
مکانیسم ماشه به زبان ساده+ اگر مکانیسم ماشه فعال شود چه میشود؟
مکانیسم ماشه سازوکاری در برجام است که در صورت فعال شدن، میتواند تمام تحریمهای بینالمللی علیه ایران را بهسرعت بازگرداند.
مکانیسم ماشه چیست و در چه صورت علیه ایران فعال میشود؟
در نشست اخیر شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، قطعنامه ای با اکثریت آرا علیه ایران تصویب شد که از تهران می خواهد همکاری کامل با آژانس را از سر بگیرد و به پرسش های مربوط به منشأ ذرات اورانیوم در سایت های اعلام نشده پاسخ دهد.
این قطعنامه با رأی مثبت ۱۹ کشور از جمله آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان، رأی منفی روسیه و چین و ۱۱ رأی ممتنع تصویب شد. مقامات ایرانی این اقدام را سیاسی و غیر سازنده دانسته و اعلام کردند که روند غنی سازی با سانتریفیوژهای پیشرفته را تسریع و نظارت های فراتر از پادمان را تعلیق خواهند کرد.
مکانیسم ماشه؛ سازوکار بازگشت تحریم ها
مکانیسم ماشه به انگلیسی Snapback Mechanism یکی از بند های قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است که در توافق هستهای (برجام) پیش بینی شده است. بر اساس این سازوکار، اگر یکی از اعضای برجام معتقد باشد ایران به تعهداتش عمل نکرده، می تواند درخواست بازگشت تحریم های بینالمللی را مطرح کند.
نکته کلیدی این است که حتی مخالفت اعضای دائم شورای امنیت مانند روسیه یا چین نیز مانع بازگشت تحریم ها نمی شود و پس از ارجاع پرونده به شورای امنیت، اگر ظرف ۳۰ روز توافقی حاصل نشود، تحریم ها به طور خودکار و غیرقابل وتو بازمی گردند.
در حال حاضر، با وجود افزایش فشارها و تصویب قطعنامه اخیر، هنوز پرونده ایران به طور رسمی به شورای امنیت ارجاع نشده و مکانیسم ماشه فعال نشده است؛ اما اگر ایران به همکاری با آژانس ادامه ندهد و اختلافات و تنش ها باقی بماند، کشور های غربی می توانند در گام بعدی این سازوکار را فعال کنند که در این صورت، تمامی تحریم های بینالمللی سازمان ملل علیه ایران بازخواهد گشت.
تصویب قطعنامه اخیر، عملاً فضای دیپلماتیک را برای ایران تنگتر کرده و مسیر فعالسازی مکانیسم ماشه را هموارتر ساخته است؛ اما هنوز تا بازگشت کامل تحریمها و فعالشدن این مکانیسم، یک مرحله مهم باقی مانده و تحولات آینده تعیینکننده خواهد بود.