اوتیسمی ها هم می توانند ازدواج کنند اما ...

متاسفانه آمار اوتیسم روز به روز در حال افزایش است. با این اوصاف، مسئله بلوغ ، ازدواج و بچه دار شدن مبتلایان به اوتیسم به یکی از دغدغه های اصلی خانواده ها تبدیل شده است. در این مطلب به مهمترین چالش ها در این زمینه و راه های برخورد با آنها اشاره خواهیم کرد.

نشانه های اوتیسم

اوتیسم میان پسرها بیشتر از دخترها دیده می شود و علائم آن اغلب قبل از 3 سالگی بروز می کنند. به این ترتیب که اوایل والدین متوجه می شوند فرزندشان صحبت نمی کند و رفتاری متفاوت از هم سن و سالان خود دارد. گرچه برخی کودکان هم ممکن است در زمان طبیعی شروع به صحبت کنند اما بعد از مدتی مهارت های کلامی خود را از دست بدهند.

علائم دیگر اوتیسم عبارتند از:ناشنوا به نظر رسیدن، حتی اگر آزمایش شنوایی سنجی انجام شده و نتایج آن طبیعی باشد؛ علاقه به رفتارها و بازی های تکراری، برای مثال تاب خوردن مداوم؛ علاقه غیرطبیعی به بعضی از اشیا؛ ناراحت شدن در صورت تغییر برنامه معمول زندگی؛ ناتوانی در گفتن اسم و برقراری ارتباط چشمی؛ اجتناب از نوازش و بغل شدن و درخواست کمک؛ حساسیت به نور و صدا و لمس؛ بی توجه بودن به درد؛ عادت های غذایی عجیب مانند خوردن مقدار کمی از غذاهای مختلف یا مصرف مواد غیرخوراکی مثل گچ و خاک و رفتارهای خودزنی مثل کوبیدن سر به زمین و دیوار یا با دست ها.

اوتیسم درمان دارد؟
درمان کاملی برای اوتیسم وجود ندارد اما ترکیبی از درمان های خانگی و مدرسه ای می تواند به بهبود آن کمک کند. این درمان باید شامل رویکردهای مختلفی مانند دارودرمانی، گفتاردرمانی، اصلاح تغذیه، افزایش مهارت های ارتباطی، موسیقی درمانی و بهبود عملکرد شناختی باشد.

بعضی از این کودکان وقتی بزرگتر می شوند، ممکن است علاقه بیشتری برای ارتباط با دیگران پیدا کنند و کمتر دچار پریشانی شوند. شیوه زندگی برخی نیز تقریبا نزدیک به زندگی سالم و عادی است.
با این حال مشکلات سایر آنها در مهارت های زبانی و اجتماعی باقی می ماند و طی دوران نوجوانی و بلوغ تشدید می شود.

مهمترین مسئله برای این افراد قرار گرفتن در موقعیت هایی سالم و ایمن است که با رضایت آنها همراه باشد. منظور از رضایت این است که درباره نوع تجربه جنسی با فرد دیگر احساس مثبتی داشته باشند. منظور از ایمن بودن هم این است که اقدام های لازم برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی یا بارداری انجام گرفته باشد.


اوتیسم و شکست عشقی
افراد مبتلا به اوتیسم در حیطه های مختلف زندگی چالش های بسیار زیادی خواهند داشت که یکی از آنها تداوم نیافتن زندگی عاطفی است. تمام شدن یک رابطه احساسی ممکن است یکطرفه یا با توافق هر 2 طرف باشد. مسئله مهم زمانی است که زندگی مشترک یکطرفه تمام می شود و مبتلا به اوتیسم همچنان تمایل به ادامه آن دارد. در چنین شرایطی احساس ها و هیجان های منفی زیادی مانند غم، تنهایی، خشم، عصبانیت و ... را تجربه خواهد کرد.
این احساس ها هر چند طبیعی هستند، مدیریت شان برای این افراد دشوارتر است. در این وضعیت انجام فعالیت های لذتبخش با فرد، صرف وقت بیشتر با او، صحبت کردن درباره آنچه اتفاق افتاده و احساس هایی که تجربه می کند، کمک کردن به او برای بیان احساس هایش به شکل داستان و نقاشی و پرداختن به فعالیت های دیگر مانند ورزش می تواند بسیار کمک کننده باشد.

ازدواج امکانپذیر است اما...
زندگی خانوادگی بر مبنای روابط بین فردی بنا نهاده شده است؛ از جمله رابطه بین 2 بزرگسال به عنوان زن و شوهر، رابطه بین والدین و فرزندان و سایر اعضای خانواده، اوتیسم و دیگر اختلال های رشدی و تحولی در این طیف سرشار از چالش های ارتباطی و تعاملی هستند و به طور کامل زندگی خانوادگی را تحت تاثیر قرار می دهند.

قطعا ازدواج یک مبتلا به اوتیسم با فردی سالم یا دیگر بیمار اوتیسم امکانپذیر است اما سرشار از مشکل ها و تعارض های ارتباطی و عاطفی خواهد بود. چنین چالش هایی به طور حتم بر عملکرد فرد در زندگی روزمره و خارج از محیط خانواده مانند شرایط شغلی نیز تاثیر خواهد گذاشت؛ به ویژه اگر یکی از زوج ها سالم و دیگری به اوتیسم مبتلاباشد. البته این مسئله فقط شامل زوج ها نمی شود بلکه حضور یک فرد مبتلا به اوتیسم در خانواده خود به تنهایی چالش های فراوانی همراه خواهد داشت.

این افراد باید به طور مرتب تحت مراقبت و آموزش باشند. آموزش ها باید با هدف ارائه شرایطی حداقلی برای برخورداری از یک زندگی نسبتا طبیعی انجام شوند. به طور حتم آموزش در ارتباط چالش های فراوانی دارد. گرچه این موضوع را هم باید در نظر داشت که فرد مبتلا به اوتیسم با رسیدن به سنین بزرگسالی تا چه اندازه اختلال تکلم، عقب ماندگی ذهنی و مشکل در برقراری روابط اجتماعی خواهد داشت.

آن گروه که عقب ماندگی ذهنی عمیقی دارند، تا آخر عمر زندگی کاملا وابسته ای خواهند داشت. گروهی هم که عقب ماندگی خفیف تا متوسط دارند، می توانند با کمک و حمایت اطرافیان تا حدی درس بخوانند و کارهای ساده انجام دهند اما بیمارانی که از نظر هوشی و ذهنی مشکل کمتری دارند و طی دوران کودکی و نوجوانی یا در سنین فعلی به خوبی آموزش دیده اند، حتی می توانند به مرحله ای برسند که زندگی خود را تا حدودی به تنهایی و مستقل اداره کنند. گرچه ممکن است همچنان از نظر ارتباطی و کلامی مشکل داشته باشند.

اوتیسم، فرزند آوری و فرزند پروری

از آنجایی که بخش مهمی از ازدواج، برقراری ارتباط و ابراز واکنش و احساس های دو سویه است، امکان دارد فرد مبتلا به اوتیسم در این بخش با مشکل مواجه شود و نتواند خواسته های همسرش را اجابت کند.

نکته مهم بعدی در مورد باردار شدن این بیماران است. چنانچه فرد از لحاظ فیزیولوژیک مشکلی نداشته باشد، می تواند باردار شود. با توجه به اینکه هنوز به طور دقیق ژنتیکی بودن اوتیسم ثابت نشده، نمی توان این فرض را مطرح کرد که ممکن است این بیماری از طریق ژنتیک به فرزند نیز منتقل شود. با این حال، تربیت فرزند به طور حتم می تواند برای پدر و مادر مبتلا به اوتیسم کاری بسیار دشوار و چالش برانگیز باشد.
در پایان باید یادآور شد اوتیسم، اختلال پیچیده ای است و هنوز علت های دقیق و روشنی برای آن مشخص نشده است؛ بنابراین اظهارنظر قطعی در مورد شیوه های برخورد با افراد مبتلا، زندگی تحصیلی، شغلی و زناشویی آنها و حتی درمان شان غیرممکن است.