تفکر خلاق همیشه باعث رشد و پیشرفت یه فرد یا یک جامعه می شود. یکی از بهترین و جواب ده ترین روش ها برای رسیدن به تفکر خلاق تکنیک اسکمپر است.
همه چیز درباره تکنیک اسکمپر یا همان سوالات ایده برانگیز
تفکر خلاق و حل مسئله بخش های اساسی فرآیند طراحی، برای تبدیل ایده ها به نوآوری و شکستن موانع در برابر خلاقیت است. یکی از روش های موفق مورد استفاده در تفکر خلاق ، تکنیک اسکمپر است. در حالی که تکنیک های مختلف تفکر خلاقانه و حل مسئله، مانند طوفان مغزی معکوس، مدل تفکر هورسون، شش کلاه تفکر انتقادی و بازی Lego Serious Play وجود دارد، اما اسکمپر یکی از ساده ترین و مستقیم ترین روش ها به حساب می آید. تکنیک اسکمپر مبتنی بر این ایده است که آن چه جدید است، در واقع همان اصلاح چیزهای قدیمی موجود در اطراف ما است.
"هیچ چیز جدیدی در زیر آفتاب وجود ندارد اما چیزهای قدیمی زیادی وجود دارد که ما نمی دانیم." امبروز بییرس
تنها تعداد کمی از کسب و کارها قادر به موفقیت در فروش برابر در چند دهه هستند. اگر مایل هستید که یک یا دو قدم جلوتر از رقبای خود باشید باید به طور مداوم در مسیر نوآوری قرار بگیرید. در نهایت، خلاقیت شما و تیم تان مشخص می کند چگونه بای در بازار آزاد فعالیت داشته باشید. فقط شرکت هایی که محصولات و خدمات جدید را ازائه مدهند باعث جذب مخاطب در طولانی مدت می شوند.
اسکمپر برای اولین بار توسط باب ابرل، برای پرداختن به سؤالات هدفمند که به حل مشکلات یا خلاقیت در جلسات طوفان مغزی کمک می کند ، معرفی شد . نام اسکمپر یا SCAMPER مخفف هفت روش است. (S ubstitute) جایگزین، (C ombine) ترکیب، (A dapt) سازگار ، (M odify) اصلاح، (P ut to Another Use) برای استفاده های دیگر، (E liminate) حذف کردن و (R everse) معکوس. این کلمات کلیدی بیانگر سؤالات ضروری است که در جلسه تفکر خلاق مورد بررسی قرار می گیرد.
تکنیک اسکمپر چگونه کار می کند ؟
هنگام نیاز به تفکر انتقادی چه به صورت فردی و چه در داخل گروه، مجبور کردن ذهن به فکر کردن در یک جریان خاص می تواند به ظهور ایده های ابتکاری کمک کند که بدون استفاده از یک جریان منظم تفکر، دستیابی به آن ها امکان پذیر نیست. هدف تکنیک اسکمپر، ارائه هفت رویکرد مختلف تفکر برای یافتن ایده ها و راه حل های نوآورانه است.
در این جا دو مفهوم اصلی وجود دارد که باید قبل از شروع طوفان مغزی با استفاده از تکنیک اسکمپر به خاطر بسپارید. با این وجود هیچ جریان پی در پی در حین انتقال از هر یک از هفت روش تفکر وجود ندارد. برخلاف روش استراتژی خلاق دیزنی، تسهیل گران اسکمپر می توانند بدون محدود کردن یک جریان خاص، بین تکنیک های مختلف انتقال پیدا کنند. ثانیا، اصل تناسب نیرو باید در جلسات تفکر تطبیق یابد. به عنوان مثال، هرگونه پاسخی به تکنیک اسکمپر، مهم نیست که چقدر غیر منطقی باشد.
هفت تکنیک اسکمپر برای داشتن تفکر خلاق در کسب و کار
جایگزین
تکنیک جایگزین روی قسمت های موجود در محصول، خدمات یا راه حل متمرکز شده است که می تواند با دیگری جایگزین شود. در این بخش از بحث، شرکت کنندگان در جلسه روی تصمیم گیری برای جایگزینی بخشی از فرآیند با بخش دیگر تمرکز می کنند.
سؤالاتی که در این بخش پرسیده می شود:
- چه بخشی از فرآیند را می توان بدون تأثیرگذاری بر کل پروژه جایگزین کرد؟
- چه کسی یا چه چیزی بدون تأثیر بر روی روند می تواند جایگزین شود ؟
- چه بخشی از روند را می توان با گزینه های بهتری جایگزین کرد ؟
- آیا می توان زمان یا مکان پروژه را جایگزین کرد ؟
- چه اتفاقی می افتد که بخشی از پروژه را با دیگری جایگزین کنیم ؟
- در چه جای دیگری می توانستید محصول را بفروشید ؟
- آیا می توانیم از جایگزین دیگری از X استفاده کنیم ؟
- آیا می توانیم دستگاه فعلی را با دستگاه بهتری جایگزین کنیم ؟
- آیا می توانیم فرآیند را با راهکار ساده تر جایگزین کنیم ؟
روش جایگزین تمایل دارد راه حل های جایگزین برای تصمیم گیرندگان را برای ارزیابی راه حل های مختلف برای رسیدن به اقدام نهایی ارائه دهد.
ترکیب
چنانچه در این بخش از موفقیت در نمناک توضیح داده ایم تکنیک ترکیب تمایل دارد که امکان ادغام دو ایده، مرحله فرآیند یا ساخت محصول را در یک بازده کارآمدتر تجزیه و تحلیل کند. در بعضی موارد، ترکیب دو ایده نوآورانه می تواند منجر به تولید محصول یا فناوری جدید شود که موجب قدرت بیشتر بازار خواهد شد. به عنوان مثال، ادغام فن آوری تلفن با دوربین دیجیتال ، محصول انقلابی جدیدی را در صنعت ارتباطات ایجاد کرد.
بحث در مورد روش ترکیبی می تواند شامل سوالات زیر باشد :
- آیا می توانیم دو مرحله از روند را با هم ادغام کنیم ؟
- آیا می توانیم دو فرآیند را همزمان انجام دهیم ؟
- آیا شرکت ما می تواند منابع را با شریک دیگری در بازار ترکیب کند ؟
- آیا می توانیم دو یا چند مؤلفه را با هم مخلوط کنیم ؟
- آیا می توانیم فناوری های X و Y را با هم ترکیب کنیم ؟
سازگاری
سازگاری به بحثی در مورد طوفان مغزی اشاره دارد که هدف آن تنظیم یا ترکیب محصول یا خدمات برای تولید بهتر است. بدان معنی که هدف از سازگاری ، اصلاح یا بهبود محصولات، خدمات یا فرآیند برای دستیابی به خروجی بهت است.اصلاح شامل تغییرات کوچک یا اساسی در کل پروژه است. این ویژگی می تواند به تغییرات جزئی یا تغییرات اساسی در کل پروژه منجر شود. Adaption یا سازگاری یکی از تکنیک های کارآمد برای حل مشکلات از طریق تقویت سیستم موجود است.
سازگاری در جلسه طوفان مغزی می تواند سؤالات زیر را شامل شود:
- برای رسیدن به نتایج بهتر باید چه تغییری کنیم ؟
- در این مورد خاص چه کار دیگری می توان انجام داد ؟
- چگونه می توان روند موجود را بهبود بخشید ؟
- چگونه می توانیم محصول موجود را تنظیم کنیم؟
- چگونه می توان فرایند را انعطاف پذیرتر کرد ؟
اصلاح ، کوچک سازی یا بزرگنمایی
روش اصلاح عبارت است از تغییر روند به روشی که قابلیت های ابتکاری بیشتری را ایجاد می کند یا مشکلات را برطرف می کند. این تغییر بیشتر از تنظیماتی است که بر روند کلی متمرکز است. به عنوان مثال، می تواند روند پروژه را کاهش دهد یا دیدگاه ما را در مورد چگونه نگاه کردن به مشکل را تغییر دهد.
سؤالاتی که در زیر این مقاله مطرح می شود، عبارتند از:
- چگونه اصلاح فرایند باعث بهبود نتایج خواهد شد ؟
- اگر یک پایگاه مصرف دوگانه داشته باشیم چه می شود ؟
- اگر بازار متفاوت از اکنون بود، فرایند چگونه به نظر می رسید؟
- آیا می توانیم فرآیند را تغییر دهیم تا کارآمدتر عمل کنیم ؟
- اگر محصول دو برابر اندازه فعلی باشد، چه می شود ؟
استفاده دیگر
این تکنیک مربوط به چگونگی قرار دادن محصول یا فرآیند فعلی یا چگونگی استفاده از محصول موجود برای حل مشکلات است. به عنوان مثال، از این روش می توان برای یادگیری نحوه تغییر یک محصول موجود به یک بخش دیگر از بازار یا تغییر نوع کاربری استفاده کرد.
سوالات این تکنیک می تواند موارد زیر را شامل شود:
- چه بخش های دیگری در شرکت می تواند از محصول استفاده کند ؟
- در صورت استفاده در جای دیگر، مزایای آن برای محصول چیست ؟
- چه می شود اگر یک بخش از تقسیم بازار را برای محصول فعلی، هدف قرار دهیم ؟
- آیا می توانیم یک مرحله خاص به فرآیند اضافه کنیم تا جایگزین دیگری شود ؟
- از چه راه های دیگری می توانیم استفاده کنیم ؟
- آیا می توانیم زباله ها را برای استفاده های دیگر بازیافت کنیم ؟
از بین بردن و یا جدا کردن
این تکنیک همان طور که از نامش پیداست ، با هدف شناسایی بخش هایی از فرآیندی است که می تواند برای بهبود محصول یا خدمات فرآیند از بین بروند. همچنین به کشف قسمت های غیر ضروری پروژه کمک می کند.
سوالات مربوط به این بخش شامل موارد زیر است:
- اگر این قسمت را حذف کنیم، چه اتفاقی می افتد ؟
- چگونه می توانیم بدون بخش خاصی از پروژه به همان خروجی برسیم ؟
- آیا به این قسمت خاص احتیاج داریم ؟
- اگر با نیمی از منابع کار می کردیم، چه می شد ؟
در برخی شرایط، منابع یا مراحل غیرضروری در این فرایند بار اضافی را برای رسیدن به نوآوری و خلاقیت در پروژه ایجاد می کند. از بین بردن این منابع ، توانایی نوآوری و تخصیص منابع بیشتر برای خلاقیت در سازمانها را گسترش می دهد.
معکوس یا وارونه سازی
سرانجام ، تکنیک معکوس یا تنظیم مجدد با هدف کشف پتانسیل نوآورانه هنگام تغییر ترتیب روند در خط تولید، انجام می شود. معکوس کردن فرآیند یا بخشی از آن می تواند به حل مشکلات یا تولید محصول خلاقانه تر کمک کند.
سوالات این بخش شامل موارد زیر است :
- چه اتفاقی می افتد ، اگر روند را معکوس کنیم ؟
- چگونه می توانیم وضعیت فعلی را برای خروجی بهتر ، تنظیم مجدد کنیم؟
- چه می شود اگر آن را رو به عقب در نظر بگیریم ؟
- آیا می توانیم عناصر را تعویض کنیم؟
بهترین روش نحوه استفاده از تکنیک اسکمپر
ابتدا از یک محصول یا خدمات موجود استفاده کنید. این اقدام می تواند در مورد یک محصول، خدمات یا ایده موجود باشد که می خواهید آن را بهبود ببخشید و یا می تواند یک نقطه شروع عالی برای توسعه آینده باشد. سپس، به سادگی از لیست پایین بروید و در مورد هر یک از عناصر هفتگانه سؤال کنید.
سؤالات را بر روی مقادیر، مزایا، خدمات، نقاط لمس، ویژگی های محصول، قیمت گذاری، بازارها و اساساً هر جنبه مرتبط دیگری که ممکن است فکر کنید مربوط به نیازهای ایده شما می باشد، اعمال کنید.
به جواب هایی که بدست آورده اید، نگاه کنید . آیا هر یک از پاسخ ها راه حل های مناسبی هستند ؟
آیا می توانید از هر یک از آن ها برای ایجاد یک محصول جدید استفاده کنید یا کالای موجود را توسعه دهید ؟
ایده های خوب را در نظر بگیرید و در مورد آن ها بیشتر تحقیق کنید.
با استفاده از تکنیک اسکمپر می توان با 7 دیدگاه متفاوت، به بررسی مشکلات پرداخت. این روش کلی نگر کمک می کند تا بهترین تصمیمی را اتخاذ کنید که موجب خلاقیت و نوآوری و درآمد بیشتر شود.
یک کسب و کار پر رونق با استفاده از تکنیک اسکمپر می تواند تحول زیادی در کسب و کار خود ایجاد کند.
یک نمونه موفق برای استفاده از تکنیک اسکمپر
برای یک نمونه موفق که از تکنیک اسکمپر استفاده کرده است می توان شکلات کیت کت را نام برد. کیت کت با تکنیک اسکمپر محصولات متنوع و پر فروشی به بازار ارائه کرده است.
نکات مهم
1. شاید به خاطر سپردن هفت دیدگاه در تکنیک اسکمپر با کلمات انگلیسی کمی سخت باشد. می توان به جای SCAMPER، از عبارت فارسی «حکومت آج» به این صورت استفاده کرد :
- حذف
- کاربرد دیگر
- وارونه سازی
- مناسب کردن برای یک هدف دیگر
- ترکیب
- اصلاح
- جایگزینی
2. برخی از ایده هایی که با این سوالات به ذهن ما خطور می کند ممکن است عملی نباشد و یا مناسب شرایط کنونی شما نباشد. باید توجه داشت که هدف این تکنیک، خلق ایده های بهتر تا حد امکان است.
3. برای دستیابی به نتیجه بهتر می توان در کنار تکنیک اسکمپر، از تکنیک های دیگر تفکر خلاقانه مانند تفکر استعاری ، طوفان فکری یا وارونه سازی بهره برد.