خواص جوانه یونجه و فواید عرق ، دمنوش و بذر یونجه

خواص جوانه، عرق، دمنوش و بذر گیاه یونجه

وقتی نام یونجه به میان می آید بدون شک انسان به یاد غذای دام می افتد. در حالی که شاید از شنیدن خواص بسیار یونجه برای انسان تعجب کنید. از خواص دارویی این گیاه در گذشته بسیار استفاده می شده است. یونجه از اولین گیاهان شناخته شده توسط انسان است. این گیاه به طور عمده در آسیا کشت می شود. یونجه گیاهی با ارتفاع تا یک متر و از تیره پروانه واران است. این گیاه علفی و پایا در گروه شبدرها قرار دارد. در این بخش از سلامت نمناک، به معرفی خواص گیاه یونجه، عرق، جوانه، بذر و دمنوش آن خواهیم پرداخت.

ترکیبات شیمیایی یونجه

ترکیبات شیمیایی یونجه بستگی به زمان رشد آن تفاوت دارد؛ یعنی عمل تجزیه روی این گیاه قبل از گل دادن یا در آغاز گل دادن و یا پس از آن متفاوت است. به طور کلی مقدار پروتئین یونجه قبل از گل دادن آن بیشتر است، اما مواد سلولزی و هیدرات های کربن آن کمتر از دیگر زمان های رشد گیاه است. در یونجه آنزیم های بسیاری مانند اینورتاز و پکتیناز وجود دارد.

یونجه از 20 درصد پروتئین تشکیل شده است. این گیاه همچنین دارای اسید فسفریک، ویتامین های مختلف، هیدرات های کربن، دیاستازها، نوعی ساپوتین با اثر عطسه آور، ستن ها و دو ماده رنگی است. در خاکستر یونجه مقدار زیادی آهک، پتاس، اسید فسفریک، کمی منیزیم، آهن و به مقدار جزئی «آرسنیک» و «سیلیس» وجود دارد.

طبع جوانه یونجه

جوانه یونجه دارای طبع گرم است. جوانه این گیاه غنی از ویتامین A، ویتامین C، ویتامین K، آهن، فیبر، پروتئین، تیامین، ریبوفلاوین، فولات، منیزیم، منگنز، مس و روی است.

روش استفاده از جوانه یونجه

از جوانه یونجه به صورت خام برای تهیه ساندویج و انواع سالاد سبزیجات استفاده می شود و نوع پخته آن نیز برای تهیه برگر گیاهی بدون گوشت و انواع سوپ به کار برده می شود.

خواص جوانه یونجه

یکی از بهترین جوانه ها، جوانه یونجه است که سرشار از مواد مغذی می باشد. این جوانه از بذر گیاه یونجه به وجود می آید. جوانه یونجه به دلیل داشتن ویتامین C بسیار، از 5000 سال قبل برای درمان بیماری اسکوربوت توسط پزشکان طب سنتی چینی استفاده می شدند.

درمان و پیشگیری از کم خونی:

کمبود آهن و تولید ضعیف سلول خونی موجب کم خونی در بدن می شود. یکی از مزیت های یونجه، پیشگیری و درمان کم خونی است. مصرف یونجه باعث افزایش تولید خون می شود. افرادی که از کم خونی رنج می برند، باید این گیاه را به برنامه غذایی خود اضافه کنند.

درمان سنگ های کلیه:

یونجه سرشار از ویتامین E ،C ،A و روی است که برای درمان سنگ کلیه بسیار مفید می باشد. برای پیشگیری و درمان سنگ کلیه می توان جوانه و برگ های یونجه را مصرف نمود.

پیشگیری از روماتیسم و مسمومیت:

مواد مغذی ضروری که در یونجه وجود دارد، دارای خواص ضد روماتیسمی است. یونجه برای پیشگیری و درمان آرتروز، آرتریت، مسمومیت ناشی از فلزات سمی، زخم های واریسی، سنگ مثانه و کلیه، ورم و...کاربرد بسیاری دارد.

کاهش کلسترول:

کنترل سطح کلسترول خون در بدن یکی از مزایای مهم جوانه و دانه یونجه است. مصرف یونجه موجب کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب در بدن می شود. در نتیجه مصرف منظم این گیاه در کاهش خطر بیماری های قلبی بسیار موثر است.

کمک به سم زدایی بدن:

جوانه یونجه دارای خاصیت سم زدایی است، که می توان به عنوان ماده تمیز کننده و سم زدا استفاده کرد. تجمع سموم در بدن می تواند آثار مخربی در سلامتی و زیبایی داشته باشد. مصرف منظم و مداوم یونجه، سموم بدن را دفع می کند.

کاهش احتمال ابتلا به سرطان:

جلوگیری از سرطان، یکی از مزیت های دیگر یونجه است. زیرا دارای کاوانانین و اسید آمینو می باشد که نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارد.

کاهش احتمال ابتلا به بیماری های قلبی:

تصلب شرائین می تواند باعث بیماری های قلبی شود. یونجه دارای خاصیتی است که از تصلب شرائین جلوگیری می کند، همچنین به عنوان یک رقیق کننده خون عمل می کند.

درمان دیابت:

یونجه دارای خاصیتی است که علاوه بر پیشگیری از ابتلا به دیابت، با کاهش سطح قند خون، این بیماری را نیز درمان می کند.

کنترل اشتها:

با یونجه می توان چای بسیار مفید و مغذی تهیه کرد. قبل از هر وعده غذایی با نوشیدن یک فنجان چای یونجه، اشتهای خود را کنترل کنید. این چای در رفع بسیاری از بیماری ها نیز موثر است.

کاهش سطح فشار خون:

سطح فشار خون بالا در بدن برای سلامتی بسیار خطرناک است و در صورت عدم کنترل و مراقبت، عواقب بسیاری به دنبال دارد. نوشیدن یک فنجان از چای یونجه سطح فشار خون را کاهش می دهد.

درمان عفونت ادراری:

جوانه یونجه یک دیورتیک طبیعی است که به افزایش ادرار و دفع سموم از طریق آن در درمان عفونت ادراری و عفونت مثانه کمک می کند. همچنین خطر ابتلا به عفونت کلیه را کاهش می دهد.

تقویت سیستم ایمنی بدن:

مصرف یونجه به تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش مقاومت طبیعی بدن در برابر بیماری ها کمک می کند.

افزایش تولید شیر مادر:

ترکیبات مفید یونجه باعث افزایش شیر در دوران شیردهی می شود. این ترکیبات برای سلامتی فواید بسیاری دارد.

یبوست:

جوانه یونجه، دارای فیبر بالایی است که به بهبود حرکات روده کمک کرده و با افزایش مدفوع در پیشگیری و درمان یبوست بسیار مفید است.

خواص جوانه یونجه برای پوست و مو

نکته: قبل از استفاده هر گونه ماسکی بر روی صورت و نواحی حساس بدن، مقداری از آن را بر روی پوست دست به مدت 20 دقیقه مصرف کنید تا در صورت نداشتن حساسیت، برای نواحی مورد نظر استفاده کنید.

1. پاکسازی پوست صورت

در مطلب خواص یونجه در بخش قبلی سلامت نمناک اشاره داشتیم که جوانه یونجه دارای مقادیر بالای کلروفیل است که به پاکسازی و سم زدایی پوست صورت کمک می کند، در نتیجه خطر ابتلا به آکنه و جوش صورت را کاهش می دهد.

2. درمان خشکی پوست

خشکی پوست یکی از عوارض پوستی شایع است که منجر به ایجاد چین و چروک در پوست صورت می شود؛ رطوبت بالای یونجه، پوست را آبرسانی کرده و خشکی پوست را برطرف می کند.

3. جوان سازی پوست صورت

جوانه یونجه یک آبرسان طبیعی پوست است و برای افزایش رطوبت پوست و رفع چین و چروک آن کمک می کند. جوانه یونجه دارای مقدار زیادی از ویتامین A و ویتامین C است که باعث افزایش سنتز کلاژن در پوست می شود و در نتیجه با کاهش چین و چروک به جوان سازی پوست صورت کمک می کند.

4. درمان ریزش مو

جوانه یونجه حاوی سیلیس است که موجب تقویت مو می شود. علاوه بر آن با افزایش سنتز کلاژن در مو، ریزش مو را درمان می کند.

5. تقویت و افزایش رشد مو

جوانه یونجه به دلیل داشتن مقدار زیادی آنتی اکسیدان و ویتامین های B در تقویت فولیکول های مو تاثیر گذاشته و موجب افزایش رشد موی سر می شوند.

عوارض و مضرات جوانه یونجه

بیماری های خود ایمنی

جوانه یونجه سیستم ایمنی را تقویت می کند، بنابراین متخصصان توصیه می کنند افراد مبتلا به بیمای های خود ایمنی مانند:لوپوس، از مصرف جوانه یونجه باید خودداری کنند؛ زیرا ممکن است باعث تشدید علایم شود.

دوران بارداری و شیردهی

تمام جوانه ها مانند جوانه یونجه در فضای مرطوب رشد می کنند که خطر رشد باکتری های بیماری زا مانند سالمونلا را افزایش می دهد؛ بنابراین خانم‌های باردار و شیرده نباید جوانه ها را مصرف کنند.

نوزادان و کودکان

به دلیل رشد انواع جوانه ها در محیط مرطوب، احتمال آلوده شدن آنها به باکتری های بیماری زا مانند E.coli وجود دارد؛ بنابراین باید از مصرف جوانه یونجه توسط نوزادان و کودکان خودداری شود.

تداخل دارویی

جوانه یونجه سرشار از ویتامین K است که امکان تداخل دارویی آن با داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین وجود دارد.

طبیعت بذر یونجه و روش مصرف آن:

در طب سنتی، دانه یونجه را دارای طبع گرم و خشک می دانند که معمولا به صورت خیسانده، دم کرده و یا جوشانده مورد استفاده قرار می گیرد. این تخم گیاهی در طب سنتی برای درمان بیماری های مختلف تجویز می شود که در ادامه نحوه و مقدار استفاده از آن نیز ارائه می شود.

خواص دانه یونجه:

تخم یونجه لوبیایی شکل، ریز و به رنگ زرد روشن است؛ اما تخم یونجه مسن، به رنگ قهوه ای می باشد. این بذر گیاهی 1500 سال قدمت دارویی دارد که در بسیاری از بیماری ها روش درمانی مفیدی می باشد. این دانه، سرشار از پروتئین، کلسیم، ویتامین A، ویتامین گروه B، ویتامین C، ویتامین D، ویتامین E و ویتامین K است.

بذر گیاه یونجه نیز مانند خود گیاه دارای مواد مغذی است که مصرف آن برای درمان کم خونی و دیابت توصیه می شود.

دانه یونجه تاثیر بسیاری در درمان آرتریت، بیماری های مفاصل و اختلال در میزان آب سلولی دارد.

تخم گیاه یونجه خاصیت اشتها آوری دارد، خون را تصفیه می کند، باعث کاهش احتمال ابتلا به عفونت ها می شود و با کاهش سطح کلسترول خون از بیماری های قلبی و عروقی پیشگیری می کند.

ترکیبات یونجه دارای خاصیت رقیق کنندگی خون است که برای افرادی که از لخته شدن خون رنج می برند مفید است. اما خانم های باردار نباید در دوران بارداری به ویژه در 3 ماهه اول از دانه یونجه استفاده کنند، زیرابا خطر سقط جنین همراه است.

در میان گیاهان دارویی از دانه یونجه در چین برای درمان بیماری های کلیوی و اختلالات گوارشی استفاده می شود و این بذر گیاهی را برای سیستم گردش خون، سلامت پوست و استخوان مفید می دانند.

خواص دمنوش یونجه

دمنوش یونجه سرشار از ویتامین K است که در درمان خونریزی های شدید قاعدگی مفید می باشد.

یونجه دارای مقدار بالایی از پروتئین و فیبر است که در کاهش وزن بسیار موثر است.

سطح بالای ویتامین A و D موجود در یونجه باعث درمان بیماری نرمی استخوان و شب کوری می شود.

برای افراد مبتلا به فشار خون بالا، دمنوش یونجه درمان مناسبی است.

دمنوش یونجه مدر است و از طریق افزایش ادرار باعث سم زدایی و پاکسازی بدن می شود.

نوشیدن یک فنجان از دمنوش یونجه در روز باعث درمان روماتیسم و آرتریت می شود.

دمنوش یونجه به کاهش کلسترول بد خون کمک کرده و خون را تصفیه می کند.

این دمنوش گیاهی باعث پاکسازی دستگاه گوارش می شود. نوشیدن یک فنجان از دمنوش یونجه به رفع یبوست کمک می کند.

یونجه دارای مقدار زیادی ویتامین C است که 4 برابر لیموترش می باشد. به همین دلیل تاثیر زیادی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد.

طرز تهیه دمنوش یونجه

برای آماده کردن دمنوش یونجه، 150 گرم یونجه خشک را در نیم لیتر آب ریخته و بجوشانید تا حجم آن نصف شود. سپس دمنوش را از صافی عبور داده و نوش جان کنید. برای طعم دادن بهتر آن می توانید مقداری عسل به آن اضافه نمایید تا خواص آن چند برابر شود.

استفاده از دمنوش یونجه در دوران بارداری و شیردهی

در دوران بارداری و شیردهی، تنها با مشورت پزشک می توان از دمنوش ها استفاده نمود زیرا برخی از گیاهان مانند یونجه برای خانم‌های باردار مضر است، حتی احتمال سقط جنین یا وزن کم هنگام تولد وجود دارد.

ترک اعتیاد با محلول الکلی یونجه

پزشکان در قدیم از گیاهان جهت ایجاد حس تنفر نسبت به مواد مخدر در افراد معتاد استفاده می کردند. آنها برای این کار از گیاهانی مانند:تعفن یونجه، افسنتین و چند گیاه دیگر داروهایی تهیه می کردند. در سال های اخیر مشاهده شده است که داروسازان هند، یونجه تازه و خرد شده را به مدت 2 ماه در الکل خیسانده و بعد یک استکان آن را با مقداری آب موقع خماری به افراد معتاد می خورانند و سپس به آنها می گویند که از مواد مخدر خود استفاده کنند. محلول الکلی یونجه به دلیل دارا بودن ماده صابونی به نام ساپونین، شخص را ناراحت کرده و نسبت به ماده مورد اعتیاد تا مدتها متنفر و بیزار می سازد. در ایرن از این روش برای ترک الکل استفاده می شد؛ اما امروزه برای معالجه معتادان به تریاک و سیگار و حتی هروئین نیز به کار رفته و نتایج عالی بدست آمده است.

خواص عرق یونجه

• دارای ویتامین A و B
• طبع یونجه معتدل است
• درمان رعشه و ناراحتی های عصبی
• نیروبخش
• کاهش قند خون
• ضد شب کوری
• نرم کننده سینه
• درمان نرمی استخوان
• افزایش شیر مادران
• چاق کننده
• تصفیه خون
• قابض
• قاعده آور
• ترک و درمان اعتیاد

مصرف عرق یونجه برای افزایش وزن

یونجه علاوه بر ملین بودن، موجب افزایش وزن نیز می شود. برای دستیابی به نتیجه مورد نظر باید به مدت 14 روز هم صبح و هم عصر، نصف استکان عرق یونجه میل شود. سپس تا 2 ماه اصلا این عرق را مصرف نکنید.

طرز تهیه شربت با عرق یونجه

مقداری عرق یونجه را با کمی عسل در یک لیوان آب ترکیب کرده و میل کنید. برای تهیه شربت با گیاه یونجه باید 300 گرم یونجه خشک را در یک لیتر آب در حال جوش ریخته و اجازه دهید تا آب آن به نصف برسد. سپس از صافی عبور دهید. برای طعم دار کردن آن می توان از کمی شکر یا دیگر شیرین کننده ها استفاده نمود. روزانه می توان 200 تا 300 گرم از آن را مصرف کرد.