کلیه کجای بدن قرار دارد و چه کاری انجام میدهد ؟
کلیه چیست و چه نقشی در در بدن دارد؟
کلیه ها اندام پیچیده ای است که وظیفه دفع مواد زائد بدن از طریق ادرار را بر عهده دارد. معمولا افراد دو کلیه دارند که در پشت شکم، کنار ستون فقرات و زیر دنده ها قرار دارد. کلیه ها به شکل لوبیا هستند و وجود آنها ضروری است زیرا زندگی بدون عملکرد صحیح آنها ممکن نیست. با این حال، به دلیل پیشرفت های علمی، روش هایی مانند دیالیز یا پیوند وجود دارد که پزشکان در صورت لزوم از آن استفاده می کنند. علاوه بر تولید ادرار، کلیه ها در بسیاری از فرایندهای دیگر مانند تنظیم فشار خون دخالت دارد. در این بخش از بهداشت و سلامت نمناک به عملکرد کلیه ها، آناتومی و ویژگی های اصلی آنها می پردازیم.
کار و عملکرد کلیه سالم:
از بین بردن پسماندها و مایعات اضافی:
کلیه ها مانند یک فیلتر در از بین بردن ضایعات و مایعات اضافی بدن عمل کرده و با تصفیه روزانه حدود 200 کورات خون تا حدود 1 تا 2 کورات ادرار را دفع می کند. ادار شامل ضایعات و مایعات اضافی است که بادفع این مواد زائد می توان از بیماری ها جلوگیری کرد.
کنترل فشار خون:
کلیه ها برای عملکرد درست نیاز به فشار خون دارند. اگر فشار خون کم باشد کلیه ها می تواند فشار خون بیشتری را درخواست کند، یا اگر بیش از حد به نظر برسد با کنترل سطح مایعات و ساخت هورمونی که باعث انقباض رگ های خونی می شود فشار خون را کاهش می دهد.
ساخت گلبول های قرمز خون:
کلیه ها هورمونی به نام اریتروپویتین می سازند. اریتروپویتین به مغز استخوان فرمان می دهد که گلبول های قرمز بسازد. گلبول های قرمز خون با حمل اکسیژن از ریه ها تمام نیازهای بدن و انرژی لازم برای فعالیت های روزانه شما را تامین می کنند.
سلامت استخوان :
کلیه ها شکل فعال ویتامین د را تشکیل می دهد و افراد برای جذب کلسیم و فسفر به ویتامین د نیاز دارند. کلسیم و فسفر، مواد معدنی مهم برای ساخت استخوان های محکم هستند. کلیه ها همچنین سطح کلسیم و فسفر را نیز متعادل می کنند، بنابراین بدن مقدار مورد نیاز آن را تامین می کند.
کنترل سطوح PH:
pH مقیاس اسید و باز است. کلیه ها مواد شیمیایی که سطوح اسید را کنترل و متعادل می کنند، حفظ می کنند. با تجزیه سلول ها، اسید ساخته می شود. غذاهایی که مصرف می کنید می تواند میزان اسید در بدن را افزایش یا کاهش دهد.
آناتومی کلیه:
همانطور که اشاره کردیم، کلیه ها لوبیایی شکل هستند، یک طرف آن مقعر و طرف دیگر آن محدب است. شریان کلیه وارد قسمت مقعر می شود و خون را با مواد زائد بدن که به کلیه می رود حمل می کند. رگ کلیه و لوله حالب یا میزنای نیز از آن قسمت خارج می شوند.
آناتومی و اجزای اصلی کلیه
کلیه دارای دو قسمت اصلی است:قشر و مدولا.
قشر خارجی ترین قسمت و بخشی است که بیشترین جریان خون را دریافت می کند. این امر عمدتا مسئول فیلتراسیون و جذب مجدد است. علاوه بر این، تقریباً شامل تمام گلومرول ها است که در ادامه توضیح خواهیم داد.
مدولا از مجموعه ساختارهایی تشکیل شده است که وظیفه هدایت ادرار کلیه را به پیشاب نای به عهده دارد. پیشاب نای لوله ای است که به سمت مثانه می رود، ادرار را در خود ذخیره می کند و سپس از بین می برد.
گلومرول خون را فیلتر می کند:
همانطور که خون به نفرون می ریزد، وارد دسته ای از رگ های خونی ریز به نام گلومرول می شود. دیواره های نازک گلومرول اجازه می دهد تا مولکول ها، مواد زائد و مایعات کوچکتر (عمدتا آب) به داخل لوله وارد شوند. مولکول های بزرگتر مانند پروتئین ها و سلول های خونی در رگ خونی می مانند.
لوله حالب یا میزنای مواد مورد نیاز را به خون برمی گرداند و مواد زائد را از بین می برد.
یک رگ خونی در کنار لوله حرکت می کند. با حرکت مایعات فیلتر شده در امتداد لوله، رگ خونی تقریباً تمام آب را به همراه مواد معدنی و مواد مغذی مورد نیاز بدن جذب می کند. لوله به از بین بردن اسید اضافی خون کمک می کند. مایعات و مواد زائد باقیمانده در لوله به ادرار تبدیل می شود.
جریان خون در کلیه ها چگونه است؟
خون از طریق شریان کلیه به کلیه جریان می یابد. این رگ خونی بزرگ به رگهای خونی کوچکتر و کوچکتر منشعب می شود تا زمانی که خون به نفرون برسد. در نفرون، خون شما توسط رگهای خونی کوچک گلومرول فیلتر شده و سپس از طریق شریان کلیه از کلیه خارج می شود.