داخل آرامگاه کوروش بزرگ چه خبر است؟ قبر اصلی کجاست و چه نام دارد؟
داخل آرامگاه کوروش بزرگ چه می‌گذرد؟ پرسشی که راز محل دقیق «گور شاه» و نام واقعی آن را دوباره سر زبان‌ها انداخته است.
حقایق مهم درباره آرامگاه کوروش کبیر؛ شاهنشاهی هخامنشی
مقبره کوروش با مهارت مهندسی بی نظیر ساخته شده است و پس از بیش از ۲۵ قرن، همچنان استوار و پابرجاست. کوروش بزرگ، بنیان‌گذار و نخستین شاه شاهنشاهی هخامنشی، از سال ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد بر بخش‌های وسیعی از آسیا فرمانروایی می‌کرد و نقش بی بدیلی در تاریخ جهان ایفا نمود.
مقبره کوروش کبیر، بنیان‌گذار شاهنشاهی هخامنشی، با طراحی باشکوه، متوازن و تأثیرگذار، یکی از شاخص ترین و در عین حال سالم‌ترین سازه‌های مجموعه پاسارگاد به شمار می آید. در دامه این بخش از نمناک، اطلاعات بیشتری درمورد این بنای تاریخی در اختیارتان قرار میگیرد.
آرامگاه کوروش کجاست؟
مقبره کوروش در استان فارس در حدود یک کیلومتری جنوب غربی کاخ های پاسارگاد قرار دارد و با معماری ساده اما منحصربه‌فرد خود از دور در دشت مرغاب دیده می شود. این آرامگاه، بخشی از مجموعه پاسارگاد است و در سال ۲۰۰۴ میلادی با شماره ۱۱۰۶ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
مقبره کوروش کدام شهر است؟
مقبره کوروش بزرگ در شهر پاسارگاد قرار دارد، نه شیراز، اما از آنجا که خیلی‌ها برای دیدن آن از شیراز حرکت می‌کنند، معمولاً موقعیتش را نسبت به شیراز می‌پرسند.
موقعیت دقیق آرامگاه کوروش بزرگ در استان فارس و در شهرستان پاسارگاد قرار دارد. این آرامگاه در حدود ۱۳۰ تا ۱۴۰ کیلومتری شمال شیراز واقع شده است و معمولاً ۱.۵ تا ۲ ساعت زمان برای رسیدن به آن با خودرو نیاز است.
آیا مقبره کوروش واقعی است؟
بله این مقبره واقعی است و در زمان هخامنشیان از جمله مکان‌های مقدس محسوب می‌شده است.
نام‌های قدیمی آرامگاه کوروش بزرگ
در پاسخ به اینکه «آرامگاه کوروش چه نام داشته است؟» باید گفت این بنا در طول تاریخ با نام‌هایی مانند مسجد مادر سلیمان، مشهد مادر سلیمان و مشهد امّ نبی شناخته می‌شد؛ اما امروزه از آن با نام آرامگاه کوروش کبیر می‌شود.
مقبره کوروش بزرگ، سالم ترین بنای پاسارگاد
مقبره کوروش، برجسته‌ترین و پایدارترین بنای پاسارگاد است که با طراحی متوازن، ساده و در عین حال باشکوه خود، ترکیبی از استحکام و زیبایی را به نمایش می گذارد. این آرامگاه با حفظ ساختار اولیه‌اش پس از گذشت بیش از دو هزار سال، نمونه‌ای بی‌نظیر از معماری ایرانی باستان به شمار می رود و نشان می‌دهد که طرح‌های سنتی ایرانی از دیرباز بر اصول مهندسی دقیق و هماهنگی با محیط استوار بوده‌اند.
مشخصات آرامگاه کوروش
مقبره کوروش، نخستین بنایی است که با ورود به محوطه تاریخی پاسارگاد نظر هر بازدیدکننده‌ای را جلب می‌کند. این آرامگاه از سنگ های سفید آهکی عظیم ساخته شده و بدون استفاده از ملات، تنها با تکنیک خشکه‌چین و بست‌های آهنی دم‌چلچله‌ای بر روی هم قرار گرفته‌اند.
صفه شش طبقه پلکانی مقبره، به شکل هرم طراحی شده و ارتفاع هر طبقه دقیقاً محاسبه شده است؛ طبقه اول ۱٫۶۵ متر، طبقات دوم و سوم ۱٫۰۵ متر، و سه طبقه بالایی هرکدام ۵۷٫۵ سانتی‌متر ارتفاع دارند. سنگ‌ها که از معدن شمال‌شرقی سیوند استخراج شده و برخی وزنی ده‌ها تن دارند، استحکام بنا را تضمین می کنند.
مشخصات داخل آرامگاه کوروش
قسمت داخلی مقبره کوروش کبیر ساده اما با معماری دقیق است. ارتفاع مقبره از سطح زمین حدود 11/10 متر است و اتاق آرامگاه با ابعاد تقریبی 2/3 در 3/2 متر و ارتفاع 5/327 سانتی‌متر ساخته شده اند. ضخامت دیوارها حدود 1/50 متر است و به همین دلیل فضای داخلی کمی کوچکتر از ابعاد ظاهری به نظر می رسد.
هرتسفلد برای نخستین بار متوجه شد که اتاق مقبره دارای دو در سنگی بزرگ بوده است که روی هم قرار می‌گرفتند و حدود 130 سانتی‌متر ارتفاع داشتند؛ بنابراین ورود به اتاق با خم شدن امکان‌پذیر بوده است.
کف و سقف اتاق از دو قطعه سنگ ضخیم تشکیل شده و سقف شیب‌دار بالای مقبره حدود 4/75 متر طول و 85 سانتی‌متر ارتفاع دارد. این طراحی نشان می‌دهد که احتمالاً اتاقی دیگر بین دو سقف وجود داشته است.
کنده‌کاری‌های تابوت‌مانند در سنگ‌های داخلی، علاوه بر سبک‌سازی بنا، ممکن است محل نگهداری جسد داخل مقبره کوروش کبیر و همچنین بانوی او، کاساندان، بوده باشد.
کتیبه‌ها و نقش‌های محدود در مقبره کوروش کبیر
در مقبره کوروش کبیر تقریباً هیچ آذین، نگاره یا کتیبه ای وجود ندارد و تنها در نمای سه گوش زیر شیروانی بالای در ورودی، نقش کم رنگ یک گل دوازده‌گلبرگی هخامنشی دیده می شود. هیچ کتیبه رسمی نیز در داخل مقبره یافت نشده است، اما آریان مورخ یونانی از وجود کتیبه‌ای به خط ایرانی خبر داده که مضمون آن چنین است:"ای مرد! من کورش هستم، پسر کمبوجیه، بنیان‌گذار شاهنشاهی پارسیان، فرمانروای آسیا؛ بر من رشک مبر".
استرابو نیز به نقل از آریستوبولوس، وضعیت داخلی مقبره را شامل تخت و تابوت زرین و میز و ساغرهایی توصیف کرده است. در زمان‌های بعد، برخی کتیبه ها و طرح محراب روی سنگ‌های پیرامون مقبره حک شده که به دوره حکومت اتابکان فارس و استفاده مکان به عنوان مسجد برمی‌گردد. همچنین این مقبره در دوره‌ای به عنوان قبر مادر سلیمان شناخته می شد که همین شهرت باعث شد مقبره کوروش از انهدام حفظ شود.
امروزه تنها یک کتیبه کامل در پاسارگاد باقی مانده که در دیوار کاخ‌ها با زبان و خط فارسی باستان، عیلامی و اکدی نوشته شده است:«اَدَم کوروشَـ(ـه)، خشایَـثی یَـه، هخامنیشی یَـه – من کورش، شاه هخامنشی». نسخه‌ای دیگر از این کتیبه بر بالای سنگ‌نگاره مرد بالدار وجود داشت که بین سال‌های 1240 تا 1253 خورشیدی ناپدید شد. این موضوع اهمیت تاریخی مقبره را نشان می دهد و توجه جهانیان را به کتیبه کوروش در سازمان ملل هم جلب کرده است.