پایگاه بگرام کجای افغانستان، دست کیست و چقدر با ایران فاصله دارد؟
پایگاه بگرام یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین پایگاه‌های نظامی افغانستان است که موقعیت، مالکیت فعلی و فاصله‌اش با مرز ایران هنوز برای خیلی‌ها سؤال‌برانگیز است.
پایگاه بگرام کجاست؟
اظهارات اخیر دونالد ترامپ مبنی بر تمایل به بازگرداندن کنترل پایگاه هوایی استراتژیک بگرام به ایالات متحده، موج جدیدی از بحث‌ها را در خصوص نقش آینده آمریکا در معادلات جنوب و مرکز آسیا برانگیخته است. به همین بهانه این بخش از نمناک را به موقعیت جغرافیایی پایگاه هوایی بگرام در نقشه و موضوعات پیرامون آن اختصاص داده ایم.
پایگاه بگرام در کدام ولایت افغانستان است؟
پایگاه هوایی بگرام یک پایگاه نظامی استراتژیک است که در شمال افغانستان قرار دارد. این پایگاه که سابقاً میزبان پروازهای ترکیبی نیروهای ائتلاف بود، در نزدیکی شهر تاریخی بگرام و حدود ۱۱ کیلومتری جنوب شرقی شهر چاریکار، مرکز ولایت پروان واقع شده است.
پایگاه بگرام چقدر با ایران فاصله دارد؟
فاصله پایگاه بگرام تا مرز ایران حدوداً بین 700 تا 800 کیلومتر به صورت مستقیم (هوایی) است. همچنین فاصله هوایی بین پایگاه بگرام و تهران تقریباً ۱۱۰۰ کیلومتر است.
مساحت میدان هوایی بگرام
پایگاه هوایی بگرام، با وسعتی بالغ بر ۷۷ کیلومتر مربع (۳۰ مایل مربع)، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین پایگاه‌های نظامی در کشور افغانستان شناخته می‌شود.
پایگاه هوایی بگرام برای آمریکا بوده است؟
پایگاه هوایی بگرام، به دلیل موقعیت استراتژیک خود، در طول تاریخ افغانستان بارها تحت کنترل قدرت‌های متفاوتی قرار گرفته و به یکی از بزرگ‌ترین پایگاه‌های نظامی خارجی در منطقه تبدیل شد. زیربنای اصلی این فرودگاه توسط اتحاد جماهیر شوروی بنا نهاده شد. پس از خروج شوروی و استقرار نیروهای ناتو در افغانستان، ارتش ایالات متحده این پایگاه را به طور گسترده بازسازی و توسعه داد. پس از مداخله آمریکا بگرام گسترش چشمگیری یافت. با دو باند بلند، آشیانه‌های مستحکم، مراکز لجستیکی گسترده و سیستم‌های نظارتی پیشرفته، این پایگاه به یکی از توانمندترین پایگاه‌های هوایی خارج از خاک آمریکا تبدیل شد.
سرانجام، در تاریخ ۵ ژوئن ۲۰۲۰، ارتش آمریکا کنترل این فرودگاه را به نیروهای نظامی افغانستان واگذار کرد و پس از فروپاشی دولت و فرار اشرف غنی، این پایگاه به دست طالبان افتاد.
کنترل پایگاه هوایی بگرام و تهدید ترامپ
ترامپ رئیس جمهور آمریکا، طالبان را تهدید کرد و گفت که اگر افغانستان پایگاه هوایی بگرام را به آنهایی که آن را بنا کردند یعنی آمریکا، بازنگرداند، اتفاقات بدی خواهد افتاد.
دلایل ترامپ برای تمایل به بازپس‌گیری پایگاه بگرام
به نظر شما چرا ترامپ پایگاه بگرام افغانستان را از طالبان می‌خواهد؟ با وجود خروج آمریکا از افغانستان، ارزش استراتژیک پایگاه هوایی بگرام به دلیل رقابت فزاینده با چین افزایش یافته است. پس از تغییر اولویت‌های ایالات متحده و قرار گرفتن چین به عنوان تهدید اصلی، موقعیت بگرام به دلیل نزدیکی آن به مرزهای چین دوباره حیاتی شده است.
ترامپ مدعی شده است که بگرام «یک ساعت» با محل تولید سلاح‌های هسته‌ای چین فاصله دارد. بگرام حدود ۸۰۰ کیلومتر از مرز چین و ۲۴۰۰ کیلومتر از نزدیک‌ترین کارخانه موشک‌سازی چین در منطقه سین‌کیانگ فاصله دارد، که آن را به یک نقطه کلیدی برای نظارت و اعمال نفوذ در برابر تهدیدات چین تبدیل می‌کند.
این دلایل نشان می‌دهند که تمایل برای بازپس‌گیری بگرام نه یک موضوع صرفاً داخلی افغانستان، بلکه یک ابزار ژئوپلیتیکی در استراتژی مقابله با نفوذ چین در منطقه است.
اهمیت پایگاه آمریکا بگرام در افغانستان برای کشورهای مختلف
موقعیت جغرافیایی بگرام در قلب آسیا به واشنگتن امکان نظارت مستقیم بر سه حوزه حیاتی شرق ایران، غرب چین و حوزه نفوذ روسیه در آسیای مرکزی را می‌دهد.
با توجه به پایگاه هوایی بگرام روی نقشه، این پایگاه در فاصله حدود ۱۶۰۰ کیلومتری تهران، ۶۴۳ کیلومتری استان ناآرام سین‌کیانگ چین و کمتر از ۱۲۸۷ کیلومتری بندر گوادر پاکستان قرار دارد. با فعال شدن بگرام، پهپادها و هواپیماهای نظارتی آمریکا می‌توانند به راحتی تحرکات نظامی ایران در نزدیک مرز افغانستان را رصد کنند.
واکنش طالبان به تهدید ترامپ درباره بازپس‌گیری پایگاه بگرام
حمدالله فطرت، معاون سخنگوی طالبان، پس از تهدید ترامپ در رسانه‌های اجتماعی گفت:
باید به یاد داشت که طبق توافق‌نامه دوحه، ایالات متحده متعهد شده است که از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی افغانستان استفاده یا تهدید به زور نخواهد کرد و در امور داخلی آن دخالت نخواهد کرد.ایالات متحده باید به تعهدات خود وفادار بماند.