شب یازدهم محرم بنام کیست و در کربلا چه گذشت؟

مناسبت شب یازدهم محرم و وقایع روز 11 محرم

سال 61 هـ ق عصر روز دهم محرم لشکر یزید بعد از اینکه امام حسین(ع) را به شهادت رساند اما بعد از واقعه عاشورا چه بر سر اهل بیت امام حسین آمد؟ بعد از شهادت امام حسین چه شد؟ شب و روز یازدهم محرم متعلق به کیست؟ وقایع شب و روز یازدهم محرم را در این مطلب ذکر کرده و به سوالات شما پاسخ داده ایم.

شب و روز یازدهم محرم متعلق به کیست؟

شب یازدهم به نام شام غریبان نامگذاری شده است و به نوعی متعلق به تمام شهدای کربلاست.

منظور از شام غریبان چیست؟

شام غریبان در اصطلاح و در مرثیه‌های پارسی زبان‌، به غروب آفتاب روز عاشورا و سوگواری شبانه این شب می گویند. شام غریبان به معنای شب ِ مردم غریب و دورافتاده از یار و دیارنیز آمده است.

اتفاقات شام غریبان

شب شام غریبان شب بسیار سختی برای اهل بیت امام حسین بود. سپاه دشمن غروب عاشورا زنان را از خیمه‌ها بیرون کردند و خیمه‌ها را آتش‌زدند.( الوان ساز خویی، وقایع الأیام، 1386ش، ج2، ص135، 151.)

عمر سعد خود با جمعی از لشکریانش آن شب را در کربلا ماند و روز بعد نزدیک ظهر پس از دفن کشتگان سپاه خود، همراه اهل بیت امام حسین(ع) و دیگر بازماندگان، به سمت کوفه حرکت کرد.( رسولی، زینب عقیله بنی‌هاشم، نشر مشعر، ج1، ص61، 62.)

آداب و رسوم شام غریبان

مراسم شام غریبان یادآور آوارگی اهل بیت امام حسین (ع) و اسیران و کودکان بازمانده از کربلا است که در غروب عاشورا، بی‌پناه در تاریکی شب، در بیابان کربلا به سر می‌بردند. بسیاری از شیعیان برای عزاداری شام غریبان به یاد اسرا شمع روشن می کنند. روشن کردن شمع نماد سوزانده شدن خیمه های اهل بیت در عصر عاشورا و ابراز همدردی با خاندان شهدای کربلا است که در تاریکی بیابان با نور سوختن خیمه های شام عاشورا را سپری کردند.دسته‌های عزاداردر شام غریبان عَلَم وکتل برنمی‌دارند و زنجیر نمی‌زنند بلکه نوحه خود را آرام و بی‌ سر و صدا می‌خوانند. در این شب به یاد شهیدان کربلا حلوای نذری پخش می شود.

وقایع شب و روز یازدهم محرم

در شب و روز یازدهم محرم وقایعی رخ داد که به مختصر به آنها پرداخته ایم.

سر امام حسین(ع) در تنور خولی

بعد از شهادت امام حسین (علیه‌السلام) در ظهر عاشورا، خولی بن یزید مامور بردن سر مبارک امام (علیه‌السّلام) به کوفه شد، ولی بخاطر اینکه قصر خلیفه بسته بود، خولی سر حضرت را به منزلش برد و آن را مخفی کرد

حرکت دادن اسیران کربلا به سوی کوفه

بازماندگان واقعه کربلا همچون امام سجاد(ع)، امام چهارم شیعیان و حضرت زینب(س) و... به دستور عمر بن سعد، شب یازدهم محرم در کربلا نگه داشته شدند و بعد از ظهر روز یازدهم، به کوفه نزد عبیدالله بن زیاد برده شدند.

دفن شهدای کربلا(بنا به نقلی)

در منابع کهن اسلامی، در روز و چگونگی دفن امام حسین (علیه‌السّلام) و دیگر شهدای کربلا، میان مورخان اختلافاتی وجود دارد. عده‌ای روز یازدهم را زمان دفن شهدای کربلا بیان کرده‌اند.( بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج3، ص205) بنا بر برخی اقوال، پس از رفتن ابن‌سعد و یارانش، جماعتی از بنی‌اسد که در نزدیکی کربلا منزل داشتند به صحنه کربلا وارد شدند وبر اجساد مطهر حسین (علیه‌السّلام) و یاران نماز گذاردند و آنها را دفن نمودند.