جمله بوشهر، جهرم، بندرعباس نیز یافت می شود. ماده ی اصلی این شیرینی را خرمای با کیفیت جنوب تشکیل می دهد که روی آن را با مایعی مخصوص که مخلوط آرد گندم بو داده و روغن می باشند می پوشاند. برای جذابتر و خوشمزه تر شدن رنگینک گاهی داخل آن خرما و گردو هم قرار می دهند و برای تزیین آن هم از پودر دارچین ، پودر نارگیل و مغز پسته استفاده می شود.

حلوا خرمایی

خرما از آن دسته خوراکی هایی است که در پخت انواع شیرینی و حلوا و نان کاربرد فراوانی دارد و دارای خواص فراوان و مفیدی که شاید یکی از دلایل اصلی آن برای استفاده در خوراکی ها همین خواص بی نظیر خرما از قبیل تقویت نیروی جسمی، آرامش اعصاب، از بین بردن سنگ کلیه، از بین بردن یبوست، بر طرف کننده فقر آهن و کاهش کمر درد و مفاصل اشاره کرد. حلوای خرما به عنوان شیرینی سنتی و بومی استان خوزستان است و از مخلوط خرما با روغن، پودر دارچین، پودر پسته، آرد سنگگ و پودر گردو تهیه می گردد.

آش ارده خوزستان

در نگاه اول نوعی آش به ذهن مخاطب خطور می کند در حالی که این غذا از خانواده پلو ها می باشد. خوزستانی ها در زمستان ماش پخته را با برنج دم می کنند و هنگام سرو ارده دزفولی یا همان کنجد ساییده را روی برنج می ریزند این غذا در کنار شیره خرما بسیار خوشمزه است.

یتیمک

این غذای بسبار لذیذ، سالم و رژیمی فاقد گوشت و سرخ کردنی است. یتیمک یک غذای بسیار خوشمزه بوشهری است. یتیمک به دلیل نداشتن گوشت پروتئین لوبیا دارد. در پخت یتیمک بادمجان آن را بسیار خوش طعم می کند.

یتیمک

ماهی شکم پر جنوبی

ماهی شکم پر یکی از بی رقیب ترین خوشمزه های جنوبی است. در این غذا از چند نوع ماهی برای طبخ می توان استفاده کرد. شکم ماهی سنگسر، بیاح یا شوریده را با مواد غذایی و گشنیز و شنبلیله پر می کنند و حدودا یک ساعت آماده می شود.

امگشت

امگشت هم از خوشمزه های دریایی است. ماهی قباد در کنار برنج همراه با سبزی پلویی یکی از لذیذترین خوراک های جنوب است که بیشتر در میان عرب ها طبخ می شود. ماهی نمک سود و پاک شده در آب جوشانده می شود استخوان هایش را که جدا کرده در میان ادویه و سیر سرخ می شود و همراه با پلو سرو می شود

آش گوشت و بلغور

یکی از خوشمزه ترین آش های خوزستان و حتی ایران می باشد. آش خوشمزه گوشت و بلغور را می توان با گوشت یا بدون گوشت تهیه کرد بلغور گندم و جو هم یار همیشگی این آش هستند. برای لذیذ شدن طعم آش می توان می توان انواع سبزی، ادویه، خرده برنج و ... اضافه کرد

قلیه تخم مرغ

از خوشمزه ترین غذاهای جنوبیا قلیه تخم مرغ را نمیتوان یاد نکرد پس فقط و فقط یکبار هم شده بچشید. این غذا هم مثل اکثر غذاهای این منطقه تند و تیز است. این لذیذ دوست داشتنی را هم می توان با نان تلیت کرد هم با برنج سرو کرد. آرد، رب گوجه، ادویه تخم مرغ و سبزی های رایج گشنیز و شنبلیله در طبخ استفاده کنید.

قلیه تخم مرغ

نافله

نافله از جمله غذاهای سنتی خوزستان می باشد که طعم ملس خود را مدیون سرکه و شکر است. یک غذای بسیار خوشمزه و شیرین خوزستانی که از گوشت چرخ کرده، پیاز آرد، نخودچی، سرکه، شکر، آب و ادویه تهیه می شود. نافله را معمولا با برنج سرو می کنند و شکل رایج دیگر ندارد.

حمیس توله

غذایی که نام آن را نشنیده اید حمیس توله می باشد. یک غذای گیاهی خوشمزه! این غذا که از یک گیاه دارویی پرخاصیت بنام توله گرفته شده که در خوزستان یافت می شود. این گیاه خاصیت مسهل، نرم کننده، درمان سرفه، درمان یرقان و ... دارد. اسم این غذا پنیرک است پنیرک از اجزای اصلی غذاست. در پخت این غذا از انواع ادویه، پیاز، رب انار و نارنج استفاده می شود

اوپیوزی

یک غذای زیزی گولویی که سریعا پخته و آماده می شود. اگر زمان کمی برای پختن غذا دارید این خوشمزه را بپزید که شبیه اشکنه دزفولی است. کافیست رب انار، گردو، شکر، تخم مرغ نان خشک و ادویه را با دستور پخت باهم ترکیب کنید.

پاکوره

یک غذای سنتی بسیار خوشمزه که اصالتا هندی می باشد. پاکوره نوع جذابی از کوکو است. پاکوره با داشتن آرد نخود در ترکیب خود پتاسیم بالایی دارد. تخم مرغ زعفران فلفل قرمز و تره هم ترکیبات پاکوره هستند. این غذا که زمان طولانی را برای طبخ میبرد و سبب کاهش فشارخون می شود.

پاکوره

سمبوسه

یک خوشمزه تند و بسیار محبوب دیگر از خوزستان که همچون فلافل شهره تمام شهرهای ایران است. سمبوسه سریع و فوری آماده می شود. طعم تند و فلفلی آن هواداران خاص خود را دارد. در تهیه سمبوسه با سلایق مختلف مواد مختلف استفاده می شود.

کبه عربی

همانطور که از نام این غذا پیداست غذایی عربی است که به خوزستان راه پیدا کرده است. این غذای خوشمزه شبیه سمبوسه است. محتویات آن سلیقه ای است اما در نهایت آن محتویات را داخل لایه ای از برنج می پیچند و سرخ می کنند. محتویات کبه عربی معمولا از گوشت چرخ کرده لپه، برنج و برای سلیقه هایی که مزه شیرین را می پسندند کشمش تهیه می شود.

بورانی باقلا سبز

همانطور که می دانید غذای بورانی همراه با غذایی اصلی سرو می شود. بورانی باقلا سبز خوشمزه همچون اسفناج و بادمجان بر پایه ماست تهیه می شود. ماست چرب، پیاز داغ، سیر همراه با ادویه های مخصوص به این غذا طعم فوق العاده ای می دهند. با اضافه کردن باقلای پخته شده به این غذا طعم بسیار لذیذی را به آن خواهید داد.

خورش بامیه

از جمله خورشت های خوشمزه معروف و اصیل ایرانی که متعلق به جنوب کشور نیز می باشد خورشت بامیه نام دارد که به خاطر طعم فوق العاده ای که دارد در تمام شهرهای کشور طبخ می شود.

خورشت بامیه شباهت زیادی به خورشت بادمجان دارد و می توان گفت تمامی موادی که در آن ها به کار می رود کاملا شبیه هم و یکسان است. فقط به جای بادمجان در این خورشت، بامیه به کار می رود.

خورش بامیه

ماسووا

یکی دیگر از غذاهای سنتی و محلی خوزستان ماسووا نام دارد، طعم بی نظیر این غذا باعث شده طرفداران بسیار زیادی در بین مردم خوزستان به خود اختصاص دهد.

این غذای خوشمزه را علاوه بر وعده های ناهار و شام، در ماه رمضان در وعده های سحری و افطاری نیز ز سرو میکنند. موادی که در تهیه ماسووا به کار می رود عبارتند از:نخود، گوشت گردن، ماست، شوید، برنج، پیاز داغ، سیر، نمک، شنبلیله و ماست.

ماهی کباب بندری

از کباب های مفید و خوشمزه ایرانی می توان به ماهی کباب بندری اشاره کرد که جزو غذاهای دریایی به شمار می رود و علاوه بر طعم بی نظیرش برای سلامتی بدن بسیار مفید است.

پیشنهاد می کنیم اگر سفری به جنوب کشور داشتید برای یکبار هم که شده این غذا را امتحان کنید. در تهیه این غذا موادی مثل فیله ماهی، آب پیاز، آبلیمو، روغن مایع، زعفران دم کرده، نمک و فلفل قرمز به کار می رود.

گمنه

گمنه از غذاهای معروف و قدیمی جنوب کشور می باشد که با بلغور ریز گندم یا للک درست می شود. در قدیم به جای پلو از این غذا می خوردند و در کنار آن خورشت های متنوع یا قلیه ماهی جنوبی سرو می شد.

در اینکه این غذا بسیار مقوی و پر مغزی است دستور پخت بسیار ساده ای دارد از مواد بسیار کم هزینه ای مثل بلغور ریز گندم، روغن، پیاز، نمک و آب مرغ درست می شود.

گمنه

“آش غلغل” شوشتر

از آش های محلی و سنتی شوشتر که بیشتر برای وعده افطار در ماه رمضان پخته می شود و طعم بسیار لذیذی دارد آش غلغل نام دارد. این آش پرملات با استفاده از حبوبات متنوعی همچون لوبیا چشم بلبلی، نخود، باقلای زرد، عدس، لوبیا قرمز یا لپه باقالی و گوشت قرمز، برنج، لیمو عمانی و ... به دست می آید. از این آش در روزهای سرد سال بسیار استقبال می کنند و با اینکه به زمان پخت زیادی نیاز دارد اما به خاطر مقوی بودنش ارزش صبر کردن دارد.

پلو شوشتری

پلو شوشتری غذای محلی دیگر خوزستان به شمار می رود که با چند دستور پخت متفاوت تهیه می شود. و عمدتا همراه با تن ماهی، گوشت قلقلی و در بعضی موارد همراه با مرغ درست می شود.

به شما کاربران عزیز پیشنهاد می کنیم لذت درست کردن این غذای خوشمزه را به هیچ عنوان از دست ندهید و یا اگر امکان تهیه آن را نداشتید در سفری که به این منطقه خواهید داشت برای یک بار هم که شده طعم بی نظیر آن را امتحان کنید.

پلو شوشتری

خورش دال عدس با مرغ

خورشت دال عدس با مرغ به خاطر مزه تندی که دارد در بین مردم خوزستان طرفداران بسیاری دارد. البته تندی غذا بستگی به ذائقه افراد دارد و طبق آن می توانند تندی غذا را کم یا زیاد کنند.

در تهیه خورش دال عدس خوزستانی هم می توان از گوشت مرغ و هم کوفته قلقلی استفاده کرد. از مواد به کار رفته در این غذا می توان به پیاز، دال عدس، سیب زمینی، فیله مرغ،رب، سیر، نمک، زردچوبه، آبلیمو، دارچین و فلفل اشاره کرد.

قلیه میگو

از غذا های معروف و محلی دیگر پر طرفدار خوزستانی می توان به قلیه میگو اشاره کرد، این غذا جزو غذاهای دریایی به شمار می رود و شباهت بسیار زیادی به قلیه ماهی دارد. موادی که در تهیه این غذای خوشمزه و معروف به کار می رود شامل:میگو، پیاز، شنبلیله، آرد، گشنیز، رب گوجه فرنگی، عصاره تمر هندی و سیر می باشد.

با کلیک روی نام هریک از غذا و دسرها میتوانید طرز تهیه آن را در آشپزخانه ی نمناک مشاهده کنید.

غذاهای محلی خوزستان اهواز؛ از خورش تا آش و دسر

514
این مطلب مفید بود ؟140
منبع : بخش آشپزخانه نمناک/ن/ز.ت
وبگردی