مخاط دهانه رحم چیست؟ انواع و ارتباط آن با باروری

نکات مهم درباره مخاط دهانه رحم و باروری و بارداری

وقتی خانم ها در دوره باروری قرار می گیرند، تغییراتی در مخاط دهانه رحم آن ها ایجاد می شود. در صورتی که وقتی احتمال باروری کم تر باشد، وجود این مخاط هم کم تر خواهد شد. مخاط دهانه رحم اطلاعات ارزشمندی را در مورد سطح باروزی زن در اختیار قرار می دهد‌؛ البته تفاوت هایی بین بعضی از خانم ها وجود دارد اما به هر حال هر خانومی ممکن است چند ماه یکبار ترشحات مربوط به دهانه رحم را تجربه کند.

در طول چرخه قاعدگی تغییراتی؛ هم در نوع و هم ظاهر مخاط ایجاد می شود؛ تغییراتی که در بافت، تراکم و رنگ ایجاد می گردد و در این قسمت از بهداشت و سلامت نمناک قصد داریم نگاهی دقیق ‌تر به آن ها بیندازیم.

مخاط دهانه رحم چیست؟

مخاط دهانه رحم لایه ای از ماده ای است که ناحیه اطراف دهانه رحم را می پوشاند و مایعی را آزاد می کند که به داخل واژن جریان می یابد. این مایع باعث نرم شدن این ناحیه می‌ شود و در برابر عفونت از آن محافظت می کند.

تولید آن قبل و بعد از تخمک گذاری افزایش پیدا می کند؛ همچنین ممکن است تغییرات مهمی را در چرخه قاعدگی به وجود بیاورد و کمی ظاهر و بافت خونریزی قاعدگی را تغییر دهد که معمولاً روی لباس زیر به شکل یک ترشح نسبتا زرد رنگ، سفید یا شفاف به چشم می‌ خورد که در شرایط معمولی بو ندارد.

نوع مخاط دهانه رحم در دوران باروری

دوره باروری یک خانم شش روز نزدیک به تخمک گذاری اتفاق می افتد. وقتی که این حالت رخ می دهد؛ سطح استروژن افزایش پیدا خواهد کرد که باعث می شود مخاط دهانه رحم غلیظ ‌تر، متمایل به سفید و چسبنده تر باشد که خیلی شبیه به سفیده تخم مرغ است، در طول این روز ها مایعی که به عنوان مایع لغزنده واژن است، افزایش پیدا می کند‌. به عبارت دیگر بدن برای باروری آماده می شود و تغییراتی در آن به وجود می آورد.

زمان بندی تولید مخاط

مخاط دهانه رحم زمان بندی مخصوص به خودش را دارد که در همه خانم ها یکسان نیست و هر زنی متفاوت از دیگری است و معمولاً با الگوی زیر اتفاق می افتد:

چرخه اولیه

از روز اول تا روز پنجم چرخه قاعدگی را شامل می‌ شود و مرحله‌ ای است که قاعدگی در آن رخ می دهد.

بعد از پریود

در روز پنجم تا روز دهم را شامل می شود؛‌ ترشح مخاط در چنین حالتی چسبنده است و نشان دهنده اینِ که سطح باروری پایین می باشد.

قبل از تخمک گذاری

از روز دهم تا چهاردهم را شامل می شود. ترشحات در طول این دوره بیشتر هستند، چسبنده و ابر مانند به نظر می رسند و شباهت بیشتری به سفیده تخم مرغ دارند.

تخمک گذاری

معمولاً در روز چهاردهمِ چرخه اتفاق می افتد. این ترشحات خیلی لیز هستند و بین انگشتان کش می آیند که بیشترین حد باروری در چنین دورانی وجود دارد.

بعد از تخمک گذاری

این اتفاق از روز 14 تا روز 22 رخ می دهد. مایع مخاط کم کم خشک می شود‌ و در وهله اول کمی ابر مانند به نظر می‌ رسد؛ اما کم کم بافت آن غلیظ می شود.

قبل از پریود

روز 22 تا 28 را شامل می‌ شود، میزان ترشحات کم کم کاهش پیدا می کند و روزها که سپری می شوند، غلظت و چسبندگی افزایش پیدا خواهد کرد تا این که ترشحات شبیه به چسب می شود و احتمال بارداری صفر است.

مخاط دهانه رحم و باروری

مخاط دهانه رحم اطلاعات مهمی را در مورد باروری به افراد می دهد که باید در چنین حالتی اقدامات زیر را انجام دهید:

• بعد از توالت حتماً ناحیه واژن را تمیز کنید تا هیچ ادراری باقی نماند.
• سپس دستان خود را بشویید و بعد به آرامی مقدار کمی از انگشت را داخل واژن کنید.
• انگشت را بیرون بیاورید و به بافت و رنگ مایعی که روی آن است؛ دقت کنید.
• اگر این مایع حالت کشسان، آبکی، رقیق و شفاف داشت، یعنی دوره باروری شماست.

عوامل تاثیر گذار بر روی مخاط دهانه رحم

حال که ویژگی های مخاط دهانه رحم را در شرایط نرمال برایتان توضیح دادیم، باید بدانید که عوامل مختلفی هستند که روی کمیت و کیفیت مخاط تاثیر گذار می باشند:

1. ابزار جلوگیری از بارداری که باعث کاهش مخاط دهانه رحم می شوند
2. دارو هایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ های خاص، ضد عفونی کننده ها و بعضی دیگر از دارو ها که باعث تغییر مخاط دهانه رحم می شود.
3. بیماری های انتقالی جنسی که کیفیت مخاط دهانه رحم را تغییر می دهد.
4. اختلالات غدد درون ریز که باعث می‌ شود تولید مخاط دهانه رحم از حالت چرخه ای، خارج شود و تداوم و ادامه‌ دار باشد.
5. چاقی که باعث افزایش مخاط می‌ شود و احتمال عفونت را بالا می برد.
6. مایعات نرم کننده واژن که غلظت مخاط را تغییر می دهند.

مخاط دهانه رحم و اسپرم

مخاط دهانه رحم باعث تسهیلِ رسیدن تخمک به اسپرم می شود و شبیه به ژل پر از مایع عمل می‌ کند که خاصیت کشسانی هم دارد و هنگام تخمک گذاری اتفاقی می افتد که محتوای آب مخاط افزایش پیدا کرده و شرایط مناسبی را برای اسپرم فراهم می‌ کند که به سمت رحم برود.‌ در زمان های دیگر در این چرخه، محتوای آب کاهش پیدا می‌ کند و همین مانع ورود میکروب ها می شود‌.

آزمایش یا تست بعد از نزدیکی

گاهی اوقات بدن خانوم ها آنتی بادی یا پادتن هایی را تولید می کند که اسپرم را پس می زند و همین باعث می‌ شود که باروری اتفاق نیفتد؛ اما این روزها می توان با تست بعد از نزدیکی به وضعیت بدن پی برد. این تست 2 الی 6 ساعت بعد از رابطه زناشویی اتفاق می افتد. فرد متخصصی نمونه‌ ای از مخاط دهانه رحم را برمی دارد و حرکت اسپرم را زیر میکروسکوپ ارزیابی می کند.

توصیه های مفید برای بهبود کیفیت مخاط دهانه رحم

در نهایت این که شما می توانید کیفیت و کمیت مخاط دهانه رحم را بهبود ببخشید. عواملی هستند که باعث افزایش کیفیت آن می شوند که این عوامل مثبت شامل موارد زیر هستند:

• حداقل در طول روز 8 لیوان آب بنوشید.
• مصرف میوه و سبزیجات را افزایش دهید.
• اگر مشکلی دارید حتماً دارو های تجویزی را استفاده کنید و آن را پشت گوش نیاندازید.

اهمیت نوشیدن آب برای مخاط دهانه رحم

یکی از مهم‌ ترین حقایقی که در مورد مخاط رحم وجود دارد، این است که هرچقدر خانم بیشتر آب بنوشد، کیفیت مخاطش بهتر خواهد شد که باعث می شود حرکت اسپرم هم راحت تر صورت بگیرد و باروری بهتر انجام شود.

مخاط دهانه رحم 90 درصد از آب تشکیل شده و تغییرات آب در طول چرخه قاعدگی روی سطح استروژن تاثیر دارد. اگر چه اگر آب کمی بنوشید، باعث می شود که این ترشحات خیلی غلیظ شوند.

حرف آخر

هیچ راهکار جداگانه و تضمینی برای باروری وجود ندارد. همیشه باید حواس تان به مخاط دهانه رحم باشد تا بتوانید بفهمید که چه زمانی بیشترین سطح و احتمال بارداری وجود دارد که معمولاً این آزمایشات در سه ماه انجام می شود تا نتایج دقیق از آن بگیرند و برای پی بردن به سطح باروری اهمیت بسیار زیادی دارد؛ اما به هر حال هنوز اطلاعات در حال گسترش هستند و شاید ناباروری به دلایل دیگر اتفاق افتاده باشد.

در هر صورت اگر خانمی بخواهد باردار شود و موفق به انجام آن نشده باشد؛ بهترین حالت این است که به یک پزشک متخصص مراجعه کند.