راز موشک تاماهاک فاش شد | از نبرد اوکراین تا حمله به ایران
راز موشک تاماهاک فاش شد! از درخواست اوکراین تا ادعای حمله به ایران | همه جزئیات و مشخصات فنی این موشک جنجالی را بخوانید.
موشک تاماهاک چیست و چرا اوکراین بر دریافت آن اصرار دارد؟
در هفتههای اخیر، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، بار دیگر خواستار دریافت موشکهای کروز تاماهاک (Tomahawk) از آمریکا شده است. او معتقد است که این موشکها میتوانند روسیه را وادار کنند مذاکرات صلح را جدیتر بگیرد.
به گزارش منابع غربی، قرار است دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، امروز در کاخ سفید با زلنسکی درباره این موضوع گفتوگو کند؛ این دیدار چهارمین دیدار حضوری دو طرف از زمان بازگشت ترامپ به قدرت است.
تاماهاک؛ سلاحی که موازنه جنگ را تغییر میدهد
موشکهای تهاجمی تاماهاک از دهه ۱۹۸۰ به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای حملات دقیق راهبردی در زرادخانه نیروی دریایی آمریکا شناخته میشوند. این موشکها در جنگ خلیج فارس (۱۹۹۱) برای اولینبار در مقیاس گسترده استفاده شدند و از آن زمان بهطور مستمر بهروزرسانی شدهاند.
برد مؤثر: تا ۱۶۰۰ کیلومتر (در برخی مدلهای هستهای تا ۲۵۰۰ کیلومتر)
سرعت: حدود ۸۰۰ کیلومتر در ساعت
وزن: تقریباً ۱۵۰۰ کیلوگرم
قیمت تقریبی: ۱.۳ میلیون دلار برای هر فروند
تاماهاک معمولاً از زیردریاییها یا ناوهای جنگی پرتاب میشود و قابلیت هدفگیری بسیار دقیق دارد. نسخههای مدرنتر مانند Tomahawk Block IV حتی توانایی تغییر مسیر در میانه پرواز را دارند.
چرا اوکراین خواهان تاماهاک است؟
تحلیلگران نظامی میگویند در صورت ارسال موشکهای تاماهاک به اوکراین، این کشور قادر خواهد بود اهداف نظامی در عمق خاک روسیه را هدف قرار دهد؛ از جمله پایگاههای لجستیکی، فرودگاهها و مراکز فرماندهی.
بر اساس گزارش مؤسسه مطالعات جنگ (ISW)، صدها هدف کلیدی روسیه در برد تاماهاکها قرار دارند.
زلنسکی معتقد است که این توانایی تهاجمی جدید میتواند روسیه را به پذیرش شروط آمریکا و اوکراین برای صلح مجبور کند.
اما در مقابل، کارشناسان به چند مانع جدی اشاره دارند:
اوکراین فاقد زیردریایی و ناو برای پرتاب تاماهاک است.
تعداد موشکهای زمینی «تایفون» که برای این کشور مناسبترند، بسیار محدود است.
آمریکا نیز ذخایر محدودی از تاماهاک دارد (بین ۲۰ تا ۵۰ فروند قابل انتقال).
موضع ترامپ و واکنش کرملین
ترامپ در هفتههای اخیر چند بار گفته است که احتمال دارد تاماهاکها را به اوکراین تحویل دهد. با این حال، پس از تماس تلفنی اخیرش با ولادیمیر پوتین، لحنش محتاطتر شد.
او گفت:
«پوتین از ایده ارسال تاماهاکها خوشش نیامد. ما خودمان هم به آنها نیاز داریم؛ نمیتوانیم ذخایرمان را تمام کنیم.»
کرملین هشدار داده است که این اقدام، آمریکا را مستقیماً وارد جنگ اوکراین میکند. پوتین نیز آن را «مرحلهای جدید از تشدید تنش» دانسته و سخنگویش دیمیتری پسکوف تأکید کرده که این انتقال میتواند مسیر مذاکرات صلح را از بین ببرد.
راز تاماهاک و ادعای عملیات موشکی علیه ایران
به گزارش رسانههای بینالمللی، در جریان دیدار اخیر ترامپ و زلنسکی، رئیسجمهور آمریکا بهطور ناگهانی از شلیک ۳۰ فروند موشک تاماهاک به ایران سخن گفت.
این اظهارات جنجالی باعث شوک در محافل دیپلماتیک شد، چرا که ترامپ با لحنی بیپرده گفت:
«در جریان جنگ، از زیردریایی ۳۰ موشک تاماهاک به ایران شلیک کردیم. ما خودمان به تاماهاک نیاز داریم و باید برای خود نگه داریم!»
این جمله دو برداشت مهم دارد:نخست، اشاره به یک عملیات پنهان دریایی علیه اهداف ایرانی و دوم، تأکید بر اهمیت ذخایر تسلیحاتی آمریکا.
جزئیات و ادعاهای مطرحشده درباره حمله به ایران
گزارشهای غیررسمی مدعیاند این حمله متوجه دو تأسیسات کلیدی هستهای در ایران بوده است:
نطنز:مرکز اصلی غنیسازی اورانیوم
اصفهان:مرکز تحقیقاتی و تولید مواد هستهای
اگر این ادعاها صحت داشته باشد، چنین حملهای نشانگر تغییر تاکتیک نظامی آمریکا از عملیات هوایی آشکار به حملات دقیق موشکی با ریسک پایینتر است — حملاتی که بدون ورود مستقیم جنگندهها، اهداف استراتژیک را منهدم میکند.
هرچند هیچ منبع رسمی این ادعا را تأیید نکرده است، اما همزمانی آن با اظهارات ترامپ باعث گسترش گمانهزنیها درباره عملیات مخفی ایالات متحده علیه ایران شده است.
موشک کروز تاماهاک؛ سلاح دقیق و راهبردی نیروی دریایی آمریکا
تاماهاک (BGM-109) از زمان طراحیاش در دهه ۱۹۷۰ تاکنون، یکی از نمادهای قدرت تهاجمی آمریکا بوده است.
این موشک بهدلیل برد بالا، دقت بینظیر و طراحی ماژولار، بخش اصلی توان بازدارندگی آمریکا در دریا محسوب میشود.
فناوری هدایت و دقت بالا
موشک تاماهاک از چند سامانه هدایت ترکیبی بهره میبرد:
INS (ناوبری اینرسیایی) برای حفظ مسیر
GPS برای تصحیح موقعیت در پرواز
TERCOM برای تطبیق نقشه توپوگرافی زمین
این سیستمها به تاماهاک اجازه میدهند در ارتفاع پایین و با انحراف کمتر از چند متر به هدف اصابت کند، در حالی که از دید رادارها پنهان میماند.
طراحی ماژولار و قدرت تخریب بالا
تاماهاک میتواند با انواع کلاهکهای جنگی مجهز شود:
انفجاری شدید (Blast Fragmentation)
خوشهای (Cluster)
نفوذگر (Penetrator) برای اهداف زیرزمینی
این ویژگیها سبب شده تا تاماهاک هم در عملیاتهای بازدارنده و هم در حملات پیشدستانه بهعنوان سلاحی مؤثر شناخته شود.
تاریخچه تولید و نسلهای جدید
توسعه اولیه توسط آزمایشگاه فیزیک کاربردی دانشگاه جانز هاپکینز انجام شد.
در دهه ۱۹۹۰ شرکت Hughes تولید را ادامه داد.
پس از خرید هیوز، شرکت Raytheon تولید انحصاری را در اختیار گرفت.
مدلهای مدرنتر مانند Block IV قابلیت تغییر هدف در حین پرواز و ارتباط زنده با مرکز فرماندهی دارند.
تاماهاک؛ ابزار جنگهای مدرن
ترکیب برد زیاد، دقت بالا و قابلیت نفوذ در عمق خاک دشمن باعث شده تاماهاک به یکی از مهمترین سلاحهای قرن بیستویکم تبدیل شود.
در عملیاتهای اخیر خاورمیانه و حتی در سناریوهای پنهان علیه ایران، نقش این موشک در بازتعریف مفهوم «جنگ از راه دور» برجستهتر از همیشه است — جنگی بدون درگیری مستقیم، اما با اثرگذاری حداکثری.