چرا مرده به خوابم نمی آید؟ راه دیدن خواب اموات در مفاتیح
برای دیدن خواب اموات، ذکر و سورههایی نقل شده که دل را آرام میکند؛ اما گاهی نیامدن مرده به خواب فرزند، نشانه آرامش او در عالم دیگر دانسته میشود.
دلیل نیامدن مردگان به خوابمان و راه دیدن خواب اموات
دیدن خواب اموات و صحبت کردن با عزیزانی که از دنیا رفته اند برای بسیاری یک خواسته مهم است که نمی توانند به آن برسند. گرچه ممکن است به طور اتفاقی، انسان در عالم رؤیا با ارواح برخی مردگان ارتباط پیدا کند و آنها را ببیند، شاید این مسئله برای همگان اتفاق افتاده باشد که در حال خواب برخی اموات از علما، صلحا و یا بستگانشان را دیده باشند. این کار ممکن و شدنی است، چون وقتی آدمی در حال خواب از مشغله های عالم حسی فارغ شد، روحش با موجودات عالم مثال و خیال ارتباط برقرار می کند و برخی چیزها را در آن جا مشاهده می کند که از آن میان ارواح گذشتگان است. در ادامه پس از پرداختن به نیامدن اموات به خواب پاسخ این سوال پرتکرار کاربران نمناک" چکار کنیم مرده به خوابمان بیاید؟" را داده ایم.
علت نیامدن مرده به خواب فرزند
بسیاری از افراد پس از فقدان عزیزی، با این سؤال مواجه میشوند که چرا روح او در خوابهایشان حضور نمییابد. این پدیده را میتوان از دو منظر اصلی بررسی کرد:
دیدگاه مذهبی:
از دیدگاه معنوی،این که مردگان تا چه مقدار بتوانند به خواب ما بیایند، به آزاد بودن روح ایشان و ارتباط روحی ما با ایشان بستگی دارد. به همین جهت مردگان ممکن است به خواب برخی افراد بیایند و به خواب افراد دیگر نیایند، در عین حال نمی توان در این مسأله نظر قاطعی ارائه داد.
نقل است که خداوند برای حفظ آبروی برخی از درگذشتگان که دارای گناهانی بودهاند، اجازۀ ظهور آنها در رؤیای زندگان را نمیدهد.

دیدگاه روانشناسی فقدان:
روانشناسی، سوگ را فرآیندی سخت میداند. در این مسیر، ناخودآگاه ممکن است برای محافظت از فرد در برابر درد طاقتفرسا، او را از درگیری مستقیم با تصویر متوفی در رؤیا دور نگه دارد. همچنین، عدم حضور مرده در خواب ممکن است به سادگی ناشی از این باشد که فرد بهطور کلی کمتر رؤیاهایش را به خاطر میآورد یا به دلیل سبک دلبستگی اجتنابی، کمتر به دنبال ارتباطات عاطفی عمیق در رؤیاست. بنابراین، علت نیامدن مرده به خواب فرزند یا پدر، اغلب یک الگوی دفاعی یا تفاوت فردی در به یاد آوردن خواب است، نه صرفاً یک دلیل واحد.
دعای خواب دیدن اموات در مفاتیح
چنانچه در این بخش از دین و مذهب نمناک عنوان شده است شیخ کفعمی در مصباح و محدّث فیض در مورد دیدن خواب اموات فرموده است:
دیدم در بعضی کتب اصحاب امامیه که هر کسی خواسته باشد در خواب، یکی از پیامبران(ع) و امامان(ع) را یا یکی از نزدیکان و والدین خود را ببیند، سوره های شمس، لیل، قدر، کافرون، اخلاص و معوذتین (فلق و ناس) را بخواند، سپس صد مرتبه سوره توحید بخواند، سپس صد مرتبه صلوات بر پیامبر(ص) و آل او بفرستد، آن گاه با وضو و به جانب راست بخوابد، ان شاءالله خواهد دید هر که را اراده کرده باشد و با او تکلّم خواهد کرد. (مفاتیح الجنان)
نیز در نسخه های دیگر آمده است:این عمل را به جا آورد در هفت شب، بعد از آن که این دعا را بخواند:
اللَّهُمَ أَنْتَ الْحَیُ الَّذِی لَا یُوصَفُ وَ الْإِیمَانُ یُعْرَفُ مِنْهُ مِنْکَ بَدَتِ الْأَشْیَاءُ وَ إِلَیْکَ تَعُودُ
مَا أَقْبَلَ مِنْهَا کُنْتَ مَلْجَأَهُ وَ مَنْجَاهُ وَ مَا أَدْبَرَ مِنْهَا لَمْ یَکُنْ لَهُ مَلْجَأٌ وَ لَا مَنْجَی مِنْکَ إِلَّا إِلَیْکَ
فَأَسْأَلُکَ بِلَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَ أَسْأَلُکَ بِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ وَ بِحَقِّ حَبِیبِکَ مُحَمَّدٍ
صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ سَیِّدِ النَّبِیِّینَ وَ بِحَقِّ عَلِیٍّ خَیْرِ الْوَصِیِّینَ وَ بِحَقِّ فَاطِمَةَ سَیِّدَةِ نِسَاءِ
الْعَالَمِینَ وَ بِحَقِّ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ اللَّذَیْنِ جَعَلْتَهُمَا سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ
السَّلَامُ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُرِیَنِی مَیِّتِی فِی الْحَالِ الَّتِی هُوَ فِیهَا
(مفاتیح الجنان حاشیه، ص 964)
ترجمه دعا :
خدایا تو زنده ای هستی که وصف نشود و ایمان از او باز شناخته شود، چیزها از تو آغاز شد و به سوی تو بازمی گردد، پس آنچه از آن ها روی به تو کرد، تو پناهگاه و جای نجاتش بودی و آنچه از آن ها از تو بازگشت، برایش پناهگاهی و جای نجاتی، از تو جز به سوی تو نیست، از تو می خواهم به حق «لا اله الا انت» و از تو می خواهم به حق «بسم الله الرحمن الرحیم» و به حق حبیبت محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) سرور پیامبران و به حق علی بهترین جانشینان و به حق فاطمه سرور بانوان جهانیان و به حق حسن و حسین که هر دو را آقای جوانان اهل بهشت قرار دادی (که بر همه آنان درود و سلام) اینکه بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و نشان دهی مرده ام را در آن حالی که او در آن است.
دعای سریع التاثیر برای خواب دیدن اموات
اگر می خواهید خواب اموات را ببینید:
در وقت خواب به پهلوی راست بخوابید و سوره والشمس و اللیل و جهد (قل یا ایها الکافرون ) و توحید و معوذتین یعنی قل اعوذ برب الفلق و سوره قل اعوذ برب الناس را هر یک هفت مرتبه بخوانید و بعد بگویید:
(اللهم ارنی فی منامی کذا)
یعنی هر که را که خواهید ببینید نام برید بجای کذا و بگویید:(اجعل لی امری فرجا و مخرجا)
و بخوابید، اگر خواب ندیدید در شب دیگرش باز به همین طریق عمل کنید و اگر باز هم موفق نشدید تا هفت شب عمل نمایید.
دعا برای خواب دیدن مرده از امام صادق (ع)
از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه فرمودند:«اگر كسى بخواهد خواب يكى از مردگان را ببيند، با وضو بر جانب راست بخوابد و تسبيح حضرت فاطمه (س) بگويد، سپس چنين دعا كند:
اَللّهُمَّ اَنْتَ الْحَىُّ الَّذي لا يُوصَفُ وَالاْيمانُ يُعْرَفُ مِنْهُ، مِنْکَ بَدَأَتِ الاْشْياءُ وَاِلَيْکَ تَعُودُ، فَما اَقْبَلَ مِنْکَ كُنْتَ مَلْجَأَهُ وَ مَنْجاهُ وَما اَدْبَرَ مِنْها لَمْ يَكُنْ لَهُ مَلْجَأٌ وَ لا مَنْجا مِنْکَ اِلّا اِلَيْکَ، فَاَسْأَلُکَ بِلا اِلـهَ اِلّا اَنْتَ وَاَسْأَلُکَ بِبِسْمِ اللهِ الرَّحْمـنِ الرَّحيمِ وَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ حَبيبِکَ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ سَيِّدِ النَّبِيِّينَ وَبِحَقِّ عَلِىٍّ خَيْرِ الْوَصيِّينَ وَ بِحَقِّ فاطِمَةَ سَيِّدَةِ نِساءِ الْعالَمينَ وَبِحَقِّ الْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ، الَّذَينِ جَعَلْتَهُما سَيِّدَىْ شَبابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ، عَلَيْهِمُ السَّلامُ اَجْمَعينَ، اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُرِيَني مَيِّتى فِى الْحالِ الَّتي هُوَ فِيهَا
خدایا، تویی زنده پایداری که وصف ناشدنی هستی و ایمان از تو شناخته میشود. همه چیز از تو آغاز شده و به سوی تو باز میگردد. پس هر چه از تو روی آورد، تو پناهگاه و محل نجات آن بودی و هر چه از تو روی برگرداند، جز به سوی تو پناهگاه و نجاتی نداشت. پس از تو میخواهم به حقّ معبودی جز تو نیست و از تو میخواهم به نام خداوند بخشنده مهربان و به حقّ محمّد حبیبت – که درود خدا بر او و خاندانش باد – سرور پیامبران و به حقّ علی بهترین جانشینان و به حقّ فاطمه سرور زنان جهانیان و به حقّ حسن و حسین، آن دو که ایشان را سرور جوانان اهل بهشت قرار دادی – که سلام بر همگی آنان باد – که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و آنچنان که هست، مردهام را به من نشان دهی.

دیدن خواب مرده بعد از اذان صبح
قویاً بر این دلالت دارد که دوره کنونی زندگی به نقطۀ پایانی خود رسیده و شروعی نوین در پیش است. این رؤیا به عنوان یک نشانه قوی عمل کرده و نویدبخش تزریق امید تازه و انرژی مثبت برای تسهیل تحولات آتی و گامهای بعدی فرد است.
اموات به خواب چه کسانی میروند؟
بر پایه روایات، ارتباط میان عالم برزخ و دنیای مادی از طریق پیوند میان کالبد برزخی و جسم مدفون برقرار است. طبق این دیدگاه، جانها در برزخ، بسته به جایگاه و نیکیهای دنیوی خود، از وقایع زندگان مطلع بوده و حتی امکان دیدار با خانوادههای خود را دارند.
اگرچه این ملاقاتها میتوانند در هر زمانی اتفاق بیفتند، روز جمعه به طور خاص در متون دینی به عنوان زمان مشخصتر و پرتکرارتر برای این تماسهای معنوی مورد تأکید قرار گرفته است. این موضوع خود مستلزم بررسی دقیق دو دستهبندی روایی موجود در این باره است.
روایت اول
امام صادق (ع) فرمودند:«به راستی که مؤمن از خانوادهاش دیدار میکند و آنچه را دوست دارد، میبیند و آنچه ناخوشایند است، از او پوشیده میماند و به راستی که کافر از خانوادهاش دیدار میکند و آنچه ناخوشایند است، میبیند و آنچه دوست دارد، از او پنهان میشود». سپس امام (ع) فرمودند:«برخی از آنان هر جمعه دیدار میکنند و برخی بر حسب اعمالشان.»
از این روایت مشخص میشود که رشد و کمال انسان منحصر به دنیا نیست، بلکه برای گروهی خاص در برزخ نیز امکانپذیر است، اما این حقیقت شرایطی دارد، از جمله اینکه افراد شایستگی رسیدن به چنین درجاتی را داشته باشند. همچنین، اگر خواب دیدهاید که فردی مرده و برای او عزادای میکنید، میتوانید تعبیر خواب عزاداری برای مرده را مشاهده کنید.
روایت دوم
اسحاق بن عمار میگوید از امام کاظم (ع) پرسیدم:«آیا فرد مؤمن از خانوادهاش دیدار میکند؟»
فرمودند:«آری.»
پرسیدم:«چه مقدار؟».
فرمودند:«به اندازه فضیلتهایشان. برخی هر روز و برخی هر سه روز به دیدار خانوادهشان میروند.»
اسحاق بن عمار میگوید:«در میان سخنان حضرت دریافتم که فرمودند:کمترین دیدار، هر جمعه است».
سپس پرسیدم:«در چه ساعتی؟»
فرمودند:«هنگام ظهر یا حوالی آن. پس خداوند فرشتهای را همراه او میفرستد تا چیزهایی را به او نشان دهد که موجب شادیاش شود و چیزهایی را از او پنهان کند که او را غمگین میسازد.»
علت زیاد خواب دیدن اموات
- تکرار رؤیای افراد متوفی اغلب ریشه در وضعیت روانی و احساسی فرد بیننده دارد و میتواند نشاندهندۀ فعال بودن فرآیندهای شناختی مرتبط با فقدان باشد:
- پردازش سوگ و اندوه:اگر فقدان عزیز تازهتر باشد، دیدن مکرر او در خواب یک واکنش طبیعی و سازگارانه است. در این حالت، خواب به مثابۀ بستری امن برای مغز عمل میکند تا به تدریج غم، اندوه و خاطرات مرتبط با آن فرد را پردازش کرده و با واقعیت فقدان سازگار شود.
- انعکاس اضطرابات روزمره:گاهی اوقات، حضور متوفی در رؤیا ارتباط مستقیمی با خاطرات او ندارد، بلکه نگرانیها و اضطرابهای فرد بیننده از امور جاری زندگی است که ناخودآگاه به شکل چهره آن عزیز از دست رفته تظاهر میکند.
- اهمیت تعبیر رؤیای خاص:در صورتی که رؤیا دارای نمادهای مشخص دیگری باشد، مانند تعبیر خواب تشییع جنازه، بهتر است این نمادها نیز بهصورت جداگانه مورد بررسی قرار گیرند تا درک کاملی از پیام نهفته در خواب حاصل شود.
آیا کسی که به کما رفته است می تواند در عالم خیال شخص دیگر وارد شود؟
در مورد فردی که به کما رفته است، هیچ توصیفی وجود ندارد، اما در مورد مرگ و عالم برزخ این شرایط وجود دارد، فقط آن آزادی هایی که مؤمنین دارند، موجب وار شدن آنها به خواب افرادی می شود که دوستشان دارند.
بعد از مرگ، ارواح افراد مومن در قید و بند زمان و مکان نمی باشند، البته برخی از افراد مومن خاص در عالم دنیا نیز می توانند طی الارض داشته و دور دنیا را بگردند و در مکان هایی که اراده می کنند یا خدا اراده می کند، حاضر شوند.
کسی که به خواب می رود، حالتی شبیه به مرگ را تجربه می کند و روحش آن گونه که قرآن می فرماید «توفی» می شود و به سمت خدا بالا می رود، حال خداوند روح برخی را بر می گرداند و برخی را بر نمی گرداند.
فردی که به خواب می رود، به عالم ارواح نزدیک می شود و می تواندبا ارواح ارتباط برقرار کند، لذا اینکه روح در لحظه خواب حتماً بالای سر کسی که می خواهد بخوابد، حاضر باشد و با آن وارد عالم خواب و رویا شود، اصلاً وجود ندارد.