
معامله روسیه و آمریکا سر آلاسکا چی بود؟ آمریکا برد کرد یا روسیه؟
ماجرای معامله تاریخی روسیه و آمریکا بر سر آلاسکا هنوز محل بحث است که آیا این معامله یک فرصتسوزی برای روسیه بود یا یک برد بزرگ برای آمریکا.
چرا روسیه آلاسکا را فروخت؟ معاملهای که تاریخ را تغییر داد
شب گذشته ترامپ و پوتین درباره جنگ با اکراین و آتش بس؛ در آلاسکا دیدار کردند. دلیل انتخاب این مکان تاریخچه و معامله بزرگ آن در قرن نوزدهم بود. در واقع ۱۵۸ سال پیش، در سال ۱۸۶۷، روسیه آلاسکا را به آمریکا فروخت. اما ماجرا از کجا شروع شد؟
در اوایل قرن هجدهم، تزار پیتر کبیر دریانورد دانمارکی ویتوس برینگ را برای کشف سواحل آلاسکا فرستاد. این سرزمین با منابع طبیعی غنی، به ویژه پوست سمور دریایی، توجه روس ها را جلب کرد. سال ۱۷۹۹ امپراتور پاول اول به شرکت «روس ـ آمریکایی» امتیاز انحصاری اداره آلاسکا را داد. همین شرکت شهرکهایی مثل سیتکا را پایهگذاری کرد و پس از نبرد با قبیله بومی تیلینگت در سال ۱۸۰۴، سیتکا به مرکز حکومت و پایتخت استعماری روسها بدل شد.
چرا روسیه از آلاسکا دست کشید؟
با وجود منابع غنی، آلاسکا برای روسیه دردسر های زیادی داشت. فاصله طولانی از سنپترزبورگ، سرمای طاقت فرسا، کمبود امکانات و رقابت شدید با آمریکایی ها، اداره این سرزمین را دشوار میکرد. در اوایل قرن نوزدهم، همزمان با پیشروی آمریکا به غرب، روسیه دیگر توان پشتیبانی از شهرکهای بزرگ یا حضور نظامی در اقیانوس آرام را نداشت.
شکست در جنگ کریمه؛ روسیه را به فروش آلاسکا کشاند
جنگ کریمه (۱۸۵۳ تا ۱۸۵۶) یکی از مهم ترین دلایل تمایل روسیه به فروش آلاسکا بود. ماجرا از زمانی آغاز شد که روس ها به سرزمین های مولداوی و والاچیا، تحت سلطه امپراتوری عثمانی، حمله کردند. این اقدام، بریتانیا و فرانسه را نگران نفوذ بیشتر روسیه در مسیرهای تجاری شان کرد و آنان را به صف عثمانی کشاند. نبردها بیشتر در شبهجزیره کریمه جریان داشت و پس از سه سال، روسیه شکست سخت و تحقیرآمیزی را پذیرفت. برآوردها نشان می دهد این جنگ حدود ۱۶۰ میلیون پوند برای امپراتوری روسیه هزینه برداشت.
آلاسکا؛ بار اضافی بر دوش روسیه
شکست در جنگ کریمه نقطهای بود که روسیه را وادار به بازاندیشی در سیاست های استعماریاش کرد. آلاسکا دیگر مانند گذشته سودآور نبود؛ شکار بی رویه منابع آن را تهی کرده بود و موقعیت جغرافیاییاش در مجاورت کانادای تحت سلطه بریتانیا، خطرساز به نظر می رسید. در چنین شرایطی، تزار الکساندر دوم فروش آلاسکا را بهترین گزینه دید؛ اقدامی که هم میتوانست خزانه خالی کشور را پر کند و هم مانع از آن میشد که این سرزمین در آینده به دست بریتانیا بیفتد.
وقتی آمریکا آلاسکا را به بهای ناچیز تصاحب کرد
پس از پایان جنگ داخلی آمریکا در سال ۱۸۶۵، ویلیام سوارد، وزیر امور خارجه ایالات متحده، سرانجام پیشنهاد دیرینه روسیه برای فروش آلاسکا را پذیرفت.
در تاریخ ۳۰ مارس ۱۸۶۷، معاملهای تاریخی رقم خورد و آمریکا تنها با پرداخت ۷.۲ میلیون دلار، حدود یک و نیم میلیون کیلومتر مربع زمین را تصاحب کرد؛ یعنی کمتر از دو سنت برای هر هکتار. این خرید نهتنها ارزان، بلکه یک موفقیت استراتژیک بود که دسترسی ایالات متحده به سواحل شمالی اقیانوس آرام را برای همیشه تضمین کرد.
از حماقت سوارد تا کشف طلا؛ تغییر نگاه آمریکا به آلاسکا
خرید آلاسکا در آغاز با موجی از تمسخر و مخالفت در آمریکا روبهرو شد. بسیاری آن را «حماقت سوارد» می نامیدند و معتقد بودند کشور تنها مالک سرزمینی یخزده و بیحاصل شده است. روزنامه نیویورک دیلی تریبون در آوریل ۱۸۶۷ نوشت:
«آنچه به دست آورده ایم، چیزی جز بیابان های یخی غیرقابل عبور، جنگل های اندک، سیتکا و چند جزیره نیست.» اما زمانی که در سال ۱۸۹۶ طلا در کلوندایک کشف شد، همهچیز تغییر کرد. آلاسکا ناگهان از سرزمین بی ارزش به گنجینهای استراتژیک و اقتصادی بدل شد.