ممنوعیت واردات غذای حیوانات خانگی در ایران | دلایل و پیامدها
در سال‌های اخیر نگهداری از حیوانات خانگی در ایران و جهان به یکی از سبک‌های زندگی محبوب تبدیل شده است. صاحبان سگ و گربه همواره به دنبال بهترین شرایط برای سلامت و طول عمر حیوانات خود هستند. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها در این مسیر، انتخاب غذای مناسب حیوانات خانگی است.
کلیک کنید و اخبار روز آزاد را از 
کلیک کنید و اخبار روز آزاد را از در ایران، موضوع استفاده از غذای خارجی سگ و گربه به مسئله‌ای بحث‌برانگیز تبدیل شده است. برخی آن را کالایی لوکس و غیرضروری می‌دانند، اما گروهی دیگر معتقدند این محصولات به دلیل کیفیت بالا، برای حفظ سلامت حیوانات خانگی ضروری‌اند.
دلایل ممنوعیت واردات غذای حیوانات خانگی در ایران
تا پیش از نیمه دوم سال ۱۳۹۹، واردات انواع محصولات و غذای حیوانات خانگی در ایران آزاد بود و شرکت‌های مختلفی به عنوان نماینده برندهای خارجی فعالیت می‌کردند. اما از آن زمان، دولت تصمیم گرفت واردات غذای سگ و گربه را ممنوع کند. این تصمیم با چند هدف اقتصادی و حمایتی همراه بود.
۱. مدیریت منابع ارزی و جلوگیری از خروج ارز
در شرایط محدودیت‌های ارزی ناشی از تحریم‌ها، دولت تصمیم گرفت واردات کالاهایی که «غیرضروری» تلقی می‌شوند را متوقف کند. بنابراین دولت با هدف صرفه‌جویی ارزی، تصمیم به ممنوعیت واردات این کالا گرفت تا منابع ارزی صرف نیازهای حیاتی‌تر مانند دارو و مواد غذایی انسانی شود.
۲. حمایت از تولید داخلی
یکی از اهداف اصلی این سیاست، تقویت برندهای داخلی تولید غذای حیوانات خانگی بود. با حذف رقبای خارجی، شرکت‌های ایرانی فرصت بیشتری برای رشد، افزایش کیفیت و جذب مشتری پیدا می‌کنند.
دولت با ارائه تسهیلات مالی، معافیت‌های مالیاتی و تأمین مواد اولیه ارزان‌تر می‌تواند شرایط بهتری برای تولیدکنندگان داخلی فراهم کند.
اما نکته مهم این است که این حمایت‌ها باید واقعی و همراه با نظارت بر کیفیت و استانداردسازی محصولات داخلی باشد تا اعتماد مصرف‌کنندگان جلب شود.
۳. طبقه‌بندی غذای حیوانات به عنوان کالای لوکس
در سیاست‌های بازرگانی ایران، کالاها به ضروری و غیرضروری تقسیم می‌شوند. دولت، غذای حیوانات خانگی خارجی را در گروه کالاهای لوکس قرار داده است، زیرا این محصولات به‌صورت مستقیم با معیشت انسان ارتباطی ندارند. به همین دلیل، واردات آن‌ها محدود یا ممنوع شده تا منابع ارزی صرف کالاهای ضروری‌تر شود.
۴. کاهش وابستگی به واردات
یکی از اهداف بلندمدت دولت، کاهش وابستگی به محصولات وارداتی و دستیابی به خودکفایی در تولید غذای حیوانات است.
در این رویکرد، مسئولان معتقدند ایران ظرفیت تولید غذای سگ و گربه با کیفیت قابل قبول را دارد اما برای تحقق این هدف، نیاز به فناوری پیشرفته، مواد اولیه استاندارد و دانش فنی بین‌المللی است.
۵. اولویت دهی به نیازهای انسانی
در شرایط اقتصادی فعلی، دولت ترجیح می‌دهد منابع ارزی کشور را به کالاهای ضروری‌تر مانند دارو، مواد غذایی و تجهیزات پزشکی اختصاص دهد. از این رو، واردات غذای حیوانات خانگی در اولویت‌های پایین‌تر قرار گرفته است.
چرا محصولات داخلی نتوانستند جایگزین برندهای خارجی شوند؟
با وجود تلاش برخی شرکت‌های ایرانی، هنوز بسیاری از صاحبان حیوانات خانگی ترجیح می‌دهند از برندهای خارجی استفاده کنند. این مسئله نشان‌دهنده ضعف در اعتماد، کیفیت و تنوع محصولات داخلی است.
در ادامه دلایل اصلی این موضوع را بررسی می‌کنیم:
۱. اعتبار و سابقه برندهای جهانی
برندهایی مانند رویال کنین سال‌ها در سطح جهانی فعالیت داشته‌اند و اعتماد صاحبان حیوانات را به خود جلب کرده‌اند.
فرمولاسیون علمی، استفاده از مواد اولیه درجه‌یک و نتایج بالینی مثبت باعث شده تا دامپزشکان نیز این محصولات را توصیه کنند.
۲. تخصصی بودن و تنوع محصولات خارجی
برندهای خارجی برای شرایط مختلف حیوانات ، از سنین مختلف گرفته تا بیماری‌ها و نژادهای خاص ، محصولات ویژه‌ای طراحی کرده‌اند.
اما بیشتر برندهای داخلی تنها چند نوع غذای عمومی تولید می‌کنند و هنوز نتوانسته‌اند به سطح تخصص و تنوع جهانی برسند.
به عنوان مثال در زیر مجموعه غذای گربه رویال کنین حدود 80 مدل خوراک مختلف برای مصارف درمانی ، پیشگیری و روزمره دیده می شود. اما غذا های ایرانی عموما کمتر از 5 مدل محصول در این دسته تولید کرده اند.
۳. کیفیت مواد اولیه و طعم بهتر
در تولید غذای خارجی از پروتئین‌های باکیفیت، ویتامین‌ها و مواد معدنی استاندارد استفاده می‌شود که هضم آسان تر و طعم مطلوب تری برای حیوان دارد.
در مقابل، بسیاری از حیوانات نسبت به غذای داخلی تمایل کمتری نشان می‌دهند.
۴. تبلیغات گسترده و شناخت برند
شرکت‌های بین‌المللی در سطح جهانی تبلیغات وسیعی دارند و حضور پررنگی در فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و توصیه‌های دامپزشکان دارند.
این شناخت جهانی باعث می‌شود مصرف‌کنندگان ایرانی نیز ناخودآگاه به سمت برندهای خارجی گرایش پیدا کنند.
۵. ذهنیت منفی نسبت به محصولات ایرانی
نبود استانداردهای شفاف و نظارت کافی باعث شده مصرف‌کنندگان نسبت به کیفیت غذای ایرانی بی‌اعتماد باشند.
برای تغییر این ذهنیت، لازم است برندهای داخلی کیفیت را به‌طور واقعی ارتقا دهند و به مشتریان شفافیت در ترکیبات و فرمولاسیون ارائه دهند.
۶. توصیه دامپزشکان
دامپزشکان معمولاً برندهای معتبر خارجی مانند رویال کنین (Royal Canin) را توصیه می‌کنند، چون این محصولات با تحقیقات علمی و استانداردهای بین‌المللی طراحی شده‌اند.
غذاهای خارجی معمولاً مشکلات گوارشی یا حساسیت‌های کمتری ایجاد می‌کنند، در نتیجه دامپزشکان برای حفظ سلامت حیوان، استفاده از آن‌ها را ترجیح می‌دهند.
آینده بازار غذای حیوانات خانگی در ایران
با وجود ممنوعیت واردات غذای حیوانات خانگی، تقاضا برای برندهای خارجی نه‌تنها کاهش نیافته بلکه افزایش هم داشته است.
اعتماد مردم به کیفیت جهانی، تنوع بالای محصولات خارجی و توصیه دامپزشکان، باعث شده بازار همچنان وابسته به برندهای بین‌المللی باشد.
برای آینده، سه رویکرد می‌تواند به تعادل بازار کمک کند:
- واردات محدود و نظارتی برندهای معتبر
- حمایت مؤثر از تولید داخل
- بازنگری در نگاه “لوکس بودن”
