مهدیه اسفندیاری کیست و چرا بازداشت شده؟ | آخرین وضعیت در فرانسه

بازداشت مهدیه اسفندیاری در فرانسه؛ جزئیات پرونده، واکنش‌ها و پیگیری‌های دیپلماتیک

ناپدید شدن در اسفند ۱۴۰۳

مهدیه اسفندیاری، شهروند ایرانی مقیم فرانسه، در اوایل اسفند ۱۴۰۳ ناپدید شد. خانواده او پس از هفته‌ها بی‌خبری، موضوع را به مقامات ایرانی اطلاع دادند.
حدود یک ماه بعد، در اوایل آوریل ۲۰۲۵ (فروردین ۱۴۰۴)، مقامات قضایی فرانسه رسماً تأیید کردند که وی بازداشت شده و هم‌اکنون در زندان فرسن در حومه پاریس به‌صورت بازداشت موقت نگهداری می‌شود.

اتهامات مطرح‌شده از سوی مقامات فرانسوی

دادستانی پاریس اعلام کرده است که مهدیه اسفندیاری به اتهام «تمجید از تروریسم» و فعالیت‌های مرتبط با شبکه‌های اجتماعی تحت پیگرد قرار دارد.
این اتهامات به گفته مقامات فرانسوی، به انتشار مطالبی در یک کانال تلگرامی مربوط می‌شود که ظاهراً شامل حمایت از عملیات «طوفان الاقصی» بوده است.

تغییر قانون در فرانسه پس از طوفان الاقصی

پس از آغاز عملیات طوفان الاقصی، دولت فرانسه دامنه شمول اتهام «تمجید از تروریسم» را گسترش داد و آن را شامل اظهارنظرها و مطالبی دانست که به‌عنوان حمایت از حماس تلقی می‌شوند.
این اقدام، به گفته برخی تحلیلگران، مرز میان آزادی بیان و اتهامات امنیتی را مبهم کرده است.

دیدگاه ایران درباره بازداشت مهدیه اسفندیاری

مقامات ایرانی می‌گویند بازداشت مهدیه اسفندیاری به‌دلیل انتشار مطالبی در حمایت از مردم فلسطین و محکومیت نسل‌کشی در غزه بوده است.
این دیدگاه در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی نیز بازتاب یافته و بسیاری از آنان، بازداشت او را نمونه‌ای از سرکوب آزادی بیان در فرانسه دانسته‌اند.

مهدیه اسفندیاری کیست؟

مهدیه اسفندیاری ۳۹ ساله است و از سال ۲۰۱۸ در شهر لیون فرانسه اقامت دارد.
به گفته وزارت امور خارجه ایران، او استاد دانشگاه است، اما نشریه فرانسوی لوپوئن (Le Point) وی را مترجم زبان فرانسه معرفی کرده است.
در پروفایل لینکدین او نیز عنوان شغلی «مترجم» و دانشگاه لیون ذکر شده است؛ اختلاف میان منابع مختلف می‌تواند ناشی از تفاوت در برداشت یا توصیف باشد.

روایت خانواده از وضعیت مهدیه اسفندیاری

زهرا اسفندیاری، خواهر مهدیه، در گفت‌وگویی اعلام کرده است:

«خواهرم فقط به‌خاطر ترجمه اخبار غزه در یک کانال تلگرامی بازداشت شد.»

او توضیح داده است که مهدیه به همراه چند نفر دیگر، اخبار جنایات رژیم صهیونیستی در غزه را ترجمه و منتشر می‌کردند و همین فعالیت دلیل بازداشتش توسط پلیس فرانسه بوده است.

زهرا اسفندیاری در ادامه درباره شرایط زندان گفت:

«پس از ۵۳ روز، تازه اجازه یافت روسری در سلول نگه دارد. پیش از آن، برای نماز از ملافه و تیشرت استفاده می‌کرد.»

واکنش رسمی و پیگیری‌های دیپلماتیک ایران

سفارت ایران در پاریس اعلام کرده که تاکنون اجازه دیدار کنسولی با مهدیه اسفندیاری را نداشته است و از وضعیت دسترسی او به وکیل اطلاعی ندارد.
همچنین سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در ۲۰ اسفند ۱۴۰۳ گفت:

«دولت فرانسه بیش از یک ماه درباره وضعیت خانم اسفندیاری پاسخگو نبوده و از این کشور خواسته‌ایم امکانات کنسولی لازم را برای او فراهم کند.»

اظهارات جدید درباره وضعیت پرونده

وحید جلال‌زاده، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس، درباره آخرین وضعیت مهدیه اسفندیاری گفت:

«خانم اسفندیاری توسط دولت فرانسه بازداشت شده و اکنون در کانال تبادل قرار گرفته است. ما امیدواریم با هماهنگی‌های سیاسی و کنسولی، امکان بازگشت او به کشور فراهم شود.»

او افزود که از همان ابتدا وزارت امور خارجه ایران اقدامات لازم از جمله گماردن وکیل و برگزاری جلسات کنسولی را آغاز کرده و تاکنون ۱۰ جلسه ملاقات کنسولی با او انجام شده است.

موضع قوه قضاییه ایران

سخنگوی قوه قضاییه در پاسخ به پرسشی درباره احتمال مبادله مهدیه اسفندیاری با دو شهروند فرانسوی متهم به جاسوسی گفت:

«پرونده خانم اسفندیاری ارتباطی با پرونده جاسوسی ندارد. او صرفاً به دلیل اظهار نظر درباره ملت فلسطین بازداشت شده است و این دو موضوع کاملاً جدا هستند.»

بازتاب‌های بین‌المللی و واکنش افکار عمومی

بازداشت مهدیه اسفندیاری در فرانسه بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی داشته است.
کاربران بسیاری این اقدام را در تضاد با ادعای فرانسه در زمینه آزادی بیان دانسته‌اند و برخی نیز معتقدند که فشارهای سیاسی و رسانه‌ای مرتبط با لابی‌های صهیونیستی بر این پرونده تأثیرگذار بوده است.

وضعیت کنونی

تا این لحظه، مهدیه اسفندیاری همچنان در بازداشت موقت در زندان فرسن پاریس نگهداری می‌شود.
مقامات فرانسوی جزئیات بیشتری از روند قضایی پرونده منتشر نکرده‌اند و رایزنی‌های دیپلماتیک برای دسترسی کنسولی و آزادی وی همچنان ادامه دارد.