سرماخوردگی در بارداری

در دوران بارداری، سلامت جسمانی مادر نقش مهمی در حفظ سلامت جنین دارد و یکی از نگرانی‌های رایج در این دوران، احتمال ابتلای مادر به سرماخوردگی است. با توجه به محدودیت‌های استفاده از داروها و اهمیت تقویت سیستم ایمنی، مادران باردار به‌ویژه در ماه‌های ابتدایی بارداری نیاز دارند با آگاهی بیشتری از خود مراقبت کنند. از این‌رو، در این مطلب به بررسیسرماخوردگی در بارداری و راه‌های پیشگیری و مدیریت آن می‌پردازیم.

سرماخوردگی در دوران بارداری

سرماخوردگی که نوعی عفونت ویروسی ساده است، معمولا سیستم تنفسی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. با بروز علائم این بیماری مانند آبریزش بینی، گلودرد، سرفه و خستگی، ممکن است که مادران باردار به فکر فرو روند و نگران اثرات بیماری بر جنین خود باشند. به دلیل تغییرات هورمونی و کاهش موقتی قدرت سیستم ایمنی بدن، زنان باردار بیشتر در معرض ابتلا به سرماخوردگی قرار دارند و مصرف داروها نیز می‌تواند بر رشد جنین اثرات منفی بگذارد. از این‌رو، به‌ویژه در بارداری ماه سوم که دوره شکل‌گیری اعضاء اصلی بدن جنین است، نیاز بیشتری به مراقبت وجود دارد و بهتر است که مادران به دنبال راه‌های غیردارویی برای مدیریت علائم سرماخوردگی خود باشند.

درمان سرماخوردگی در بارداری

برای درمان سرماخوردگی و آبریزش بینی در بارداری راه‌کارهایی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• استراحت کردن

• هیدراته ماندن

• دراز کشیدن با سر رو به بالا (می‌تواند به کاهش احتقان کمک کند)

• استفاده از اسپری نمکی بینی (برای باز کردن بینی)

• استفاده از کمپرس گرم روی سر یا سینوس‌ها

• بخور دادن با آب داغ

• مصرف عسل (برای تسکین گلودرد)

داروهای سرماخوردگی در دوران بارداری

برخی مادران باردار از داروهای بدون نسخه و معمول برای کاهش علائم سرماخوردگی استفاده می‌کنند. با اینکه ممکن است برخی از این داروها برای جنین بی‌خطر باشند، اما همه آن‌ها این‌گونه نیستند؛ بنابراین عاقلانه است که مادران همیشه قبل از مصرف هر نوع دارویی از پزشک درباره استفاده یا عدم مصرف دارو بپرسند. در بخش زیر، به برخی از رایج‌ترین این داروها و اینکه آیا مصرف آن‌ها برای مادران باردار خطراتی دارند یا خیر، اشاره می‌کنیم:

• استامینوفن:پژوهشگران بر این باورند که استامینوفن ممکن است یکی از بی‌خطرترین داروهای مسکن برای استفاده در دوران بارداری باشد؛ اما شواهدی نیز وجود دارند که نشان می‌دهند این دارو ممکن است با تفاوت‌های رشدی در کودکان (اوتیسم، اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی) ارتباط داشته باشد. بنابراین، اینکه آیا استامینوفن در دوران بارداری مناسب است یا خیر، هنوز به‌طور کامل مشخص نیست و مصرف آن باید با تایید و به صلاح‌دید پزشک باشد.
• داروهای سرفه:داروهای سرفه معمول، حاوی موادی مانند دکسترومتورفان و گایفنزین هستند. دکسترومتورفان ضدسرفه است و به‌نظر می‌رسد در دوز مناسب بی‌خطر باشد. گایفنزین نیز خلط‌آور است؛ به این معنی که غلظت و رطوبت مخاط در ریه‌ها را کاهش می‌دهد. هنوز مشخص نیست که این دارو خطر سقط جنین، زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد نوزاد یا مشکلات رفتاری در کودک را افزایش می‌دهد یا خیر.
• ضداحتقان‌ها:تحقیقات هنوز نتوانسته‌اند ثابت کنند که آیا همه ضداحتقان‌ها در دوران بارداری بی‌خطر هستند یا خیر. به همین دلیل، استفاده از اسپری‌های نمکی می‌تواند جایگزینی بی‌خطر برای آن‌ها باشد.
• داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی (NSAIDs):این داروها ممکن است به‌ویژه در اوایل بارداری، خطر سقط جنین یا از دست دادن بارداری را افزایش دهند. سازمان غذا و داروی ایالات ‌متحده(FDA) نیز توصیه می‌کند که پس از هفته ۲۰ بارداری از مصرفNSAIDs خودداری کنید؛ زیرا این داروها با کاهش مایع آمنیوتیک مرتبط هستند و می‌توانند منجر به بروز عوارض شوند.

پیشگیری از سرماخوردگی در بارداری

علاوه ‌بر درمان دارویی علائم سرماخوردگی، زنان با رعایت بعضی احتیاط‌ها می‌توانند از ابتلا به سرماخوردگی‌ جلوگیری کنند. در ادامه اقدامات پیشگیرانه برای این منظور را نام می‌بریم:

• شستن دست‌ها به‌صورت منظم
• اجتناب از تماس نزدیک با افراد مبتلا به سرماخوردگی
• اجتناب از لمس صورت، بینی، دهان یا چشم‌ها با دستان نشسته
• اجتناب از استعمال سیگار
• مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی برای تقویت سیستم ایمنی (با مشورت پزشک)

آیا سرماخوردگی بر جنین تاثیر می‌گذارد؟

سرماخوردگی بیماری‌ خفیفی است که معمولا سیستم ایمنی فرد می‌تواند بدون عوارض به آن‌ پاسخ دهد. بنابراین، به‌طور معمول ابتلا به سرماخوردگی در دوران بارداری بر جنین تاثیر نمی‌گذارد؛ اما با این‌حال، افزایش دمای بدن می‌تواند تاثیر منفی بر جنین داشته باشد.

چه زمان باید با پزشک تماس گرفت؟

در بیشتر موارد، سرماخوردگی طی مدت یک هفته بهبود پیدا می‌کند؛ البته، برخی علائم آن ممکن است تا ۱۰ الی ۱۴ روز همچنان باقی بمانند. در این وضعیت، نکته مهم اینجاست که اگر فرد باردار با علائم زیر مواجه شود، می‌بایست فورا آن را با پزشک در میان بگذارد:

• تب

• مشکل در تنفس

• تنفس سریع

• علائمی که بیش از ۱۰ روز ادامه دارند

• علائم شدید یا غیرمعمول

• علائمی که بهتر می‌شوند، اما دوباره عود می‌کنند

نتیجه‌گیری

سرماخوردگی در دوران بارداری شایع است و احتمالا به مادر یا جنین آسیب نمی‌زند. از آنجا که درباره ایمنی داروهای سرماخوردگی در دوران بارداری قدری ابهام وجود دارد، زنان باردار می‌توانند از درمان‌های خانگی مانند داشتن استراحت کافی، اسپری‌های نمکی و کمپرس‌های گرم برای تسکین سردرد یا درد سینوس خود استفاده کنند. همچنین کسانی‌که دچار تب و لرز شده‌اند یا علائم شدید بیماری‌ آن‌ها طی ۱۰ روز برطرف نشده است، باید هرچه زودتر با پزشک مشورت کنند؛ زیرا این علائم ممکن است مربوط به نوع دیگری از عفونت باشد. در نهایت، با مراقبت‌های صحیح و آگاهی از روش‌های طبیعی و بی‌ضرر، زنان باردار می‌توانند دوران بارداری خود را با سلامتی پشت‌سر بگذارند.