شب نیمه شعبان
احیا نگه داشتن در شب نیمه شعبان بهترین شب بعد از شب قدر است زیرا شبی پر از فضیلت است که ارزش معنوی فراوانی دارد.

فضیلت نیمه شعبان و احیای آن مانند شب قدر

از جمله ی شبهای پر برکت و با فیض ماه شعبان، شب پر فضیلت نیمه شعبان است که دارای ارزش های معنوی زیادی است و از لحاظ برتری و با فضیلت بودن همانند شب های قدر دارای ارزش و منزلت فراوان می باشد همانطور که در مقام معنوی شب های قدر فرموده اند:« فإنّها لیلة آلی الله علی نفسه الا یردّ سائلاً له فیها ما لم یسأل معصیة». (طوسی، الامالی، ص 297. )
در سپیده دم پانزده شعبان سال ٢55 هجری قمری نوزادی چشم به جهان گشود که با آمدنش دنیا را سراسر نور فرا گرفت و چون آن کودک جحت الخلف بر روی زمین است و مایه ی خیر و برکت جهانیان، چرا که با ظهورش زمین را سراسر شادی و عدل پر خواهد کرد و ظلم و ستم برچیده خواهد شد برای همین نیمه شعبان، این شب مبارک ممکن است با شب قدر همسانی داشته باشد چرا که به بعضی اعمال شب قدر نیز در این شب توصیه شده است که انجام نیز آنها مستحب می باشد.
احیا 

اهمیت احیای شب نیمه شعبان و اعمال آن

رسول اکرم (ص) در برتری این شب پر خیر و برکت می فرمایند:
خداوند در شب نیمه شعبان به اندازه ی ریگ های زمین و موی گوسفندان بندگانش را می آمرزد. (مجلسی، بحارالانوار، ج 94، ص 86. ) این کلام پر گهر نشانگر عظمت و شکوه شبی است که حتی ریزترین گناهان نیز به واسطه ی این شب مورد مغفرت قرار می گیرد. 
سخن ارزشمند امام صادق (ع)
از حضرت صادق(ع) روایت است که می فرماید از حضرت باقرع از فضیلت و برتری شب نیمه شعبان سؤال شد فرمود:آن شب برترین شبها بعد از لیلة القدر است و در آن شب است که خداوند فضل خود را به بندگان عطا می فرماید و آنها را به کرم خود می آمرزد. پس در تقرّب جستن به سوی خدا در این شب تلاش کنید. همانا شبی است که خدا قسم یاد کرده به ذات مقدّس خود که سائلی را از درگاه خود دست خالی برنگرداند و نیمه شعبان شبی است که حقتعالی آنرا برای ما و امامان در مقابل شب قدر که برای پیامبرص است، قرار داده است. ( مفاتیح الجنان، ص 272. )
سخن ارزشمند امام صادق (ع) نیز بیانـگر این مطلب است که نیمه ی شعبان به اندازه خودش ، یک شب قدر تلقی می گردد و یکی از مهمترین شبهایی است که سرنوشت امور را به دست می گیرد چرا که از لحاظ مقام و منزلت معنوی با شب قدر همسانی و حالت مساوات دارد:«انّها اللیلة التی جعلها الله لنا أهل البیت بإزاء ما جعل لیلة القدر لنبیناصلی الله علیه و آله و سلم» خداوند کریم همانطور که شب قدر، این شب عزیز و پرفیض را به رسول اکرم لطف و مرحمت نمود نیمه ی شعبان را نیز از لطف و کرم خود به اهل بیت و مومنین بخشش نمود. 
آیت الله جوادی آملی در باره سرّ نهانی که در مورد همتایی شب تولد امام عصر با شب قدر وجود دارد فرموده اند: 

امام باقر (ع)در یک جلسه ی پرسش و پاسخ در باره مقام و منزلت شامخ نیمه شعبان فرموده اند که باشکوه ترین شب بعد از شب قدر شب نیمه ی شعبان است که خداوند در این شب عزیز بخشش خود را بر امتش روا داشته است و با بزرگواری و سخاوت خود بندگانش را مورد رحمت و آمرزش قرار می دهد پس اگر می خواهید دراین شب پر خیر و برکت به تقرب خداوند دست یابید پس در این شب بسیار تلاش کنید و اعمالش را به جای بیاورید چرا که خدواند مهربان خودش گفته است هیچ نیازمندی را تا زمانی که به گناه آلوده نگردد از رحمت بی کران خود محروم نمی کند. ( الامالی، طوسی، ص 297 و مفاتیح الجنان – ص 272 )

خواندن دعای کمیل 

از اعمال سفارش شده ی شب نیمه ی شعبان، خواندن دعای کمیل در سجده است روایت شده که کمیل گوید دیدم حضرت علی (علیه‎السلام) این دعا را در شب نیمه شعبان در سجده خواندند. 
زیارت امام حسین (ع)
در شب نیمه ی شعبان زیارت سالار شهیدان به خصوص در صورت امکان در کنار قبرش بسیار سفارش شده است، فضیلت زیارت امام حسین (ع) در شب نیمه شعبان در کتاب مفاتیح الجنان این گونه آمده است:

افضل اعمال این شب و باعث آمرزش گناهان است و هر که خواهد با او مصافحه کند روح صد و بیست و چهار هزار پیغمبر زیارت کند آن جناب را در این شب و اقل زیارت آن حضرت آن است که به بامی برآید و به جانب راست و چپ نظر کند پس سر به جانب آسمان کند پس زیارت کند آن حضرت را به این کلمات «السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ» و هر کس در هر کجا باشد در هر وقت که آن حضرت را به این کیفیت زیارت کند امید است که ثواب حج و عمره برای او نوشته شود. زیارتی دیگر که هم برای نیمه شعبان و هم برای اول ماه رجب نقل شده است؛ از حضرت صادق (ع) روایت است که هر که زیارت کند امام حسین (ع) را در روز اول ماه رجب، البته حق تعالی بیامرزد او را و از ابن ابی نصر منقول است که از حضرت امام رضا (ع) سؤال کرد که در کدام وقت بهتر است که زیارت کنیم امام حسین (ع) را؟ فرمود که در نصف رجب و نصف شعبان. شیخ مفید و سید بن طاوس ذکر کرده اند که این زیارت که ذکر می شود برای روز اول رجب و شب نیمه شعبان است و لکن شهید علاوه کرده بر آن شب اول رجب و شب و روز نیمه رجب و روز نیمه شعبان را، پس به حسب فرموده ایشان این زیارت برای شش وقت است.

اهل بیت و قرآن مجید به هیچ عنوان از هم جدا نیستند 

انسان بی گناه و کامل که نمونه ی بارز آن اهل بیت هستند که در عدالت شبیه قرآن مجید می باشند و براساس حدیث متواتر ثقلین این دو یعنی اهل بیت و قرآن مجید به هیچ عنوان از هم جدا نیستند و همیشه و در کنار هم خواهند بود قرآن بیانگر کتاب تدوینی خداوند کریم و انسان معصوم و مبری از گناه بیانگر کتاب تکوینی خداوند می باشد .آنگونه که با نازل شدن قرآن در یک برهه ی زمانی مشخص ، آن شب معروف، ارزش و منزلت پیدا کرده و شب قدر می شود و با ظهور امام پاک و معصوم از منبع بی کران رحمت الهی بهره مند می گردد و در یک زمان خاص و مشخص آن شب ، به عنوان شب قدر تلقی می گردد و بعنوان یک شب پر فیض و برکت بدل می گردد و زمین و زمان نیز از این خیر و برکت سرشار می گردد.
طبق این گفته ها تولد امام معصومی که میلادش همزمان با شب قدر یکی است پس درستی و امامت او نیز باید با شب قدر برابری کند. آنچه که در مورد حضرت فاطمه ی زهرا و هم چنین تولد ولی عصر امام زمان (عج) مبنی بر تطبیق حقیقت صاحبان مبارک شب باشکوه قدر یا معرفی میلاد آنها به نام شب قدر عنوان شده است از اصل تمثیل است نه تعیین، همانطور که در دعای شب مبعث پیامبر (ص)از تجلی اعظم یا حقیقت باطن قرآن سخن می گوید :اللّهمّ إنّی أسئلک بالتجلّی الأعظم فی هذه اللیلة من الشّهر المعظّم والمرسل المکرّم. (بلد الامین ، شیخ کفعمی )
تمامی روایاتی که از معصومان بزرگوار برجای مانده نیز بیانگر این مطلب است که یک پیوند و درهم تنیدگی عجیبی بین عترت و قرآن وجود دارد که حدیث ثقلین نیز این مسئله را که این دو از هم جدا نخواهند بود را به روشنی برای عالمیان آشکار کرده است این همیشگی بودن و جدایی ناپذیری در مقام معرفت نیز وجود دارد. امامان معصوم برای شناساندن خود از قرآم کریم کمک می گیرند و برای معرفی این کتاب آسمانی از حقیقت خودشان سخن می گویند زیرا هیچ یک از اینها را بدون آن یکی نمیتوان شناخت.
همانطور که در مطالب بالا هم اشاره کردیم امام زمان جحت الهی بر روی کره خاکی هستند و نمونه یک انسان کامل که تمامی فضیلتهای نه تنها اهل بیت (ع) در ایشان نهفته است بلکه ایشان ازمنبع لایزال الهی سرشته شده اند و به این جهت است که شب میلاد ایشان مساوی با لیالی قدر گردیده است. زمان ولایت امام زمان (ع) از شب تولدشان در نیمه شعبان آغاز گردیده است تا زمانی که غیبت های ایشان به پایان برسد و ایشان ظهور کنند و جهان را از ظلم و ستم رهایی بخشند و عدل و داد را در گستره پهناور این جهان خاکی بگستراند. 
به خاطر اینکه حضرت مهدی قائم(عج) نه تنها عصاره فضائل اهل بیت وحی(علیهم السلام)، بلکه تمام انسان های کامل است،زمان تولد آن حضرت در میان سایر روزهای مبارک و تولد امامان معصوم دیگر ، دارای برجستگی خاص و ویژه ای است و شبی از شب های قدر محسوب می شود .گویی در زمان زندگی ما که امام زمان (عج) ولایت دارند ،مقدرات عالم در مراتبی رقم می خورد که از شب نیمه شعبان و تولد آن حضرت شروع می شود و در شب های ماه مبارک رمضان یکی پس از دیگری تثبیت می شود.
نیمه شعبان

عید میلاد حضرت مهدی(عج) 

در قرآن کریم بزرگداشت و گرامیداشت آیات خدا از نشانه های تقوای قلب و صفات متقیان دانسته می شود:﴿ومَن یُعَظِّم شَعئِرَ اللهِ فَاِنَّها مِن تَقوَی القُلوب﴾ (آیه 32 سوره حج )  و وجود گرامی امام معصوم از برترین آیات، نشانه ها و شعائر آن ذوات قدسی الهی است و تکریم و بزرگداشت در ایام میلاد یا شهادت، مصداق تعظیم شعائر خدای سبحان است؛ اما در بزرگداشت ائمه هدایت به ویژه امام عصر(عج) کاری شایسته انجام است که در پرتو آن، کشور امام زمان(عج) تا ظهور حضرت ولی عصر ، تا حد ممکن از خطرات در امان بماند. 
بعضی از کارهایی که در این اعیاد مذهبی انجام می شود مانند چراغانی های زیبا، تهیه کیک های بزرگ و شادباش گفتن است که در برخی موارد به میلاد حضرت مهدی (عج) کاملا بی ارتباط است ،به طوری که در ژاپن، چین و سایر ممالک الحادی و در عیدهای موهوم و بی اساسی که هیچ حقیقتی در پس آنها وجود ندارد نیز این اعمال صورت می پذیرد، در حالی که باید کارها و برنامه هایی را در این جشن های بزرگ و ایام خجسته انجام داد که با مولود آن عید پیوند داشته باشند و چون از دستاوردهای ظهور حضرت بقیة الله الاعظم(عج) بلوغ عقل انسان ها و کشف گنجینه های فهم بشر است، در چنین روزهای خجسته ای می بایست کارهایی انجام شود که رشد و تکامل فهم و عقل انسان ها و منتظران آن حضرت را تأمین می کند. آنجایی که برای فهم و رشد عقل تلاش می شود، شایسته بزرگداشت عید میلاد حجة بن الحسن(علیه السلام) و جایگاه اهل انتظار است. 

مفسر بزرگ قرآن می فرماید :

در ظهور بابرکت و السرور امام عصر(عج) هیچ تردیدی وجود ندارد و همه عالم در انتظار ظهور ایشان هستند ؛ امّا یکی از معانی ظهور یا لازمه آن ، پیروزی است چنان که یکی از بارزترین مصادیق امر خدا، همان دین الهی است. هدف نهایی بعثت همه پیامبران ، پیروزی دین خدا بر تمام مکتب های باطل یا منسوخ است:لِیظهِرَهُ عَلَی الدّینِ کُلِّهِ ولَو کَرِهَ المُشرِکون، (سوره مبارکه التوبة آیه 33 ) و مهم ترین عامل تحقق چنین هدفی، رهبری انسان های کامل معصوم به ویژه وجود مبارک حضرت مهدی(عج) است، چرا که ایشان با تأیید خاص خدا و در ظلّ زمینه سازی معصومان پیشین که همه آنان المستقرین فی أمر الله هستند و شکوفایی خردورزی و عقلگرایی مردم از یکسو و بالندگی عدالت پروری جامعه از دیگر سو موفق می شود امر خدا و دین او را اظهار و بر سایر آراء و مکاتب برتری بخشد و در پرتو غلبه فکری و فرهنگی سایر پیروزی ها را به دست آورد و همان طور که در مقطعی محدود و در سایه عنایت ویژه خدای سبحان، پیروان راستین حضرت مسیح(ع) بر کافران، پیروز شدند:… فَاَیدنَا الَّذینَ ءامَنوا عَلی عَدُوِّهِم فَاَصبَحوا ظهِرین ( سوره صف )  برای تمام جهان نیز صلح و عدل مبسوط الهی پیش بینی شده است که وجود مبارک حضرت بقیة الله(عج) که خاتم اوصیا و عصاره همه ذوات مقدس قبلی است، عهده دار تأمین و اظهار آن است. 

وظایف شخصی منتظران 

به طور واضح هر منتظری باید اهل پیوند با خداوند بزرگ باشد و ضمن درخواست روزی در ابعاد ذیل، برای درونی کردن و استقرار این صفات در خویش تلاش کند: 
نیت خالصانه 
اصلاح انگیزه اعمال (نیت) و خلوص هرچه بیشتر از هر شائبه شرک و ریا در تمام مراتب خود به طوری که هیچ موردی به غیر از اطاعت امر الهی و انجام دادن آنچه موجب رضای حق است در نیت انسان سهم نداشته باشد، از وظایف اهل انتظار است:وصدْق النیة.
نیت خالص 
دوری از معصیت 
هر گناهی ار موانع مسیر حرکت به سوی خدا و مهم ترین عامل سقوط انسان است ، به همین دلیل کسی ک منتظر واقعی است می بایست ضمن درخواست توفیق الهی در ترک گناهان، تمام تلاش خود را در تحقق چنین صفتی به کار گیرد. گفتنی است گناهان، هرچند به کوچک و بزرگ (صغیره و کبیره) قسمت شده اند، هر نافرمانی خدای متعالی گناهی بزرگ است:وبُعد المَعصیة. 
توفیق طاعت 
منتظر حقیقی هم اهل اطاعت خدا، پیامبر(ص) و امام معصوم(ع) است و هم توفیق چنین فرمانبری را همواره از خدای سبحان می خواهد:اللّهمّ ارزقنا توفیق الطاعة. 
شناخت محرّمات الهی
ترک معاصی، امکان پذیر نیست مگر با شناخت مواردی که خداوند سبحان با حکمت بالغه اش بر بندگان حرام کرده است. و چون حرام یعنی آنچه دریدن پرده آن، روا نیست خواه آن چیز، حق باشد یا دین و یا قانون و یا… منتظری که محرمات الهی را نشناخته و حرمت آن را حفظ نکند، چه بسا به شکستن حریم آن ها گرفتار آید، از این رو شناختن محرمات الهی ضروری است:وعرفان الحُرمة.

 وظیفه منتظران راستین 

قلب انسان منتظر، ظرف مبارکی است که هر مظروفی شایسته آن نیست. مظروف شایسته قلب مؤمن، معرفی و وظیفه منتظران راستین است:  
1. کسب نور معرفت 
معرفت اخصّ از علم است و به علمی اطلاق می شود که با تمییز کامل معروف از غیر خود و ادراک خصوصیات آن همراه است. منتظران حقیقی باید به اکتساب علم بسنده نکنند و با عمق بخشیدن به گستره علوم به کسب معرفت نایل آیند، که هر معرفتی علم هست؛ اما هر علمی معرفت نیست.

2. کسب نور علم 

کسب دانش و خروج از سیاهی نادانی، وظیفه منتظران ظهور امام عصر(عج) است و چون علوم اکتسابی بدون آموزش و تعلم حاصل نمی شوند ،از این رو تعلیم و تعلم و تلاش در جهت کسب علم حصولی و نیز تهذیب دل برای ادراک حقایق با علم حضوری، وظیفه هر مسلمان منتظری شمرده شده است. 
فردی که در انتظار بهترین و کریم ترین انسان زمان خویش به سر می برد بهتر است از خداوند،اعطا و ازدیاد و حفظ کرامت خود را در اسباب کرامت طلب کند و همچنین در تحقق آن دست از تلاش برندارد. 

3.درخواست استقامت در مسیر هدایت:

افراد ی که از هدایت باری تعالی بهره مندند؛ امّا پس از زمانی کوتاه،با روی آوردن به هوس ها و امیال خویش و غفلت از حق ، از جاده هدایت خارج شده و به بیراهه ظلالت افتادند به طوری که نور هدایت خود را در شب دیجور گمراهی خاموش کردند، پس منتظران حقیقی می بایست در مسیر هدایتی که خدای سبحان آن ها را به آن رهنمون شده است استقامت ورزند و با تمسّک به علم و ایمان از هر اعوجاجی دوری جویند تا مشمول هدایت های برتر که محصول استقامت در مسیر هدایت است باشند:والاستقامة.
استقامت

4. درخواست هدایت تکوینی خاص:

آنچه مایه کرامت جان آدمی است، هدایت یافتن به نور دین الهی و حفظ تقوا است. کسانی که به مسیر اطاعت او هدایت نشوند، در سیاهی جهالت ها و انحراف ها سرگردان بوده و از کرامت الهی انسان محروم خواهند شد. فرد منتظر باید با تلاش و کوشش علمی، زمینه افاضه هدایت تکوین را هر لحظه در خود پرورش دهد:واکرمنا بالهُدی.
 زبان، ترجمه اندیشه و عق انسان است به همین دلیل توفیق نیک گفتاری زبان و صیانت از آن برای اهل انتظار ضروری است.منتظران حقیقی باید با توجه به شرایط پیش روی خود در صیانت زبان خویش کوشا باشند: 
الف) حکیمانه سخن گفتن 
گفتن سخنان بی محتوا و بی فایده که نه در کار دنیا سودی دارد و نه در امور دینی ، کار حکیمانه ای نمی باشد زیرا چیزی که حکیمانه نباشد ، لغو است و اهل ایمان از لغو دوری می کنند. به همین دلیل شایسته است که اهل ایمان حکیمانه سخن بگویند و زبان را از سخنان لغو صیانت کنند:والحکمة. 
ب) سخن صائب گفتن 
منتظر راستین حضرت عصر (عج) می بایست جز به راستی سخن به زبان نیاورد و از گفتار غیر صائب (به جدّ یا به هزل) دوری کند :وسدّد ألسنتنابالصواب.

اعمال و فضائل احیای شب نیمه شعبان

4.3149
این مطلب مفید بود ؟12920
منبع : بخش دین مذهب نمناک/ن/م.ح
برچسب : ماه شعبان
وبگردی