
درمان سریع افت قند خون در شرایط اضطراری
افت قند خون به حالتی گفته می شود که میزان گلوکز (قند) خون به زیر سطح طبیعی یعنی کمتر از ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر برسد، از آنجا که گلوکز سوخت اصلی مغز محسوب می شود کمبود آن می تواند به سرعت باعث اختلال در عملکرد مغزی و جسمی شود.
افت قند خون چیست؟
افت قند خون به حالتی گفته می شود که میزان گلوکز (قند) خون به زیر سطح طبیعی یعنی کمتر از ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر برسد، از آنجا که گلوکز سوخت اصلی مغز محسوب می شود کمبود آن می تواند به سرعت باعث اختلال در عملکرد مغزی و جسمی شود، افت قند خون معمولاً به دو دسته تقسیم می شود:
- هیپوگلیسمی واکنشی: معمولاً چند ساعت پس از غذا خوردن اتفاق می افتد.
- هیپوگلیسمی ناشتا: زمانی رخ می دهد که فرد برای مدت طولانی چیزی نخورده باشد.
علائم رایج افت قند خون
بسته به شدت و سرعت افت قند، علائم می تواند متفاوت باشد، 3 علائم مهم و رایج در افت قند خون شما می توانید مشاهده کنید که حتما به آن ها توجه ویژه داشته باشید:
علائم اولیه:
- لرزش و تعریق سرد
- گرسنگی شدید
- اضطراب، بی قراری
- تپش قلب
- احساس ضعف یا سبکی سر
علائم پیشرفته تر:
- تاری دید
- گیجی و اختلال تمرکز
- بی حسی لب ها
- تغییرات خلق و خو
- رفتار غیرمنطقی
علائم شدید:
- بی هوشی
- تشنج
- کما
علت های اصلی افت قند خون
- مصرف داروهای کاهنده قند مانند انسولین
- صرف نظر از وعده غذایی یا ناشتایی طولانی
- فعالیت بدنی شدید بدون مصرف کافی انرژی
- مصرف الکل به ویژه در حالت ناشتا
- اختلالات کبدی، کلیوی یا هورمونی
درمان سریع افت قند خون
اما میرسیم به سراغ اصل مطلب؛ یعنی درمان سریع و فوری افت قند خون در شرایط بحرانی، در اینجا پرکاربردترین راه کارهای درمانی را با توجه به نظرات پزشکان برایتان لیست کرده ایم:
در موارد خفیف تا متوسط:
قاعده ۱۵-۱۵: مصرف ۱۵ گرم قند سریع الجذب و اندازه گیری قند پس از ۱۵ دقیقه، برای آماده کردن ترکیب شیرین می توانید به مراحل زیر را دنبال کنید:
- نصف لیوان آبمیوه شیرین به عنوان افزایش دهنده قوی قندخون
- یک قاشق غذاخوری عسل یا شکر داخل 150 الی 200 سی سی آب آشامیدنی
- قرص جوشان گلوکوز داخل 200 سی سی آب آشامیدنی
- مکیدن آبنبات
- بیسکویت های ساده یا کراکر
در بررسی انجام شده اگر سطح قند خون هنوز زیر 70 میلی گرم در دسی لیتر (3.9 میلی مول در لیتر) بود، 15 تا 20 گرم کربوهیدرات دیگر بخورید و 15 دقیقه بعد مجدد سطح قند خون خود را بررسی کنید، این مراحل را تکرار کنید تا قند خون شما به بالاتر از 70 میلی گرم در دسی لیتر برسد، در صورت پایین بودن زیر 70 میلی گرم در دسی لیتر کماکان این مسیر را ادامه دهید.
در موارد شدید:
اگر فرد بی هوش یا ناتوان از بلع باشد:
- تماس با 115 یا مراکز طرح درمان در منزل شبانه روزی
- تزریق سرم گلوکز داخل وریدی توسط فرد متخصص با دستور پزشک
در این شرایط، انتقال بیمار به اورژانس یا دریافت خدمات تخصصی مانند تزریق سرم در منزل می تواند حیاتی باشد، دریافت این خدمات باعث دسترسی سریع به درمان و پیشگیری از پیشرفت علائم می شود، به یاد نیاکان ما در واقع آبی است بر روی آتش! معمولا در این حالت کارشناس از تزریق سرم دکستروز وریدی استفاده کند که شامل درصدهای 5%، 10%، 20% یا 50% از قند تزریقی می باشد.
اقدامات پس از تثبیت قند خون
- مصرف غذای کامل با کربوهیدرات پیچیده و پروتئین مانند برنج و نان
- بررسی علت هیپوگلیسمی:هر 30 دقیقه تا 3 ساعت و سپس هر 6 ساعت
- تنظیم مجدد دارو و برنامه غذایی با پزشک معالج غدد و تغذیه
- ثبت زمان و علائم افت قند و ارجاع آن به پزشک
پیشگیری از افت قند خون
- مصرف منظم وعده های غذایی
- کنترل منظم قند خون با گلوکومتر
- آمادگی برای ورزش با مصرف کربوهیدرات
- آموزش اطرافیان برای کمک در مواقع اورژانسی
- همراه داشتن خوراکی های قندی در سفر یا فعالیت روزانه
نقش خانواده و مراقبین
آموزش اطرافیان درباره علائم و نحوه برخورد با افت قند خون بسیار مهم است. در موارد بحرانی، آشنایی با خدمات اورژانسی مثل تزریق سرم در منزل می تواند تفاوت بین نجات جان بیمار یا عوارض جدی باشد، سعی کنیم بیشتر در رابطه با طرح های درمانی وزارت بهاشت درمان آموزش پزشکی مطالعه کنیم تا بهترین راه درمان را انتخاب کنیم.
جمع بندی و گرفتن نتایج نهایی
افت قند خون یک وضعیت اورژانسی است اما در صورت شناخت علائم، درمان سریع و رعایت اقدامات پیشگیرانه، می توان از بروز عوارض شدید جلوگیری کرد، استفاده از خدمات پزشکی سیار نظیر سرم تراپی در منزل، راهی ایمن و کارآمد برای مدیریت افت قند شدید است.