داروی کورتون ، موارد مصرف و درمان + عوارض کورتیزول ها

داروی کورتون و آنچه لازم است بدانید

کورتیکواستروئید ها یا کورتون ها نوعی از دارو هستند که حاوی استروئید می باشند، استروئید نوعی هورمون است، هورمون ها گروه قدرتمندی از مواد شیمیایی هستند که طیف وسیعی از اثرات را بربدن دارند، کورتیکواستروئید ها نباید با استروئید های آنابولیک که گاه (بطور غیر قانونی) توسط بدن سازان و ورزشکاران استفاده می شوند، اشتباه گرفته شود، برخلاف استروئید های آنابولیک کورتیکواستروئید ها اثری بر قدرت عضلانی ندارند .

کورتیکواستروئید ها یا کورتون ها چه هستند؟

کورتون یا کورتیکوستروئید نوعی چربی می باشند که از ماده اولیه کلسترول در کبد ساخته شده و غده آدرنال یا فوق کلیوی از آنها در ساختن هورمون ها استفاده می کند. کورتیزول ، مهمترین هورمون استروئیدی است که در بدن ساخته می شود. این دسته موارد بطور مصنوعی هم ساخته می شوند که آن را «کورتون»می نامند.

از انواع شایعترین کورتون ها می توان از پردنیزولون، بتامتازون، دگزامتازون، متیل پردنیزولون، تریامسینولون، هیدروکورتیزون و کلوبتازول نام برد.

کورتیکواستروئید ها یک کلاس دارویی هستند که طبق آنچه در بخش سلامت نمناک توضیح داده شده است باعث کاهش التهاب بدن و فعالیت سیستم ایمنی بدن می شوند، از آن جا که کورتیکواستروئید ها باعث کاهش تورم، خارش، قرمزی واکنش های آلرژیک می شوند،

پزشکان اغلب آن ها را برای کمک به درمان بیماری هایی همچون آسم، آرتروز ، لوپوس و حساسیت ها تجویز می کنند، کورتیکواستروئید ها مانند کورتیزول، هورمونی که به طور طبیعی توسط غدد فوق کلیه بدن ساخته می شود،ایجاد می شوند، بدن برای سالم ماندن به کورتیزول نیاز دارد، کورتیزول نقش مهمی در فرآیند بدن از جمله متابولیسم، پاسخ سیستم ایمنی و استرس دارد.

کورتون برای کدام بیماری تجویز می شود؟

کورتیزول چه زمانی تجویز می شود؟

پزشکان بنا بر دلایل متفاوت کورتیکواستروئید ها را تجویز می کنند که عبارتند از :

بیماری آدیسون:

زمانی این بیماری اتفاق میفتد که به اندازه کافی کورتیزول در بدن نباشد، کورتیکواستروئید ها تفاوت را شامل می شوند.

پیوند عضو:

کورتیکواستروئید ها به مهار کردن سیستم ایمنی بدن کمک و احتمال رد کردن عضو جدید را کاهش می دهند.

التهاب:

در مواردی که التهاب باعث آسیب رساندن به اعضای مهم می شود کورتیکواستروئید ها می توانند جان انسان ها را نجات دهند، التهاب زمانی رخ می دهد که گلبول های سفید خون برای محافظت در برابر عفونت و مواد خارجی تجهیز شوند .

بیماری های خود ایمنی:

گاهی اوقات سیستم ایمنی بدن به درستی کار نمیپکند و برای افراد مبتلا به این بیماری به جای حفاظت آسیب می رساند، کورتیکواستروئید ها التهاب را کاهش و ازاین آسیب جلوگیری می کنند، آن ها همچنین برروی عملکرد گلبول های سفید خون اثر می گذارند و فعالیت سیستم ایمنی بدن را کاهش می دهند،

آن ها اغلب برای درمان این بیماری ها استفاده می شوند:آسم، تب یونجه، کهیر، بیماری مزمن انسدادی ریه( اس ،اُ ،پی ،دی) ،لوپوس، بیماری التهابی روده و مالتیپل اسکلروزیس .

مصرف کورتون ها در بیماری ام اس مفید است و در حمله هایی مانند حمله های چشمی ، حمله های عدم حرکت و... که به یک فرد ام اسی دست می دهد به سادگی با مصرف کورتون در دوز و میزان مناسب می توان مشکل را حل کرد.

انواع کورتیکواستروئید ها:

کورتیکواستروئید ها می توانند سیستمیک یا موضعی باشند.

استروئید موضعی

استروئید موضعی یک قسمت خاص بدن را مورد هدف قرار می دهند و می توان آن ها را از طریق کرم پوستی، قطره چشم، قطره گوش و داروی استنشاقی برای ریه استفاده کرد، استروئید های موضعی برای درمان آسم و کهیر نیز استفاده می شوند .

استروئیدهای سیستمیک

استروئیدهای سیستمیک از طریق خون حرکت میکنند تا به بخش های بیشتری از بدن کمک کنند، آن ها می توانند از طریق داروهای خوراکی، تزریقی و یا با یک سوزن به عضله منتقل شوند، استروئید سیستمیک برای درمان لوپوس و مالتیپل اسکلروزیس استفاده می شود.

با این حال کورتیکواستروئید ها میتوان استروئید نامید اما همانند استروئید های آنابولیک نیستند، آن ها همچنین به عنوان تقویت کننده های عملکردی نامیده می شوند.

شکل های دارویی کورتون 

کورتیکواستروئید های رایج:

تعدادی از کورتیکواستروئید ها در دسترس هستند، برخی از رایج ترین نام های تجاری آن ها، عبارتند از :

• آریستوکورت (موضعی)
• دکادرون( خوراکی،دهانی)
• ممتازون( استنشاقی)
• کوتولون(تزریقی) 

آیا مصرف کورتون ها سبب ناباروری می شود؟

درمان طولانی مدت با کورتون، اگرچه باعث رهایی بیمار از درد و بیماری می شود، اما منجر به وابستگی و ایجاد عوارض متعدد می شود. ناباروری در اثر مصرف کورتون ها شایع نیست و اگر کورتون زیر نظر متخصص تجویز شود ، در این رابطه مشکلی بوجود نمی آید .

در صورت نیاز خانم های باردار نیز می توانند در طول بارداری از کورتون استفاده کنند اما چنانچه بخش سلامت نمناک اشاره میکند استفاده طولانی مدت از کورتون باعث بروز اختلالاتی در رشد جنین می شود زیرا کورتون ها به صورتی طبیعی در بدن تولید می شود و هنگامی که خانم باردار آن را خودسرانه مصرف کند و بدن به آن نیازمند نباشد ، رشد جنین با اختلال مواجه می گردد .

عوارض مصرف کورتون

از آنجایی که کورتیکواستروئید ها هورمون هستند، می توانند طیف وسیعی از عوارض جانبی را داشته باشند، این بدان دلیل است که هورمون ها مواد شیمیایی پرقدرتی هستند که از بسیاری فرآیندهای مختلف از قدرت استخوان گرفته تا وزن شما اثرگذار هستند ، اگر برای شما کورتیکواستروئید تجویز شود دامنه و شدت عوارض جانبی آن به دو عامل بستگی دارد:چه نوع داروی کورتیکواستروئیدی را استفاده می کنید و برای چه مدت از آن استفاده می کنید؟

کورتیکواستروئیدهای استنشاقی یا تزریقی به یک عضله یا مفصل ،اثرات آن به یک قسمت از بدن متمرکز میشود بنابراین هرگونه عوارض جانبی نیز به یک قسمت محدود میشود.استفاده کوتاه مدت کورتیکواستروئید استنشاقی به این معنی است که اکثر مردم به خوبی آن را تحمل کرده و عوارض جانبی کمتری خواهند داشت.

استفاده طولانی مدت برای درمان یک بیماری مزمن مانند آسم میتواند باعث ایجاد برفک دهانی (عفونت قارچی که در دهان بوجود میاید) شود.بعد از استفاده از کورتیکواستروئید های استنشاقی دهان خود را با آب شسته تا به جلوگیری از ایجاد برفک کمک کنید .

کورتیکواستروئید های تزریقی به عضلات و مفاصل ممکن است باعث درد و تورم در محل تزریق شود اگرچه بعد از چند روز برطرف میشوند.

کورتیکواستروئید های خوراکی یا وریدی اثرات جانبی در سرتاسر بدن دارند، مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئید ها احتمالا باعث تغییرات هورمونی داخل بدن می شود که خود می تواند طیف وسیعی از عوارض جانبی را شامل شود،

کورتیکواستروئید های وریدی می تواند باعث عوارض جانبی شامل :تحریک معده مانند سوهاضمه و سوزش سردل، تپش قلب(ضربان قلب سریع)،حالت تهوع ، بی خوابی و احتباس خلط در دهان شود، شما ممکن است تغییرات رفتاری را نیز تجربه کنید، یعنی ممکن است احساس شادی داشته باشید و بعد از یک دقیقه از آن احساس ناراحتی و افسردگی و یا بی حوصلگی داشته باشید .

عوارض جانبی کورتیکواستروئید های خوراکی که در کوتاه مدت استفاده می شوند، عبارتند از:افزایش اشتها،افزایش وزن،بی خوابی،احتباس خلط و تغییرات رفتاری .

عوارض جانبی کورتیکواستروئید های خوراکی که به مدت طولانی (بیشتر از سه ماه) مورد استفاده قرار می گیرند، عبارتند از:پوکی استخوان(استخوان های شکننده)،بیماری فشار خون بالا،دیابت،افزایش وزن،افزایش آسیب پذیری عفونت،اختلالات چشمی(آب مروارید و کوری تدریجی)،نازک شدن پوست و کبودی ،ضعف عضلانی ،تاخیر در بهبود انواع زخم ها ، افزایش چربی ، باریک شدن دست و پا ، تغییر در خلق و خو ، بی خوابی ، افسردگی ، کاهش میل جنسی.

حتی اگر عوارض جانبی شما اذیت کننده باشد ،به طور ناگهانی مصرف دارو را متوقف نکنید، هنگامی که در حال مصرف استروئید هستید ، بدن شما تولید استروئید های طبیعی را کاهش می دهد، اگر به طور ناگهانی مصرف آن را متوقف کنید، بدن شما استروئید کافی برای درست کارکردن را نخواهد داشت و احتمالا شما علائمی مانند:خستگی ،کاهش وزن،حالت تهوع ،سرگیجه،استفراغ،اسهال و درد شکمی را داشته باشید.

اگر تصمیمی مبنی بر توقف درمان شما اتخاذ شود، پزشک شما مقدار مصرف کورتیکواستروئید را کاهش می دهد و این به بدن شما کمک میک ند تا میزان تولید استروئید های طبیعی را افزایش دهد.

ملاحظات اضافی کورتون :

با پزشک خود در مورد جوانب مثبت و منفی استفاده از دارو صحبت کنید، اگر آن ها برای یک دوره کوتاه (چند روز تا چند هفته) مورد استفاده قرار می گیرند ممکن هیچ عوارض جانبی نداشته باشند

کورتیکواستروئید ها می توانند دارویی برای تغییر زندگی و یا نجات زندگی باشند، اما مجدد بخش سلامت نمناک خاطرنشان می کند که مصرف طولانی مدت آن ها میتواند باعث خطر سلامتی شود، با وجود عوارض جانبی منفی در برخی شرایط نیاز است که طولانی مدت استفاده شوند دراینجا چند نکته قابل توجه است :

در افراد مسن ممکن است باعث مسائلی همچون فشار خون بالا و پوکی استخوان شوند .

زنان احتمال بیشتری برای ابتلا به بیماری های استخوانی را دارند .

کودکان ممکن است رشد ناگهانی داشته باشند .

کورتیکواستروئیدها همچنین می توانند عفونت های سرخکی و ویروسی را ایجاد کنند، که جدی تر از استفاده کودکان از کورتیکواستروئید ها باشد .

مادران شیرده از استروئید ها با احتیاط استفاده کنند ، زیرا ممکن است باعث مشکلاتی مربوط به رشد و سایر اثرات بر کودک شود .

عوارض جانبی که در مصرف دارو داشتید با پزشک خود درمیان بگذارید ،همچنین درمورد حساسیت های دارویی نیز به پزشک خود اطلاع دهید .

فعل و انفعالات کورتون 

برخی از شرایط پزشکی ممکن است به استفاده ازاین دارو اثر بگذارد اگر وضعیت سالمی دارید به پزشک خود اطلاع دهید .اگر بیماری های زیر را دارید، مهم است که با پزشک درمیان بگذارید :

اچ آی وی یا ایدز،عفونت هرپس چشمی، سل، مشکلات معده و روده، دیابت، کوری تدریجی(گلوکوم)، فشار خون بالا، عفونت قارچی و یا هر عفونت دیگر، بیماری قلبی، کلیوی، کبدی، تیروئید و جراحی اخیر و جراحت جدی.

کورتیکواستروئید ها همچنین می توانند اثرات داروهای دیگر را تغییر دهند، با این حال احتمال ارتباط متقابل با اسپری های استروئیدی یا تزریقی کم است، هنگام مصرف این دارو مراقب باشید ، زیرا برخی از استروئید ها نباید همراه غذا مصرف شوند، از مصرف این دارو همراه آب گریپ فروت خودداری کنید.

تنباکو و الکل نیز می توانند باعث ایجاد فعل و انفعالات خاصی با دارو شوند ، درمورد تاثیر این دارو ها با کورتیکواستروئید ها با پزشک خود صحبت کنید.

نکاتی برای به حداقل رساندن عوارض جانبی کورتون :

استفاده ازاین دارو ممکن است بهترین گزینه برای شما باشد ، درحالیکه خطرات مرتبط با کورتیکواستروئید ها وجود دارد و راه هایی برای به حداقل رساندن عوارض جانبی وجود دارد که در اینجا چند نکته برای بررسی آورده ایم:

شکل هایی از این دارو طراحی شده است که به صورت متمرکز روی قسمت خاصی اثر می گذارد و به این ترتیب با مقادیر کم، اثرات خوب و موثری ایجاد می شود و عوارض به حداقل می رسد.

با پزشک خود در مورد دوز کم یا متناوب صحبت کنید.

شیوه زندگی سالم را انتخاب کنید ،مانند رژیم و ورزش اما نه بیشتر اوقات.

دستبند هشدار پزشکی را دریافت کنید .

چک آپ منظم داشته باشید .

درصورت امکان از استروئید موضعی استفاده کنید .

اگر مدت زمان طولانی ازاین دارو استفاده کرده اید به تدریج آن را کاهش دهید، زیرا به شما این اجازه را میدهد تا زمان غدد آدرنالی شما تنظیم شود .

رژیم غذایی کم نمک یا غنی از پتاسیم داشته باشید .

فشار خون و تراکم استخوان خود را کنترل کنید و در صورت لزوم درمان کنید.