
کالری چیست؟
کالری واحدی است که برای اندازهگیری انرژی مواد غذایی استفاده میشود. ما برای حرکت کردن، تنفس کردن، هضم غذا و حتی در استراحت نیز به انرژی نیاز داریم. این انرژی به صورت کالری (calorie) محاسبه میشود. کالریها نشاندهنده میزان انرژی است که بدن از غذا و نوشیدنیها بدست میآورد.
مقدار کالری در هر غذا و نوشیدنی متفاوت است و معمولاً در بستهبندی محصولات غذایی به صورت اطلاعات تغذیهای ذکر میشود. بر اساس رژیم غذایی و سبک زندگی فرد، نیاز به کالری متفاوت است. برای حفظ وزن، باید تعادل بین کالری مصرفی و کالری سوخته شده ایجاد کرد.
مصرف بیش از حد کالری نیز میتواند منجر به افزایش وزن و مشکلات بهداشتی مرتبط با آن شود. بنابراین، برنامهریزی مناسب برای مصرف کالری و انجام فعالیتهای بدنی به منظور حفظ تعادل کالری بسیار مهم است.
کالری یک واحد اندازهگیری انرژی است که تاریخچه استفاده از آن به سال 1863 بازمیگردد. برچسبهای اطلاعات تغذیهای بر روی بستهبندیهای غذایی معمولاً بر اساس کیلوکالری قرار میگیرد. کنترل کالری مهمترین عامل در کاهش وزن است، اما کیفیت کالریها هم تأثیر زیادی دارد و نوع موادغذایی مصرفی نقش مهمی در سلامت و تعادل انرژی ایفا میکند.
بدن چگونه از کالری غذاها استفاده می کند؟
هنگام مصرف غذاها، بدن کالریها را از مواد غذایی دریافت میکند. این مواد مغذی شامل پروتئین، چربی و کربوهیدرات هستند. هر گرم کربوهیدرات و پروتئین در حدود 4 کالری و هر گرم چربی در حدود 9 کالری دارد.
چنانچه در مطالب قبلی نمناک کامل توضیح دادیم، زمانی که غذا را مصرف میکنیم، آن را به ملکولهای تنها تجزیه میدهیم و این فرآیند در زمان گوارش رخ میدهد و سپس واحدهای کربوهیدرات، پروتئین و چربی از دیواره روده جذب شده و وارد جریان خون میشوند.
بدن میتواند این واحدها را به سلولهای مختلف منتقل کند و یا آنها را ذخیره کند. با افزایش سطح کربوهیدرات در جریان خون، انسولین آزاد میشود که به عنوان نگهبان دروازهای عمل کرده و اجازه میدهد کربوهیدرات وارد سلولها شده و از جریان خون خارج شوند. تمام سلولهای بدن برای انجام فعالیتهای مختلف نیاز به انرژی دارند و از کالریهای مصرفی به عنوان سوخت استفاده میکنند.
این انرژی برای فعالیتهای مختلف مانند ساختاری شدن، انتقال پیامها و حتی ساختاری شدن عضلات استفاده میشود. انرژی اضافی نیز میتواند به صورت گلیکوژن یا ذخیره چربی در بدن ذخیره شود. هنگامی که انرژی دریافتی کافی نباشد، بدن میتواند گلیکوژنها را تجزیه کند تا کربوهیدرات مهیا کند و یا ذخایر چربی را بشکند و از آنها انرژی به دست آورد.
تنظیم کالری دریافتی برای تعدیل وزن
برای تعدیل وزن، یکی از راههای معمول و پیشنهاد شده، کاهش میزان کالری دریافتی است. این روش تا حدی موثر است، زیرا با کاهش مقدار سوخت (کالری) که به بدن میرسانیم، بدن مجبور میشود از ذخایر چربی به عنوان منبع انرژی استفاده کند.
اما بدین وسیله نباید فراموش کنیم که بدن انسان یک سیستم بسیار پیچیده است و عوامل متعددی نقش در تعدیل وزن ایفا میکنند. با کاهش کالری دریافتی، ممکن است سرعت سوخت و ساز بدن نیز کاهش یابد. هورمونهایی که سوخت و ساز بدن را کنترل میکنند، نقشی در تعدیل وزن نیز دارند. به عنوان مثال، افزایش سطح کورتیزول و گرلین (هورمون اشتها) ممکن است همراه با کاهش کالری دریافتی رخ دهد.
علاوه بر میزان کالری دریافتی، نیازها و عوامل دیگری نیز در تعیین وزن تاثیرگذارند. این عوامل شامل سن، جنسیت، اندازه بدن، سطح فعالیت، عوامل ژنتیک و سطح هورمونها هستند.
از طرفی، تعدیل وزن یک فرایند پیچیدهتر از تنها کاهش یا افزایش مقدار کالریهاست. بنابراین، برای مدیریت وزن بهتر است تنها به کمیت کالریهای دریافتی توجه نکنیم و عوامل دیگری نیز را در نظر بگیریم.
تمام کالری ها یکسان نیستند
کالریها همگی یکسان نیستند و از جنبههای مختلفی تأثیر بر بدن دارند. در راستای کاهش وزن، نباید تنها به میزان کالری مصرفی توجه کرد بلکه به عوامل دیگری نیز نیاز است که برای کنترل وزن مهم هستند. کالریها متناسب با نوع مصرف، تأثیرات متفاوتی روی بدن دارند و این نکته مهمی است که باید در نظر گرفته شود.
واکنش بدن به غذاهای کامل و غذاهای فرآوری شده کاملاً متفاوت است. این به این معناست که بدن برای هضم و پردازش غذاهای کامل انرژی بیشتری مصرف میکند، در حالی که غذاهای فرآوری شده نیاز کمتری به انرژی دارند. به عنوان مثال، هضم پروتئین نیاز به انرژی بیشتری نسبت به کربوهیدرات دارد، از این رو برنامههای غذایی حاوی پروتئین برای کاهش وزن معمولاً توصیه میشوند.
بنابراین، بدن کالریها را از غذاهای مختلف به صورت متفاوت پردازش میکند و نوع غذاها نقش مهمی در تأثیر بر تنظیم وزن دارد. برای بهترین نتیجه در کاهش وزن و حفظ سلامت، بهتر است علاوه بر مقدار کالری مصرفی، نوع غذاها و کیفیت آنها نیز مورد توجه قرار گیرد.