چگونه فرآیند یخ زدایی از هواپیما انجام میگیرد؟

صف طولانی هواپیماهایی که در انتظار اجرایی شدن عملیات یخ زدایی از هواپیماها بودند، باعث شد تعداد زیادی از مسافران سوار شده در هواپیما برای مدتی نسبتا طولانی مجبور به انتظار در کابین شوند که این موضوع نارضایتی برخی از آنها را به وجود آورد مسئله ای که به نظر می رسد خاص فرودگاه های ایران نیست و در شرایط جوی زمستان امکان به وجود آمدن آن در بسیاری از فرودگاه های دیگر نیز وجود دارد.

با توجه به اینکه درصد قابل توجهی از اپروم (پارکینگ) هواپیما در فرودگاه ها مسقف نیست در زمان بارندگی شدید روی هواپیماهای مسافرتی برف می نشیند و این موضوع فرآیند پرواز را طولانی تر می کند. در چنین شرایطی مسئولان فرودگاه نسبت به آغاز فرآیند شست وشوی هواپیما اقدام می کنند و پس از آن برای جلوگیری از احتمال یخ زدگی و بالا بردن ایمنی پرواز تمام هواپیماها وارد فرآیند یخ زدایی می شوند. با توجه به اینکه در دمای پایین امکان آن وجود دارد که پس از تنها چند دقیقه بار دیگر بخش هایی از هواپیما یخ ببندد، مسئولان فرودگاه عملیات یخ زدایی را در زمان سوار شدن مسافران به هواپیما انجام می دهند تا پس از اتمام فرآیند یخ زدایی هواپیما بلافاصله از باند خارج شود.

 

عمل یخ زدایی از هواپیما

 

با توجه به اتفاقاتی که در فرودگاه مشهد افتاد که البته سابقه آن چندی قبل در فرودگاه مهرآباد نیز وجود دارد، این سوال به وجود آمده که شاید کافی نبودن امکانات در فرودگاه ها باعث این اتفاق شده و مسئولان سازمان هواپیمایی یا ایرلاین ها مسئولیت این موضوع را بر عهده دارند موضوعی که صحبت های دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی آن را رد می کنند.

طبق شرایطی که در فضای هوایی وجود دارد، مسئولیت نگهداری دستگاه های یخ زدا از هواپیما به عهده ایرلاین نیست و به طور معمول این دستگاه ها در تمام فرودگاه ها وجود دارد.

با توجه به اینکه فرآیند یخ زدایی باید تنها چند دقیقه قبل از پرواز انجام گیرد تا هواپیما دوباره با مشکل یخ زدن مواجه نشود، مسافران در چنین شرایطی سوار هواپیما می شوند تا بلافاصله پس از یخ زدایی هواپیما وارد باند شده و پرواز کنند. در فرودگاه مشهد با توجه به مشکلات آب و هوایی به وجود آمده و تعداد بالای پروازها صفی نسبتا طولانی برای پرواز به وجود آمد که این موضوع فرآیند یخ زدایی را طولانی کرد.

با توجه به اینکه فرآیند یخ زدایی طولانی می شد، تعدادی از هواپیماها مجبور بودند پس از انتظاری چند دقیقه ای بار دیگر به صف یخ زدایی از هواپیما بازگردند که این موضوع باعث طولانی شدن انتظار بعضی از مسافران در داخل هواپیما شد. لزوم رعایت ایمنی پرواز باعث شده شرکت ها هیچ گونه ریسکی را در این حوزه نپذیرند و طولانی شدن این فرآیند تنها راه چاره بوده است.

قطعا این تاخیرها برای ایرلاین ها نیز زیان آور است و تمام شرایط طوری پیگیری می شود که کار عملیاتی با سریع ترین شکل ممکن انجام شود اما در شرایط خاص جوی که تنها چند روز در سال اتفاق می افتد، باید با صبر نسبت به انجام پروازها اقدام کرد.

البته این تمام ماجرا نیست. با توجه به مسائلی که در فرودگاه مشهد به وجود آمده، سازمان هواپیمایی کشوری از فعال شدن یک تیم بازرسی برای بررسی علت تاخیرهای این فرودگاه خبر داده است.

با توجه به اینکه امکان اجرایی شدن عملیات یخ زدایی پیش از سوار شدن مسافران وجود ندارد، قطعا این موضوع جزو انتخاب ها نیست و با توجه به بالا بودن شدت بارش ها در مشهد این فرآیند چند دقیقه ای بیشتر از حد معمول طول کشیده که باعث شده تاخیرهایی به وجود بیاید که البته به طور دقیق در رابطه با آن بررسی هایی صورت خواهد گرفت.

درباره چگونگی فعالیت دستگاه های یخ زدا در فرودگاه ها گفت:با توجه به اینکه این دستگاه ها در طول سال تنها چند روز فعال هستند، برای ایرلاین ها صرفه اقتصادی خرید وجود نخواهد داشت. زیرا هزینه خرید چند دستگاه به چند میلیون دلار می رسد و شرکت های هواپیمایی توان خرید آنها را ندارد.

 

عمل یخ زدایی از هواپیما

 

در تمام فرودگاه ها شرکت های خدماتی فعال هستند که به طور خاص انجام این عملیات را مدیریت می کنند تا مشکلی در این زمینه به وجود نیاید. به دلیل محدودیت تعداد این دستگاه ها در بعضی از فرودگاه های کشور امکان آن وجود دارد که صف پروازها قدری طولانی شود و این موضوع برای مسافران دشواری هایی را به همراه آورد.

در فرودگاه مهرآباد نیز هر چند در روزهای گذشته بارش باران و برف شدید نبود، اما در چند ماه قبل مشکلاتی به وجود آمد که به ارائه توضیحاتی از سوی مدیرکل این فرودگاه منجر شد.

در فرودگاه مهرآباد دو شرکت هندلینگ در روزهای برفی عملیات یخ زدایی از هواپیما را انجام می دهند و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد اما باید این موضوع را نیز مدنظر قرار داد که در روزهای خاص زمستانی که بارش برف زیاد می شود، کاهش دید افقی خلبانان تاخیرهایی را در انجام پرواز به وجود می آورند که به طور خاص از سوی مسئولان مختلف بخش های صنعت هوایی قابلیت مدیریت ندارد. هر چند تمام بخش ها تلاش می کنند فرآیند پرواز در کوتاه ترین زمان ممکن انجام شود، اما در روزهای خاصی از زمستان شاید این فرآیند طولانی تر از حد معمول باشد.

 

تجهیزات ضد یخ یا یخ زدایی بدنه هواپیما معمولا شامل انواع زیر می باشد:

حرارتی THERMAL

هوای گرم موتور بسوی سطحی که باید در مقابل یخ محافظت شود هدایت می گردد. سطح بصورت الکتریکی نیز می تواند گرم شود.

شیمیائی CHEMICAL

الکل یا سایر مایعات ضد یخ روی سطح پاشیده می شود. گاهی از روغن یا گریس ضد یخ نیز استفاده می گردد.

مکانیکی

یک روکش لاستیکی قابل ارتجاع روی لبه های جلوئی و سطوح دیگر نصب می شود. از انقباض و انبساط متناوب برای شکستن یخ در صورت لزوم استفاده می گردد. در حالت گرمایش مصنوعی هدف کاهش دمای آستانه یخ زدن در ابرهای مخلوط و فوق سرد است، این تکنیک عموما موفق است. به هر حال در مورد ابرهای یخی باید توجه بیشتری مبذول شود. گرم کردن بلورهای یخ موجب ذوب آنها می گردد. بنابراین توصیه می شود که در ابرهای یخی از گرمایش اجتناب شود، مگر آنکه یخزدگی قبلا شروع شده باشد.