بیوگرافی دیوید لینچ کارگردان؛ فیلم ها، فرزندان و دلیل فوت

بیوگرافی دیوید لینچ

نام:دیوید

نام خانوادگی:لینچ

متولد:20 ژانویه 1946

محل تولد:ایالات متحده آمریکا، مونتانا، میزولا

پیشه:کارگردان، بازیگر، نقاش، موزیسین

درگذشت:15 ژانویه 2025

دیوید لینچ کیست؟

دیوید لینچ کارگردان برجسته و مطرح آمریکایی شب گذشته در 15 ژانویه 2025 بر اثر ابتلا به بیماری آمفیزم ریه به دلیل مصرف سیگار به مدت سالیان متمادی، درگذشت. مرگ این چهره‌ی شناخته شده و مشهور سینما، بسیاری از علاقه‌مندان به کارگردان کارهایی نظیر جاده مالهالند، مخمل آبی، بزرگراه گمشده و سریال معروف تویین‌پیکس را در شوک فرو برد.

زندگی شخصی دیوید لینچ

دیوید لینچ در تاریخ 20 ژانویه 1946 در خانواده‌ای از طبقه‌ی متوسط در میزولا، مونتانا زاده شد. او بیشتر دوران کودکی‌اش را در مسافرت در ایالات متحده سپری کرد تا زمانی که برای تحصیل نقاشی به آکادمی هنرهای زیبای پنسیلوانیا در فیلادلفیا رفت و در آن‌جا پس از آشنایی با اصول اولیه، به ساخت فیلم‌های کوتاه روی آورد. مسیری که این چهره را به کارگردانی بزرگ در سینمای آمریکا و جهان تبدیل کرد. دیوید لینچ به واسطه‌ی سبک ساختاری متفاوت و روایت‌های دومینوگونه و پرپیچ وتاب خود، همواره کارگردان محبوب منتقدان و مخاطبان در سراسر جهان شناخته بود.

4 ازدواج و همسران دیوید لینچ

دیوید لینچ در سال‌های زندگی شخصی خود با فراز و نشیب‌های بسیاری مواجه بود. او از پس مشکلات بسیاری که در زندگی‌اش با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کرد، به جایگاه والایی در سینما رسید.

دیوید لینچ در زندگی خود 4 بار ازدواج کرد؛ پگی لنتیس، همسر نخست او در بین سال‌های 1967 تا 1974، مری فیسک، همسر دوم او در میان سال‌های 1977 تا 1987، ماری سویینی در سال 2006 و امیلی استافل در بین سال‌های 2009 تا 2023 همسران دیوید لینچ بوده‌اند. او حد فاصل سال‌های 1986 تا 1991 نیز با ایزابلا روسلینی زندگی کرده است.

فرزندان دیوید لینچ

دیوید از چهار ازدواج خود صاحب 4 فرزند شد که تنها یکی از آنها بنام جنیفر عرصه هنر و بازیگری را انتخاب کرد.

دیوید لینچ و آغاز فعالیت سینمایی

علاقه‌ی لینچ به ساخت فیلم از زمان دانشگاه آغاز شد. جایی که او مشغول نقاشی بود و ناگهان نقاشی در نظرش شروع به حرکت کرد. او پس از این اتفاق تصمیم گرفت تا با استفاده از تکنیک استاپ‌موشن، فیلم انیمیشن کوتاهی به نام Six Men Getting Sick بسازد و آن را برای یک جشنواره‌ی سالیانه ارسال کند. هزینه‌ی دویست دلاری این کار اما فکر فیلم ساختن را تا مدتی از سر لینچ بیرون کرد تا در ادامه‌ی راه هنری، پروژه‌های مختلف او را دوباره به فیلمسازی بازگرداند.

نخستین فیلم سینمایی دیوید لینچ

دیوید لینچ بعد از دوران دانشگاه به لس‌آنجلس در ایالت کالیفرنیا رفت و در آن‌ جا اولین فیلم بلند خود به نام کله‌پاک‌کن را که اثری سوررئال در ژانر ترسناک بود ساخت. این فیلم با استقبال بسیاری از سوی منتقدان مواجه شد و در صنعت سینمای آمریکا به فیلمی کالت بدل گشت. ساخت فیلم Eraserhead نزدیک به پنج سال و با سختی‌های فراوان ساخته شد و لینچ در راه ساخت این فیلم از هیچ کاری دریغ نکرد. او برای تأمین بودجه‌ی این فیلم در کنار قرض گرفتن مبلغی از دوستانش، به کارهای جانبی نیز مشغول شده بود.

مرد فیل نما، دومین فیلم دیوید لینچ

این کارگردان آمریکایی پس از موفقیت در نخستین تجربه‌ی خود، به فکر ساخت دومین فیلمش یعنی مرد فیل‌نما افتاد. این فیلم که اقتباسی از رمانی به نام مرد فیل‌نما و خاطرات دیگر محسوب می‌شود، داستان غم‌انگیز زندگی یک مرد را روایت می‌کند که با ظاهری نامتعارف در خیابان‌های شهر زیست می‌کند. فیلم The Elephant Man موفقیت‌های بسیاری برای دیوید لینچ به همراه داشت. این فیلم نامزد 8 جایزه‌ی اسکار از جمله بهترین فیلم و کارگردانی و برنده‌ی سه جایزه‌ی بفتا شد. این فیلم از لحاظ تجاری نیز موفق بود و بیشتر از 26 میلیون دلار برای لینچ سودآوری داشت. در حال حاضر رتبه‌ی 162 در بین 250 فیلم برتر وب‌سایت IMDB نیز متعلق به فیلم The Elephant Man است.

فیلم Dune و شکست لینچ

کتاب تلماسه یکی از مهم‌ترین و پرطرفدارترین‌ کتاب‌های ژانر علمی-تخیلی است. دیوید لینچ در اوایل دهه‌ی هشتاد میلادی کارگردانی اقتباس سینمایی این رمان را بر عهده گرفت اما نتیجه‌ی کار نه از نظر خودش و نه از نظر مخاطبان و منتقدان خوب نبود. فیلم تلماسه که با بودجه‌ی 40 میلیون دلاری ساخته شده بود، فروشی 30 میلیونی را تجربه کرد که شکست سختی از لحاظ تجاری محسوب می‌شد. همچنین لینچ واگذاری حق کات نهایی این فیلم را یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات خود می‌داند و تجربه‌ی کارگردانی فیلم Dune را غم‌انگیز توصیف می‌کند. او در همین زمینه می‌گوید:اگر کاری را انجام دهی که به آن باور داری و شکست بخوری، همچنان پیش خودت سربلندی؛ ولی اگر به کارت باور نداشته باشی و شکست بخوری، مثل این است که دو بار بمیری. این بسیار غم انگیز است.

مخمل آبی و شروع سه گانه معروف دیوید لینچ

دیوید لینچ بلافاصله پس از شکست خود، کار روی فیلم مخمل آبی را آغاز کرد. از جمله بازیگران این فیلم می‌توان به لورا درن، کایل مک‌لاکلن و ایزابلا روسلینی اشاره کرد که در پروژه‌های بعدی لینچ نیز به ایفای نقش پرداختند. فیلم Blue Velvet نقدهای عمدتاً مثبتی دریافت کرد و فروش آن نیز نسبتاً خوب بود. دیوید لینچ برای این کار در اسکار و گلدن گلوب نامزد جایزه‌ی بهترین کارگردانی شد. لینچ بعدها با ساخت دو فیلم دیگر جاده مالهالند و بزرگراه گمشده، سه‌گانه‌ی سینمایی خود را تکمیل کرد.

فیلم Wild at Heart و جایزه کن برای دیوید لینچ

این فیلم پنجمین اثر دیوید لینچ است که برای اولین بار در جشنواره‌ی کن سال 1990 اکران و موفق به دریافت جایزه‌ی نخل طلا شد. این فیلم داستان سیلور و لولا را با بازی نیکولاس کیج و لورا درن روایت می‌کند که سعی در فرار از قاتلی که مادر لولا برای کشتن سیلور استخدام کرده، دارند. فیلم از ته دل وحشی اقتباسی از یک رمان به همین نام به قلم بری گیفورد است و با وجود دریافت جایزه‌ی کن، فروش چندانی را تجربه نکرد.

دیوید لینچ و پروژه Twin Peaks

یکی از مهم‌ترین آثار دیوید لینچ در طول فعالیت هنری خود، سریال Twin Peaks است که طی سه دهه‌ی اخیر جایگاه ویژه‌ای در میان بهترین سریال‌های تلویزیونی دارد. این کارگردان همزمان با ساخت آخرین فیلم سینمایی‌اش، روی این سریال کار می‌کرد و با آن به موفقیت‌های زیادی رسید. سریال Twin Peaks در فصل دوم با افت شدید مخاطب همراه و در نتیجه برای فصل سوم تمدید نشد. با این حال تأثیرات این سریال روی تلویزیون و حتی بازی‌های ویدیویی به خصوص بازی الن ویک غیر قابل انکار است.

دیوید لینچ پس از اتمام فصل دوم این سریال، فیلم Twin Peaks:Fire Walk with Me را ساخت که موفقیت چندانی در زمان اکران تجربه نکرد و با نقدهای تند منتقدین نیز همراه شد. دیوید لینچ 25 سال پس از فصل دوم، در سال 2017 فصل سوم این سریال با نام توئین پیکس:بازگشت را ساخت که این فصل با استقبال بسیاری مواجه شد.

لینچ در بزرگراه گمشده

دیوید لینچ در اواخر دهه‌ی نود میلادی کارگردانی فیلم بزرگراه گمشده را بر عهده گرفت که فیلم‌نامه‌ی آن را به صورت مشترک با بری گیفورد نوشته بود. این فیلم که دومین اثر از سه‌گانه‌ی لینچ بود، داستان یک نوازنده‌ی ساکسیفون را روایت می‌کند که درگیر اتفاقات مهیج و وحشتناکی می‌شود. از جمله بازیگران فیلم Lost Highway می‌توان به بیل پولمن، پاتریشا آرکت و بالتازار گتی اشاره کرد. این اثر در زمان اکران توجهات چندانی را به خود جلب نکرد اما در طول زمان به یکی از آثار کالت تبدیل شد.

جاده مالهالند و درخشش دیوید لینچ

اولین اثر دیوید لینچ در قرن بیست و یکم فیلم جاده مالهالند بود که در جشنواره‌ی فیلم کن اکران شد. لینچ برای کارگردانی این فیلم به طور مشترک با جوئل کوئن برنده‌ی جایزه‌ی بهترین کارگردانی و در همین بخش در اسکار و گلدن گلوب نامزد دریافت جایزه شد.

Mulholland Drive همچنین عنوان بهترین فیلم دهه را از مجله‌ی کایه دو سینما دریافت کرد. نائومی واتس، لورا هرینگ و جاستین ثرو از جمله بازیگران اصلی فیلم جاده مالهالند بودند. این درخشش سبب شد تا دیوید لینچ در دوره‌ی بعدی جشنواره‌ی کن به عنوان رییس هیات داوران انتخاب شود.

آخرین فیلم دیوید لینچ

فیلم Inland Empire آخرین فیلم دیوید لینچ است که در سال 2006 اکران و شیر طلای جشنواره‌ی ونیز را برای او به ارمغان آورد. این فیلم داستان بازیگر زنی را روایت می‌کند که درگیر ماجراهای وحشتناکی شده است. از جمله بازیگران این فیلم می‌توان به لورا درن، جرمی آیرونز و هری دین استنتون اشاره کرد. این کارگردان مطرح تا یک دهه پس از فیلم Inland Empire به ساخت فیلم‌های کوتاه مشغول بود.

نویسندگی و کتاب های دیوید لینچ

دیوید لینچ تجربیات خود از حدود چهار دهه فعالیت را در کتابی به نام صید ماهی بزرگ به رشته‌ی تحریر درآورده است. او در این کتاب از دیدگاه خود به هنر و سینما نگاه کرده و با نثری دلنشین این تجربیات را به اشتراک گذاشته است. کتاب صید ماهی بزرگ در ایران توسط نشر بیدگل ترجمه و به چاپ رسیده است.

خداحافظی دیوید لینچ و دلیل فوتش

دیوید لینچ کارگردان شناخته‌شده و مطرح سینما، تاکنون برنده‌ی ده‌ها جایزه و نامزد جوایز بسیاری از جمله 4 جایزه‌ی اسکار شده است. همچنین به پاس یک عمر فعالیت هنری او، ستاره‌ای در پیاده‌روی مشاهیر هالیوود به این کارگردان بزرگ و تأثیرگذار اختصاص یافته است.

دیوید لینچ در آخرین روزهای زندگی خود در صفحه‌ی شخصی‌اش اشاره کرده بود که به دلیل ابتلا به بیماری آمفیزم بر اثر مصرف زیاد سیگار، قادر به خروج از خانه نبوده و باید با کپسول اکسیژن تنفس کند. سرانجام در 15 ژانویه 2025 این کارگردان برجسته و مشهور چشم از جهان فروبست تا سینما نیز یکی از بهترین هنرمندانش را از دست بدهد.

فیلم های دیوید لینچ

در ادامه نگاهی خواهیم داشت به لیست فیلم و سریال های دیوید لینچ در طول دوره فعالیتش

فیلم‌های بلند دیوید لینچ

• کله پاک کن:1977
• مرد فیل نما:1980
• تلماسه:1984
• مخمل آبی:1986
• از ته دل وحشی:1990
• توئین پیکس:بامن بر آتش برو 1992
• بزرگراه گمشده:1997
• داستان استریت:1999
• جاده مالهالند:2001
• امپراتوری درون:2006

سریال‌های تلویزیونی دیوید لینچ

• توئین پیکس:1990 _1991، 2017
• روی آنتن:1992
• اتاق هتل:1993
• کلیولند شو:2010 2013
• لوئی:2012

جوایز دیوید لینچ

• برنده نخل طلا،جشنواره کن برای فیلم از ته دل وحشی سال 1990
• برنده جایزه شیر طلایی،جشنواره فیلم ونیز برای یک عمر فعالیت هنری در سال 2006
• چهار بار نامزد کسباسکار بهترین کارگردان
• جایزه اسکار افتخاری در سال 2019