صنایع دستی و سوغات معروف سبزوار

معرفی صنایع دستی و سوغات توریستی سبزوار

سبزوار یکی از شهرهای تاریخی و مهد دانش، فرهنگ و یادآور قیام سربداران محسوب می شود که نام قدیمی آن بیهق بوده است. این شهر یکی از دیدنی ترین شهرهای استان خراسان رضوی به شمار می رود و دارای جاذبه های گردشگری و طبیعی بسیاری همچون حمام قیصریه، مناره خسروگرد، آب انبار حاج کریم و... می باشد. علاوه بر اینها سبزوار دارای پیشینه دور و دراز در حوزه صنایع دستی می باشد.

تنوع صنایع دستی در این شهر به اندازه‌ای است که گردشگران می توانند با هر نوع سلیقه ای اقدام به خرید سوغاتی برای خود و عزیزانشان بکنند. به همین منظور در این بخش از فرهنگ و هنر نمناک قصد داریم به معرفی صنایع دستی شهر سبزوار بپردازیم تا چنانچه سفری به آنجا داشتید با آگاهی کامل اقدام به بازدید و خرید بکنید.

گیوه بافی

از قدیمی ترین پاپوش هایی که در ایران کاربرد بسیاری دارد گیوه نام دارد. محصولی بسیار راحت و بادوام که قابلیت شست و شو هم دارد. در بین دامداران و کشاورزان گیوه بسیار رایج است چرا که هم عمر طولانی دارد و هم از طرفی یکی از مزیت‌های آن، این است که گردش هوا درون آن برقرار است به دلیل اینکه با استفاده از الیاف پنبه رویه این گیوه ها بافته می شود. چنانچه اهل پیاده روی هستید پیشنهاد می کنیم برای حفظ سلامت پاهای خود گیوه بپوشید و اگر جزو افراد سخت پسند هستید اصلا نگران نباشید چرا که تنوع رنگی این محصول بالا است.

نمد مالی

یکی دیگر از صنایع دستی سبزوار نمد مالی می باشد. قطعات نمد به واسطه فشار به مواد مرطوب تولید می شود. جنس این قطعات از پشم بلند گوسفندان می باشد و یکی از مزایای آن پرداخت هزینه به صرفه و کم نسبت به فرش یا قالی می باشد. این محصول به غیر از زیر انداز کاربردهای فراوان دیگری نیز همچون بالاپوش، انواع کلاه و حتی انواع کیف دارد و جالب است بدانید که الیاف نمد در کنترل دردهای روماتیسمی و مفصلی بسیار موثر است؛ بنابراین با خرید این محصول کاربردی سلامتی را برای خود و عزیزانتان هدیه بدهید.

فرت بافی

فرت بافی یا همان پارچه بافی از اصیل ترین هنرهای ایرانیان به شمار می رود که یکی از قطب های آن در سده های قبلی خراسان بوده است. در گذشته پوشاک کودکان و زنان در کارگاه های فرت بافی و پارچه بافی تولید می شد. چادر شب ها، پارچه لباس ها و انواع و اقسام منسوجات از همین هنر به عمل می آید. پیشنهاد می کنیم اگر گذرتان به این شهر افتاد از این محصولات رنگارنگ به عنوان سوغاتی برای عزیزانتان بخرید.

سفالگری

محصولات سفالی در سبزوار جایگاه بسیار ویژه ای دارد، چرا که هنرمندان این عرصه با تبدیل خاک به گِل و تبدیل گِل به محصولاتی همچون مجسمه ها، کوزه و گلدان ها آثار خارق العاده ای خلق می کنند؛ اشیاء بینظیری که پیوند دهنده ما با مادر اصلی مان یعنی زمین می باشد. پیشنهاد می کنیم اگر گذرتان به این شهر افتاد از محصولات سفالی آن غافل نشوید.

مسگری

نقش حیاتی عنصر مس در تاریخ زندگی بر هیچ کس پوشیده نیست. چه آن زمان که انسان ها با استفاده از آن انواع ظروف را می ساختند و چه اکنون که کابل های برق به واسطه آنها روشنایی تولید می کند. سازه های مسی به واسطه وجود چندین معدن مس در اطراف سبزوار یکی از سوغاتی های معروف این منطقه به شمار می رود.

محصولات مسی نه تنها به ظروف محدود نشده است بلکه علاوه بر این ها مسگران خوش ذوق این منطقه با استفاده از مس اقدام به ساخت انواع زیورآلات و قاب های مسی نیز می کنند و همان قدر که یک غذای سالم برایشان اهمیت دارد به همان اندازه نیز به زینت دادن خود و خانه هایشان ارزش قائلند.

سبد بافی

سبدبافی یکی دیگر از صنایع دستی معروف سبزوار می باشد که توسط زنان و مردان این منطقه تولید می شود. این محصول با در هم تنیده شدن شاخ و برگ گیاهان به دست می آید، محصول ارزشمندی که بوی طبیعت را در خود حفظ کرده و از طرفی بسیار زیبا و کاربردی است. پیشنهاد می‌کنیم چنانچه به این منطقه سفر کردید خرید محصولات سبد بافی را فراموش نکنید چرا که حس و حال بسیار خوبی به شما منتقل خواهد کرد.

قالی بافی

اصلی ترین و کاربردی ترین زیر اندازی که برای ایرانیان بسیار قابل اهمیت است قالی می باشد و جالب اینکه قالی یکی از منابع مالی مهم روستاییان نیز به شمار می رود از این رو هر خانواده روستایی برای اینکه بتواند نیازهای خانواده خود را برآورده کند برای عرضه و فروش قالی اقدام به قالیبافی می کند.

سبزوار از آن دسته مناطقی است که هنر قالیبافی در روستاهای آن رواج چشمگیری دارد به طوری که حتی کارگاهی برای قالیبافی در ساختار مساکن روستایی تعبیه می شود تا محلی برای کسب درآمد روستانشینان باشد. قالی های زیبای سبزواری درطرح های اسلیمی، ختایی، شاه عباسی بافته می شود.

خراطی

از آنجایی که در گذشته یکی از بزرگترین رویش گاه‌های چنار در ایران متعلق به استان خراسان رضوی بود به همین دلیل صنایع چوبی نیز در این خطه رونق گرفت. همانطور که میدانید بخشی از کار با چوب مربوط به خراطی است و خراطان با بکارگیری و تراشیدن چوب ها اقدام به ساختن اشیائی همچون شمعدان، قلیان و... می کنند و لوازم تزیینی بسیار زیبایی خلق می کنند، از این رو شما می توانید از این محصولات به عنوان یادگاری برای عزیزانتان خریداری کنید.

رنگرزی

در صنعت دست بافته ها مثل گلیم بافی، قالی بافی، فرت بافی، پلاس بافی قبل از استفاده از نخ ها حتماً باید آنها را رنگ آمیزی کرد. رنگرزی صنعتی است که با به کارگیری آن، این نخ ها را رنگ می کنند. در گذشته رنگ آمیزی این نخ ها با استفاده از پوست گردو، برگ حنا، روناس، پوست انار، برگ مو و سایر رنگدانه های طبیعی انجام می شد اما امروزه با استفاده از رنگ های شیمیایی صورت می پذیرد.

گلیم و پلاس بافی

زنان روستایی در کنار دیگر فعالیت های روزمره خود اوقاتی از روز را نیز به بافتن پلاس یا گلیم اختصاص می‌دهند. جالب است بدانید به خاطر اینکه در گذشته شتر داری رایج بود از این رو با استفاده از پشم شتر اقدام به بافت گلیم می کردند اما امروزه پشم گوسفند بیشترین کاربرد را در این صنعت دارد. ناگفته نماند که تولیدات دیگری همچون خورجین، پشتی، سفره، سیاه چادر، چوقه و... نیز با استفاده از دستگاه های گلیم بافی بافته می شوند و طرفداران زیادی در این منطقه دارند.

آهنگری

آهنگری یکی دیگر از صنایع دستی مهم سبزوار به شمار می رود چرا که به واسطه وابستگی مردم منطقه به اقتصاد کشاورزی و دامداری و به جهت تولید ابزارهای مورد نیاز این مشاغل آهنگری ارزش بالایی برای آنها دارد. امروزه بیش از ده ها کارگاه سنتی آهنگری در سطح شهر سبزوار وجود دارد و فعالیت عمده آنها ساخت ابزار آلات دامداری و کشاورزی می باشد. سندان، چکش، دم، پتک، انبر، سنبه و... از جمله ابزارهای مهم و کاربردی در صنعت آهنگری می باشد.