چاقی چیست؟ انواع چاقی، دلایل چاقی + عوارض خطرناک آن

وقتی گفته می شود که فردی مبتلا به چاقی است به این معنا است که میزان تجمع چربی در بدن وی بیش از حد مجاز است. تعریف علمی چاقی نیز به این صورت که اگر شاخص توده بدنی یا  BMI در بزرگسالان بیشتر از 30 باشد گفته می شود که فرد مبتلا به چاقی است و عوارض  خطرناک چاقی نیز در صورت عدم درمان آن در کمین وی است.

عوارض چاقی علاوه بر به هم خوردن تناسب اندام  خطر ابتلا به بیماری های جدی مثل دیابت نوع دو، بیماری های قلبی-عروقی، فشار خون بالا، کلسترول بالا، ناباروری و ... را افزایش می دهد؛ به همین دلیل است که پزشکان توصیه فراوانی به جلوگیری از بروز چاقی و کنترل و درمان آن در صورت بروز چاقی دارند.

چاقی چیست؟

چاقی زمانی است که شما چربی بیش از حد در بدن دارید. چاقی یک بیماری مزمن (طولانی مدت) و پیچیده است که می تواند بر سلامت کلی و کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد. چاقی علاوه بر اینکه تاثیرات منفی بر عزت نفس و سلامت روان شما دارد می تواند منجر به شرایط پزشکی جدی نیز شود.

چاقی تنها مشکل شما نیست بلکه طبق تحقیقات انجام شده از هر 5 بزرگسال در ایالات متحده آمریکا 2 نفر از آنها مبتلا به این مشکل هستند و در کشور ما نیز این موضوع صدق می کند.

در صورتی که در مراحل اولیه چاقی هستید با رعایت یک سری نکات ساده مشکل شما درمان نمی شود، اما در صورت ابتلا به چاقی مفرط ممکن است که مجبور به انجام جراحی چاقی شوید که این جراحی ها عوارض خاص خود را دارند و پزشکان تا حد ممکن انجام آن را توصیه نمی کنند.

انواع چاقی

برای دسته بندی انواع چاقی از شاخصی به نام شاخص توده بدنی یا BMI استفاده می شود؛ برای محاسبه این شاخص وزن را تقسیم بر قد به توان دو باید بکنید.

سه دسته کلی از چاقی وجود دارد که پزشکان از آنها برای تصمیم گیری در مورد اقداماتی که می توانید برای کاهش وزن انجام دهید استفاده می کنند که انواع چاقی به شرح زیر است:

• چاقی کلاس یک:شاخص توده بدنی 30 تا 35
• چاقی کلاس دو:شاخص توده بدنی 35 تا 40
• چاقی کلاس سه:شاخص توده بدنی بالای 40

دلایل چاقی چیست؟

• مصرف داروهای خاص: عوارض مصرف برخی داروهای خاص مثل داروهای ضد افسردگی، استروئیدها، داروهای ضد تشنج، داروهای دیابت و بتابلوکرها ممکن است چاقی و اضافه وزن باشد.
• عادات غذایی ناسالم: مصرف کالری بیشتر از نیاز بدن، خوردن غذاهای فوق فرآوری شده، غذاها و نوشیدنی های با قند بالا و غذاهایی با مقادیر بالای چربی اشباع شده یکی از دلایل اصلی چاقی و اضافه وزن هستند.
• ژنتیک: طبق تحقیقات انجام شده عوامل وراثتی و ژنتیکی نیز یکی از دلایل چاقی می باشد.
• نداشتن تحرک بدنی: یکی از دلایل اصلی چاقی کودکان و نوجوانان امروزه نداشتن تحرک کافی و همچنین تماشای زیاد تلویزیون یا بازی های رایانه ای است.
• کم خوابی: در صورتی که خواب شبانه شما کمتر از 7 ساعت باشد، این موضوع باعث تحریک هورمون های گرسنگی و در نتیجه افزایش وزن شما خواهد شد.
• استرس: استرس و تنش های روانی نیز باعث افزایش هورمون کورتیزول (هورمون گرسنگی) و افزایش وزن شما خواهد شد.
• برخی بیماری های زمینه ای:بیماری هایی مانند سندرم متابولیک و سندرم تخمدان پلی کیستیک می توانند عوارض جانبی مانند افزایش وزن و چاقی را به دنبال داشته باشد.

عوارض چاقی چیست؟

چاقی به طرق مختلف بر بدن شما تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، ممکن است باعث تغییرات متابولیک شود که خطر ابتلا به بیماری های جدی را افزایش می دهد. چاقی همچنین ممکن است اثرات مستقیم و غیرمستقیم بر سلامت کلی شما داشته باشد.

متابولیسم یا سوخت و ساز بدن این گونه است که کالری های مصرفی شما را به انرژی تبدیل می کند. وقتی بدن شما کالری بیشتری نسبت به آنچه می تواند مصرف کند داشته باشد، کالری اضافی را به لیپید تبدیل کرده و به صورت چربی در بدن ذخیره می کند. زمانی که ظرفیت بدن شما برای ذخیره لیپید تکمیل شود، خود سلول های چربی بزرگ می شوند. سلول های چربی بزرگ شده هورمون ها و سایر مواد شیمیایی ترشح می کنند که باعث التهاب می شوند.

التهاب می تواند منجر به مقاومت به انسولین شود، بنابراین بدن شما نمی تواند از انسولین برای کاهش قند و چربی در خون شما استفاده کند. سطوح بالای قند و چربی در خون شما منجر به فشار خون بالا می شود. در مجموع، این شرایط منجر به سندرم متابولیک می شود. سندرم متابولیک یک عامل شایع در چاقی است.

همان طور که گفتیم سندرم متابولیک یک عامل شایع در چاقی و اضافه وزن است. این سندرم همچنین خطر ابتلا به بیماری هایی مانند موارد زیر را افزایش می دهد:

بیماری های قلبی عروقی

چاقی خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی از جمله بیماری عروق کرونر، نارسایی احتقانی قلب، حمله قلبی و سکته را افزایش می دهد.

بیماری کبد چرب

چربی های اضافی که در خون شما گردش می کنند، به کبد شما راه پیدا می کنند که مسئول فیلتر کردن خون شما است. هنگامی که کبد شما شروع به ذخیره چربی اضافی می کند، می تواند منجر به التهاب مزمن کبد (هپاتیت) و آسیب طولانی مدت کبد (سیروز) شود.

سنگ کیسه صفرا

سطوح بالای کلسترول خون می تواند باعث تجمع کلسترول در کیسه صفرا شود که خطر ابتلا به سنگ های صفراوی کلسترولی و بیماری های کیسه صفرا را افزایش می دهد.

بیماری کلیوی

فشار خون بالا، دیابت و بیماری های کبدی از جمله شایع ترین عوامل ایجاد کننده بیماری مزمن کلیوی هستند.

دیابت نوع 2

ابتلا به چاقی به طور خاص خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.

مرگ زودرس

از نظر آماری، چاقی خطر مرگ زودرس را در افراد افزایش می دهد. طبق تحقیقات انجام شده کاهش وزن هر چند جزئی شما را از خطر مرگ زودرس و همچنین سایر عوارض چاقی در امان نگه می دارد.