فروغ فرخزاد

زندگی نامه فروغ فرخزاد و عکس فرزند و شوهرش ابراهیم گلستان+ اشعار

تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۲۷
کد مطلب : 106828
زمان مطالعه : 7 دقیقه

زندگی شخصی و هنری فروغ فرخزاد، از کودکی تا مرگ، و نقش او در شکل‌گیری شعر نو و سینمای مستند ایران را مشاهده میکنید.

بیوگرافی فروغ فرخزاد

نام:فروغ الزمان

نام خانوادگی:فرخزاد

تاریخ تولد:۸ دی ۱۳۱۳

محل تولد:تهران

پیشه:شاعر

فروغ فرخزاد
بیوگرافی فروغ فرخزاد

زندگی شخصی و اصالت فروغ فرحزاد

فروغ‌الزمان فرخزاد، بانوی شاعر و خوش ‌قریحه‌ای که دفتر عمرش خیلی زود بسته شد، در ۸ دی ۱۳۱۳ در تهران متولد شد.

او اصالتاً اهل تفرش بود و از همان نوجوانی، علاقه ‌اش به شعر و شاعری شکوفا شد. فروغ با انتشار مجموعه ‌های اسیر، دیوار و عصیان پا به عرصه شعر گذاشت، اما با کتاب تولدی دیگر نامش جاودانه شد و به عنوان یکی از نوآورترین شاعران معاصر شناخته شد.

شعر های او با نگاهی جسورانه به زندگی و احساسات انسانی، مرزهای سنتی را درنوردید. او علاوه بر شعر، در سینما نیز فعالیت داشت و فیلم مستند خانه سیاه است را ساخت.

زندگی کوتاه اما پرمایه ‌اش در ۲۴ بهمن ۱۳۴۵ به دلیل سانحه رانندگی پایان یافت، اما آثار و اندیشه‌هایش همچنان در دل علاقه‌مندان زنده است.

کودکی فروغ؛ آغازگر طغیان شاعرانه

فروغ فرخزاد در خانواده ‌ای نسبتاً مرفه رشد کرد. پدرش محمد فرخزاد، مردی نظامی و سخت‌گیر بود که علاقه زیادی به مطالعه داشت و فرزندانش را به خواندن کتاب تشویق می ‌کرد.

مادرش توران وزیری ‌تبار نیز زنی سنت‌گرا بود که در تربیت فرزندان نقش پر رنگی داشت. فروغ از همان کودکی روحی سرکش و یاغی داشت و کنجکاوی ‌های بی ‌پایانش اغلب با تنبیه ‌های سخت پدر همراه می ‌شد.

او در مدرسه نیز چندان سازگاری نداشت، اما استعداد فوق‌العاده‌اش در نوشتن باعث شد که از همان ۱۳ سالگی به شعر علاقه ‌مند شود.

دوران کودکی فروغ تا ۷ سالگی در نوشهر سپری شد، جایی که پدرش مدیریت املاک شاه را بر عهده داشت. این سال‌ ها تأثیر عمیقی بر روح لطیف فروغ گذاشت و بعدها رد پای آن را می ‌توان در اشعارش یافت.

فروغ در ۱۵ سالگی تحصیلات مدرسه را به پایان رساند و برای آموزش نقاشی و خیاطی به هنرستان رفت، جایی که زیر نظر اساتیدی چون بهجت صدر و کاتوزیان شاگردی کرد.

کودکی فروغ فرخزاد
عکس کودکی فروغ فرخزاد

خواهر و برادران فروغ فرخزاد؛ خانواده‌ای که فروغ را پروراند

فروغ فرخزاد در خانواده ‌ای هفت ‌نفره متولد شد و فرزند سوم خانواده بود. او دو خواهر به نام پوران و گلوریا و چهار برادر به نام مهرداد، مسعود، مهران و فریدون داشت. برادرش فریدون فرخزاد شاعر، خواننده و مجری بود و پوران فرخزاد نیز در زمینه نویسندگی، ترجمه و پژوهش فعالیت داشت.

عشق نخستین فروغ فرخزاد، پیوندی که زود گسست

فروغ فرخزاد در ۱۷ سالگی عاشق پرویز شاپور شد، مردی ۱۱ سال بزرگ ‌تر از خودش که از بستگان مادرش بود. پرویز، نویسنده و طنزپرداز برجسته‌ای بود که بعدها به خاطر سبک خاص کاریکلماتور شهرت یافت. فروغ که در خانه‌ای با قوانین سختگیرانه رشد کرده بود، به شوخ ‌طبعی و محبوبیت پرویز دل بست.

این عشق دوطرفه بود و آن‌ها با نامه ‌نگاری‌ های عاشقانه، علاقه خود را ابراز می‌ کردند. در نهایت با وجود مخالفت ‌های خانواده، در سال ۱۳۲۹ ازدواج کردند و برای زندگی مشترک راهی اهواز شدند؛ اما این پیوند دوام نیاورد و در سال ۱۳۳۴ از یکدیگر جدا شدند. حاصل این ازدواج، کامیار شاپور بود که فروغ در اشعارش بارها از او یاد کرده است.

فروغ فرخزاد و پرویز شاپور
عکس فروغ فرخزاد و همسرش پرویز شاپور در کنار فرزندشان

پایان یک عشق و جدایی پرویز و فروغ فرخزاد

این ازدواج پس از 5 سال زندگی به جدایی انجامید. علت اصلی جدایی، به گفته فریدون فرخزاد، ناتوانی فروغ در تحمل رفتار پدرمآبانه و کنترل‌گرانه پرویز بود که اگ رچه عاشقانه بود، اما برای فروغ محدود کننده به نظر می‌ رسید.

همچنین مایکل هیلمن، پژوهشگر آثار فروغ، معتقد است که پرویز انتظار داشت نقش معلم و راهنما را در زندگی زناشویی حفظ کند، اما فروغ از این چارچوب فراتر رفت و این اختلاف دیدگاه‌ ها به جدایی انجامید.

پس از جدایی، حضانت فرزند طبق قانون به پدر سپرده شد و فروغ به دلیل تعهدش به شعر و زندگی هنری، شکایتی در این زمینه نکرد. این جدایی تأثیر عمیقی بر زندگی و آثار فروغ گذاشت.

ازدواج دوم فروغ فرخزاد

فروغ فرخزاد در اواخر دهه ۳۰ با ابراهیم گلستان، نویسنده و فیلمساز برجسته آشنا شد. این آشنایی از طریق استودیوی فیلمسازی گلستان شکل گرفت، جایی که فروغ برای انجام کار های اداری استخدام شد.

گلستان که ۱۳ سال بزرگ‌تر از فروغ بود، به زبان‌های انگلیسی و فرانسه تسلط داشت و در زمینه ‌های مختلفی از جمله کارگردانی، نویسندگی، ترجمه و روزنامه ‌نگاری فعالیت می ‌کرد.

آشنایی آن‌ها، تأثیر زیادی بر زندگی و آثار فروغ گذاشت. او در این دوران مجموعه «تولدی دیگر» را منتشر کرد و با حمایت گلستان، مستند «خانه سیاه است» را ساخت (این اثر در جشنواره اورهاوزن آلمان جایزه بهترین مستند را دریافت کرد و از سوی منتقدان داخلی و خارجی تحسین شد).

ابراهیم گلستان پیش‌تر با فخری گلستان ازدواج کرده بود و دو فرزند به نام کاوه و لیلی گلستان داشت.

پس از درگذشت فروغ در سال ۱۳۴، گلستان دچار دوره ‌ای طولانی از افسردگی شد و بعدها به انگلستان مهاجرت کرد. او تا سال ۱۴۰۲ زنده بود و در سن ۱۰۰ سالگی درگذشت.

فروغ فرخزاد و ابراهیم گلستان
ابراهیم گلستان همسر فروغ فرخزاد

آغاز شروع حرفه ای و شاعرانه فروغ فرخزاد

فروغ فرخزاد از ۱۳ سالگی به شعر علاقه‌مند شد و نخستین تجربه ‌های خود را در قالب غزل ‌سرایی آغاز کرد. او تحت تأثیر شاعران کلاسیک فارسی مانند حافظ و سعدی بود، اما بعدها با آشنایی با نیما یوشیج و شعر نو، مسیر تازه‌ای را در ادبیات پیمود.

فروغ در ۱۵ سالگی تحصیلات خود را در مدرسه به پایان رساند و برای آموزش نقاشی و خیاطی به هنرستان رفت. ازدواج زود هنگام او در ۱۶ سالگی با پرویز شاپور، تأثیر زیادی بر زندگی و شعرش گذاشت.

نخستین مجموعه شعر او با نام «اسیر» در سال ۱۳۳۱ منتشر شد و آغازگر تحولی در شعر زنان ایران شد.

فرزند خوانده فروغ فرخزاد

در جریان ساخت مستند "خانه سیاه است" ، فروغ مدتی در تبریز و در میان مبتلایان به جذام زندگی کرد. در همین دوران با حسین منصوری، پسربچه ‌ای آشنا شد که والدینش جزامی بودند، اما خودش هنوز به بیماری مبتلا نشده بود. زندگی دشوار حسین، فروغ را عمیقاً تحت تأثیر قرار داد و او پس از کسب رضایت از والدینش، حسین را به فرزندی پذیرفت و با خود به تهران برد.

سفر بی‌پایان فروغ؛ وداعی تلخ و جاودانه

در ۲۵ بهمن ۱۳۴۵ پس از دیدار با مادرش، فروغ راهی استودیو گلستان شد و ساعاتی بعد، در مسیر بازگشت، برای جلوگیری از برخورد با سرویس مدرسه، خودرو خود را منحرف کرد و با شدت به دیوار برخورد نمود. این حادثه باعث آسیب ‌های جدی شد و تلاش پزشکان برای نجات او بی‌ نتیجه ماند.

پس از درگذشت فروغ، رسانه‌ها برای مدت‌ها به این حادثه پرداختند و شخصیت و آثار او را تحلیل کردند. در مراسم تدفینش، چهره‌ های بزرگ ادبی از جمله اخوان ثالث، شاملو و ابتهاج تابوت او را بر دوش کشیدند و جمعیت زیادی برای وداع با این شاعر بی ‌بدیل گرد هم آمدند.

مزار فروغ فرخزاد
سنگ مزار فروغ فرخزاد

مجموعه آثار و اشعار فروغ فرخزاد

فروغ فرخزاد در طول زندگی کوتاه اما پربارش، شش مجموعه شعر منتشر کرد که هرکدام نقطه عطفی در شعر معاصر فارسی محسوب می ‌شوند:

  1. اسیر (۱۳۳۱) – نخستین مجموعه شعر فروغ که احساسات عاشقانه و دغدغه‌ های زنانه را با زبانی صریح بیان می ‌کند.
  2. دیوار (۱۳۳۵) – ادامه مسیر شاعری فروغ با مضامین اجتماعی و عاشقانه، همراه با نگاه انتقادی به زندگی.
  3. عصیان (۱۳۳۶) – مجموعه‌ای که نشان ‌دهنده بلوغ فکری و ادبی فروغ است و جسارت بیشتری در بیان احساسات دارد.
  4. تولدی دیگر (۱۳۴۳) – نقطه تحول در شعر فروغ؛ این مجموعه او را به عنوان یکی از برجسته ‌ترین شاعران معاصر تثبیت کرد.
  5. ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد (۱۳۴۵) – آخرین مجموعه شعر فروغ که پس از مرگش منتشر شد و بازتابی از نگاه فلسفی و اجتماعی اوست.
  6. منتخب اشعار فروغ فرخزاد – مجموعه ‌ای از بهترین اشعار او که در دوره‌های مختلف منتشر شده است.
نظرات