روانشناسی عمومی

تعریف روانشناسی

روانشناسی علمی است که به بررسی علمی رفتار و فرآیندهای ذهنی می پردازد. منظور از «رفتار» در روانشناسی، آن دسته از فعالیت های جاندار است که بوسیله یک جاندار دیگر یا با دستگاه های آزمایشگاهی قابل مشاهده است. و منظور از «فرآیندهای ذهنی» یعنی آن دسته از فعالیت های جاندار که قابل مشاهده مستقیم نیست، ولی می توان آن را از روی آثارش در رفتار فرد استنباط کرد. نمونه هایی از رفتار عبارتند از:مطالعه کردن، صحبت کردن، ورزش کردن، خوابیدن، حرف زدن در خواب، آب دهان انداختن، گره کردن مشت ها و . . . نمونه هایی از فرآیندهای ذهنی عبارتند از:حل مسئله، سبک تفکر، تغییرات مربوط به حافظه و یادگیری، ادراک و . . .

اگر روانشناسی را (مطالعه ی علمی رفتار و فرایند های ذهنی) بدانیم، در این تعریف سه کلمه مهم هستند. علم، رفتار و فرایندهای ذهنی. پس به تعریف این سه کلمه می پردازیم:

1-علم در  آموزش روانشناسی

روانشناسی به عنوان یک علم برای مشاهده، توصیف، پیش بینی و تبیین رفتار از روش های نظام مندی استفاده می کندروانشناسان مطالعات خود را خیلی ذقیق و موشکافانه طراحی می کنند. در روانشناسی مطلوب این است نتایج حاصل، رفتار شمار زیادی از آدم ها را تو صیف کند.

2-رفتار در آموزش روانشناسی

رفتار هرکاری است که ما می توانیم انجام دهیم و بصوررت مستقیم قابل مشاهده است، مثل بوسیدن، گریه کردن نوزاد یا موتور سواری. البته طی سال های اخیر رفتار را جور دیگری تبیین می کنند و رفتار را نتیجه ی هر گونه پاسخ به محرک می دانند و این رفتار می تواند هم قابل مشاهده و هم غیر قابل مشاهده باشد.

اهداف روانشناسی

روانشناسی در زمینه های گوناگون، مانند چگونگی ادراک، پیش بینی رفتار دیگران، دگرگونی های رفتار، آشنایی با شیوه های حل مسئله، ترمیم آسیب های روانی و حل دشواری های زندگی، ما را یاری می دهد تا با رفع نیازها و کمبود ها، راه برای خوشبختی و شکوفایی انسان ها گشوده شود. به این ترتیب، هدف های مهم روانشناسی عبارت اند از:

توصیف و سنجش رفتارها، که درشرایط گوناگون جلوه گر می شوند.

توضیح علت های رفتار و نتیجه گیری منطقی از چگونگی آن، برای پی بردن به واقعیت ها

·         پیش بینی نتایج رفتارها بر اساس اطلاعات موجود از عملکردهای گذشته

·         مهار یا کنترل رفتارها، برای تسلط بر امور و دست یابی به موفقیت در کارها

·         حل دشواری های رفتاری در زندگی فردی و اجتماعی

رسیدن به این هدف ها، موضوع رشته های گوناگون علم روانشناسی است.

تاریخچه روانشناسی

گرچه یافته های روانشناسی با روش علمی، بیش از 130 سال سابقه ندارد، ولی توجه به موضوعات این رشته، از گذشته های بسیار دور مطرح بوده است.

انسان های ابتدایی با توجه به خواب و رویاها، تصور می کردند در درون آن ها موجودی نامرئی وجود دارد که هنگام خواب از بدن جدا می شود و کارهایی را انجام می دهد. به این دلیل آنان خود را متشکل از دو جز جاندار و بی جان می دانستند و عوامل طبیعی را نیز جاندار و بی جان می پنداشتند و بین عوامل طبیعی و موجود نامرئی درون خود، رابطه برقرار می کردند.

از نظر آنان، برخی عوامل طبیعی جاندار عبارت بوده اند از:رعد و برق، طوفان، سیل، زلزله، بیماری، طلوع و غروب، خسوف و کسوف، خورشید و ستارگان. انسان های ابتدایی این گونه عوامل طبیعی را در ایجاد تصورات خیر و شر(سعد و نحس)، یا شاد و ناشاد موثر می دانستند و از راه نذر و قربانی می خواستند این ارواح را، درباره موجود نامرئی درون خود تسکین دهند و نظر مساعد ارواح طیّبه یا خبیثه را جلب کنند.

این نوع تصورات که به «جان دار پنداری ابتدایی[1]»معروف است، قبل از ظهور ادیان یکتا پرستی در برخی از جوامع وجود داشته و حتی موجبات پرستش خدایان گوناگون می شده است.

یونانیان باستان قبل از ظهور ادیان یکتا پرستی در برخی از جوامع وجود داشته و حتی موجبات پرستش خدایان گوناگون می شده است. یونانیان باستان، قبل از میلاد مسیح عقیده داشتند که روان یا دم زندگی همیشه زنده و پایدار است و این بدن است که نابود می شود. تن هم چون قفسی است که روان برای مدتی کوتاه در آن زندگی می کند.

شاخص ترین دانشمندان یونان باستان که درباره ی روانشناسی اظهار نظر کرده اند عبارت اند از:سقراط، بقراط، افلاطون و ارسطو، اینان در زمینه روان و نفس در زندگی آدمی مطالب گسترده ای بیان کرده اند.

ادیان گوناگون بر اساس ضوابط و اصول خود، افراد را به رفتارهای خاصی تشویق می کنند. اما با توجه به آن که در حال حاضر بالغ بر سه میلیارد نفر مسیحی و مسلمان در جهان وجود دارند، مطالب مختصری از شیوه های رفتاری این دو دین ارائه می شود.

گرایش های دانش روانشناسی

روانشناسی با عمر تجربی و علمی محدود خود، در شناخت زمینه­های گوناگون رفتار و کردار فردی و گروهی دستاوردهای زیادی داشته است. این یافته ها، زیر عنوان رشته های گوناگون روانشناسی مورد توجه و بهره گیری مربیان، درمانگران و قشرهای گوناگون مردم قرار دارند. در این جا از میان رشته های گوناگون روانشناسی، به معرفی چند رشته ی رایج آن اشاره می شود:

1.  روانشناسی کودک

این شاخه از روانشناسی، رفتار کودک را از مرحله ی جنینی تا آغاز دوره ی بلوغ و نوجوانی بررسی می کند و به رشد و تحول بدنی، عاطفی، اجتماعی، اخلاقی و عقلی کودکان می پردازد.

2.  روان شناسی کودکان استثنایی

روانشناسی کودکان استثنایی به مطالعه ویژگی های جسمی، روانی، حسی، حرکتی، شناختی و اجتماعی کودکان عقب مانده ذهنی، نابینا و نیمه نابینا، ناشنوا و نیمه ناشنوا، ناسازگار، مصروع، کودکان معلول جسمی- حرکتی، دانش آموزان مبتلا به اختلال خاص در یادگیری و کودکان و نوجوانان تیز هوش و خلاق می پردازد. این شاخه روان شناسی همچنین در زمینه علل مختلف معلولیت، راه های پیشگیری از معلولیت و اصلاح و ترمیم نارسایی ها و اختلالات رفتاری مباحثی را مطرح می کند.

3.  روانشناسی نوجوانی

این رشته به رشد بدنی و ساختمان روانی افرادی می پردازد که در دوره ی نوجوانی(13-18سالگی) به سر می برند. این رشته از روانشناسی نیز رشد بدنی، روانی، اجتماعی، عاطفی و اخلاقی نوجوانان را بررسی می کند. به ناتوانی ها و کاستی های تجربی و توانمندی های بدنی و روانی آنان توجه می کند و راه اصلاح و درمان آن ها را مطرح می نماید.

4.  روانشناسی اجتماعی

این رشته، درباره ی ویژگی های روانی گروه ها و سازمان های اجتماعی از جنبه های گوناگون، بحث می کند و اثر متقابل فرد بر جامعه و یا جامعه بر فرد را بررسی می نماید و چگونگی پیدایش دسته های اجتماعی را، که محصول رفتار جامعه ی بشری است، مطالعه می کند.

5.  روانشناسی پرورشی

این رشته، کوشش می کند اصول و قوانین روانشناسی را در آموزش و پرورش به کار برد. در این رشته، به هدف های تربیتی از دیدگاه های گوناگون، علل تفاوت ها و نقش عوامل ارثی و محیطی در تربیت افراد و چگونگی یادگیری، اندیشیدن و سنجش آن ها توجه می شود .روانشناسی پرورشی، از نظر ایجاد انضباط و عادت های پسندیده در کودکان و نوجوانان برای مربیان و والدین بسیار کارساز است.

6.  روانشناسی بالینی

این رشته از روانشناسی به مطالعه ی سازمان ادراکی، هیجانی، ارادی و بدنی افراد می پردازد؛ و در این باره، از اعمال افراد نا به هنجار و نتیجه آزمایش های خود با آنان بهره می گیرد.

7.  روانشناسی شخصیت

این رشته از روانشناسی به مطالعه ی سازمان ادراکی، هیجانی، ارادی و بدنی افراد می پردازد و به چگونگی سازگاری فرد با خود و محیط توجه دارد. این رشته، با روانشناسی بالینی و مرضی و اجتماعی بستگی نزدیک دارد.

8.  روانشناسی صنعتی

این رشته، به موضوعات مربوط به سازگاری فرد با کار، انطباق خصوصیات کاری با افراد، نحوه ی انتخاب افراد برای مشاغل، گروه های کاری در صنعت، دیدگاه های مردم درباره ی چگونگی مصنوعات و مانند آن ها، می پردازد.

9.  روانشناسی مرضی

در این شاخه از روانشناسی اختلالات عاطفی و رفتاری و بیماری های مختلف روانی مورد بررسی قرار گرفته، روش های درمانی متداول در جهت حفظ بهداشت روانی ارائه می شود.

10.         روانشناسی ورزش

 مطالعه ابعاد رفتاری، عاطفی و شناختی موقعیت های ورزشی و استفاده از اصول روانشناسی به منظور بهینه سازی عملکرد و سلامت قهرمانان ورزشی و ورزشکاران.

11.         روانشناسی انحراف

 روانشناسی انحراف شاخه ای از روانشناسی است که به آسیب شناسی روانی و رفتارهای غیرعادی و نابهنجار می پردازد. این شاخه محدوده وسیعی از اختلالات، از افسردگی گرفته تا وسواس و انحراف جنسی را در بر می گیرد. غالباً مشاوران، روانشناسان بالینی و روان درمانگران مستقیماً در این شاخه کار می کنند.

12.  روانشناسی تطبیقی

روانشناسی تطبیقی شاخه ای از روانشناسی است که به مطالعه رفتار حیوانات می پردازد. این مطالعه می تواند به درک وسیع تر و عمیق تری از روانشناسی انسان بیانجامد.

13. روانشناسی رشد

 این شاخه از روانشناسی به رشد انسان در طول دوره حیاتش، از کودکی تا بزرگسالی، می پردازد. مطالعه علمی رشد انسان در صدد درک و توضیح چگونگی و چرایی تغییر انسان ها در طول دوره عمرشان است. این مطالعه شامل تمام جنبه های رشد انسان، شامل فیزیکی، هیجانی، ذهنی، اجتماعی، ادراکی و شخصیتی می گردد. موضوعات مورد مطالعه در این حوزه، تقریباً شامل همه چیز، از رشد پیش از تولد تا بیماری آلزایمر می شود.

باید اضافه کرد که امروزه، رشته های تخصصی روانشناسی رو به گسترش اند. از جمله روانشناسی تبلیغات، روانشناسی تجربی، روانشناسی فیزیولوژیک، روانشناسی پیری، روانشناسی انگیزه ها و هیجان ها، روانشناسی حیوانی، روانشناسی مشاوره و . . .

برای ثبت نام در دوره  آموزش روانشناسی  به وب سایت مرکز آموزش مجازی پارس مراجعه نمایید . مرکز آموزش مجازی  پارس برگزار کننده دوره های آموزش مجازی با اعطای گواهینامه بین المللی و مدرک معتبر پایان دوره می باشد.

www.elearnpars.org

تلفن های مرکز:8 الی 95022444-031

شماره تماس پیشتیبانی 24ساعته مرکز :

09130001866

09195757100

09195757200

09195757300

09197800188