آیا سرخ کن بدون روغن سرطان زاست؟

سال‌هاست که سرخ کن‌های بدون روغن به عنوان ناجی دنیای آشپزی مدرن شناخته می‌شوند؛ دستگاه‌هایی که وعده داده‌اند طعم و بافت ترد و دلپذیر غذاهای سرخ‌شده را بدون دریایی از روغن و چربی به سفره‌های ما بیاورند. اما در پس این مزایای چشمگیر، سؤالی مهم و نگران‌کننده ذهن بسیاری از کاربران را به خود مشغول کرده است:آیا سرخ کن بدون روغن سرطان‌زاست؟ برای پاسخ دقیق و علمی در ادامۀ مطلب علاوه بر توضیح نحوۀ عملکرد دستگاه و طراحی آن، به صورت اصولی به تمام نگرانی‌های شما پایان خواهیم داد.

طراحی سرخ کن بدون روغن چگونه است؟

در طراحی سرخ کن‌های بدون روغن، از یک هیتر (گرم‌کن) برای تولید حرارت استفاده می‌شود تا فرآیند پخت‌وپز به شکلی کارآمد انجام گیرد. این دستگاه‌ها به هیچ عنوان از اشعه یا امواج ماکروویو برای گرم کردن غذا استفاده نمی‌کنند. در مقابل، گرم‌کن‌های موجود در سرخ کن بدون روغن از فناوری مادون قرمز بهره می‌برند. اشعۀ مادون قرمز برخلاف امواج با طول موج گوناگون که در دستگاه‌های ماکروویو به کار می‌رود، کاملاً بی‌ضرر بوده و هیچ آسیبی به بدن انسان وارد نمی‌کند.

به همین دلیل، هیچ‌گونه نگرانی در مورد تولید امواج مغناطیسی مضر فارغ از قیمت انواع سرخ کن و حتی کیفیت آن‌ها وجود ندارد. در واقع، هیتر قرار گرفته در قسمت بالایی سرخ کن بدون روغن، وظیفۀ گرم کردن هوا را بر عهده دارد و یک فن داخلی نیز این هوای داغ را به طور یکنواخت در سراسر محفظه به گردش درمی‌آورد. این فرآیند باعث می‌شود غذا از همه جهات پخته و ترد شود. بنابراین، می‌توان گفت که در فرآیند پخت ایرفایر، از اشعۀ مادون قرمز استفاده می‌شود. اما این نوع اشعه به دلیل طول موج بلند، انرژی بسیار پایینی دارد و بدن انسان را تهدید نمی‌کند.

آیا سرخ کن بدون روغن ضرر دارد؟

اگر در حال برنامه‌ریزی برای خرید جهاز هستید، اضافه کردن یک سرخ کن بدون روغن به لیست خریدتان می‌تواند یک انتخاب هوشمندانه باشد؛ اما شاید همچنان با این نگرانی مواجه باشید که آیا سرخ کن بدون روغن سرطان زاست؟ پاسخ کوتاه و مستقیم به این سؤال این است:خیر، خود دستگاه سرخ کن بدون روغن به طور مستقیم سرطان‌زا نیست.

در واقع این دستگاه طی فرآیند ایر فرایر (Air Fryer)، به جای غوطه‌ور کردن غذا در روغن، از هوای بسیار داغ استفاده می‌کند که این موضوع باعث کاهش ۹۵ درصدی مصرف روغن می‌شود. بنابراین، نگرانی در مورد مواد سازنده یا عملکرد اصلی دستگاه بی‌اساس است.

آکریلامید و پخت‌وپز با حرارت بالا:آیا سرطان‌زاست؟

با وجود اینکه خود دستگاه سرطان‌زا نیست، نگرانی اصلی به دلیل فرآیند پخت‌وپز در دمای بالا و تولید یک مادۀ شیمیایی به نام آکریلامید است. آکریلامید در اثر واکنشی شیمیایی به نام «واکنش مایلارد» تولید می‌شود که هنگام پخت غذاهای نشاسته‌ای (مانند سیب‌زمینی) در دمای بالای ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد اتفاق می‌افتد. در مطالعات آزمایشگاهی روی حیوانات، آکریلامید به عنوان یک مادۀ بالقوه سرطان‌زا شناخته شده است، اما ارتباط قطعی آن با سرطان در انسان هنوز به طور کامل تأیید نشده است.

نکتۀ مهم اینجاست که تولید آکریلامید مختص سرخ کن بدون روغن نیست. این ماده در بسیاری از روش‌های پخت‌وپز با حرارت بالا مانند سرخ کردن معمولی، پختن در فر، برشته کردن نان و حتی قهوه نیز به وجود می‌آید. خوشبختانه، میزان تولید آکریلامید در سرخ کن بدون روغن معمولاً کمتر از سرخ کردن سنتی است، زیرا در این روش می‌توان دما و زمان پخت را با دقت بیشتری کنترل کرد.

نکات مهم در کاهش تولید آکریلامید ایرفرایر

برای کاهش تولید آکریلامید در انواع ایرفرایر از جمله سرخ کن تفال نکات متعددی وجود دارند که در عین سادگی به شما کمک می‌کنند تا با خیال آسوده‌تری غذای خود را تهیه کنید. این نکات شامل موارد زیر هستند:

• دمای مناسب:به جای اینکه غذا را کاملاً برشته و تیره کنید، آن را تا رنگ طلایی بپزید.
• خیساندن سیب‌زمینی:قبل از پخت، سیب‌زمینی‌های برش خورده را به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در آب سرد خیس کنید تا نشاسته سطحی آن‌ها کاهش یابد.
• مدیریت زمان:از پخت بیش از حد غذا خودداری کنید و به زمان پخت توصیه شده توجه کنید.
• تمیز نگه داشتن دستگاه:ذرات سوخته غذا می‌توانند به تولید آکریلامید کمک کنند، پس دستگاه خود را مرتباً تمیز کنید.

مقایسه با روش‌های سنتی

سرخ کن‌های بدون روغن مزایای قابل توجهی نسبت به سرخ کردن سنتی دارند که می‌توانند این دستگاه را به انتخابی ایده‌آل برای تهیۀ انواع غذا و دسر تبدیل کرد. این مزایا عبارتند از:

• کاهش چشمگیر روغن:اصلی‌ترین مزیت این دستگاه، کاهش استفاده از روغن است که به حفظ سلامت و کاهش کالری دریافتی کمک می‌کند.
• سرعت و راحتی:سرخ کن بدون روغن به سرعت گرم می‌شود و در زمان کوتاهی غذا را آماده می‌کند. این ویژگی برای زندگی‌های پرمشغلۀ امروزی بسیار مناسب است.
• حفظ طعم و بافت:این دستگاه‌ها درست مانند غذاهای سرخ‌شدۀ سنتی، خوراکی‌هایی با بافت ترد و طعم عالی تولید می‌کنند.
• تنوع در پخت‌وپز:از این دستگاه می‌توان برای پخت انواع غذاها، از سیب‌زمینی و مرغ گرفته تا سبزیجات و حتی بعضی از شیرینی‌ها استفاده کرد.
• ایمنی بیشتر:برخلاف سرخ کردن عمیق که با پاشیدن روغن داغ و خطر سوختگی همراه است، سرخ کن بدون روغن خطر بسیار کمتری دارد.

راهنمای انتخاب سرخ کن بدون روغن

هنگام خرید سرخ کن، به چند نکته توجه کنید تا بهترین انتخاب را داشته باشید:

• ظرفیت:برای خانواده‌های کوچک، ظرفیت‌های کمتر مناسب است، اما برای خانواده‌های پرجمعیت به ظرفیت بیشتری نیاز خواهید داشت.
• قدرت:قدرت (وات) بالاتر به معنای پخت سریع‌تر است.
• کنترل دما و زمان:دستگاهی را انتخاب کنید که کنترل دقیق دما و زمان داشته باشد.
• برند و گارانتی:تحقیق در مورد برندهای معتبر و داشتن گارانتی معتبر اهمیت زیادی دارد.
• سینی و قطعات قابل شستشو:برای سهولت در تمیز کردن، دستگاهی را انتخاب کنید که سینی و قطعات آن در ماشین ظرفشویی قابل شستشو باشند.

جمع‌بندی

در نهایت، سرخ کن بدون روغن به خودی خود سرطان‌زا نیست و با رعایت چند نکتۀ ساده در حین استفاده، می‌توان از تمام مزایای آن بهره برد و نگرانی‌ها را به حداقل رساند. این دستگاه، ابزاری مدرن و کارآمد است که به شما کمک می‌کند تا غذاهای سالم‌تر و لذیذتری را برای خود و خانواده‌تان آماده کنید.