آموزش کودکان نابینا با استفاده از کتابهای حسی _لمسی
کودکانی که نابینا زاده شده اند زبان و تصویر های ذهنی خود از جهان را بر پایه حس شنوایی و لامسه خود می سازند. کودکان نابینا با تکیه بر این دو حس می توانند به مفاهیم و معا نی واژگان دست یابند. از آنجا که ما در یک جهان دیداری زندگی می کنیم و بیشتر کدهای زبانی با تجربه های دیداری ما در پیوند هستند، بسیاری از کودکان نابینا درک کافی از مفاهیم و معنای واژگانی که از راه گوش فرا می گیرند، ندارند. بیشتر کودکانی که مشکل دیداری دارند، از بینایی اندکی برخوردار هستند. این بسیار مهم است که بدانیم آیا کودکی که از جنبه دیداری ناتوان است می تواند حروف چاپی و تصویرها را حداقل در ابعاد بسیار بزرگ ببیند.
کتاب های لمسی، کتاب های مهمی برای کودکان نابینا هستند، زیرا حس لا مسه آن ها را در جهت شناخت هنر و درک شکل ها تقویت می کنند، که این آمادگی آن ها را در یادگیری خط بریل یاری می رساند. کتاب های تصویری لمسی که تصویرهای قابل درک برای کودکان نابینا دارند، سبب پیشرفت فراگیری زبان دراین کودکان می شوند. درک بسیاری از کتاب های لمسی که بر پایه توانایی دیداری طراحی شده اند، برای کودکان نابینا که هیچ گونه تجربه دیداری ندارند، دشوار است. درک تصویرهای واقع گرای برجسته در کتاب های تصویری برای کودکانی که از زمان تولد نابینا بوده اند، بسیار سخت است. اگر در این کتاب ها اجسام کوچکی بازنمایی شوند که کودک نابینا در زندگی روزمره اش پیوسته با آن ها سر و کار دارد و شکل، بافت و اندازه آن ها را می شناسد، بهتر می توانند با این گروه از کودکان ارتباط برقرار کنند.
کودکان نابینا بدون شک کتاب های لمسی را دوست دارند، حتی اگر نتوانند همه تصویر های آن را درک کنند ویا برای درک آن به کمک یک راهنمای بینا نیاز داشته باشند.
استفاده از کتابهای حسی در آموزش کودکان نابینا
از آنجا که رشته تحصیلی من روان شناسی کودکان استثنایی بود و دوران دانشجویی نیز با کودکان نابینا کار می کردم، تمایل پیدا کردم کتاب های حسی- لمسی ارائه دهم.»
زمانی که به این کتاب های حسی- لمسی بیشتر توجه کردم به نظرم آمد که از جنس مواد مقاوم هستند و برای کودکان کم توان جسمی جاذبه زیادی دارند و می توانند با آنها بازی کنند. این کتاب ها متن زیادی ندارند بنابراین برای ناشنوایان نیز جذاب اند و کودکان ناشنوا بیشتر به ارتباط تصویری علاقه دارند. کتاب های حسی-لمسی طوری طراحی شده اند که مانند اسباب بازی اند، در نتیجه کنجکاوی، تمرکز و دقت کودکان را تقویت می کنند.
شیوه آموزش خواندن به کودکان نابینا در کارگاههای ویژه آموزش داده میشود
آنچه در ادامه می خوانید، مروری است بر 6 جلسه پیاپی که در کارگاه ویژه نابینایان رخ داد:
• جلسه دوم کارگاه ساخت پرنده با کمک هنر کلاژ:در این برنامه نیز نام چند پرنده برای کودکان گفته و صدای آنها تقلید می شود. حتی با دستگاه پخش به صدای واقعی چند پرنده نیز گوش می دهیم. قبل از شروع به کار کاغذهای خط کشی شده توسط رل خیاطی با قیچی بریده می شوند. تسهیل گرها برش های دایره ای کوچک و بزرگی روی کاغذها انجام می دهند، بعد روی آنها پرهایی با رنگ های مختلف و در آخر چشم و پا برای پرنده گذاشته می شود. در آخر کودکان نقش پرنده به خود می گیرند و با صدای آهنگ پرواز می کنند و زمانی که صدا قطع می شود بالای صندلی هایی که به عنوان درخت هستند، می روند.
• جلسه سوم ساخت حیوان با هنر مجسمهسازی:در این کارگاه کودکان روزنامه ها را به اندازه های مختلف پاره و آنها را لول می کنند و از درون آن با هم حرف می زنند. بعد به آنها گفته می شود هر کس حیوان مورد علاقه اش را بسازد. تسهیل گر نیز به کودک کمک می کند تا سر و بدن حیوان ساخته شود. در طول ساخت درباره غذای حیوان و... صحبت می شود. بعد از آن کودکان راه رفتن حیوان را تقلید می کنند.
• جلسه چهارم شناخت لباس:درباره نوع لباس و رنگ و... صحبت می شود. کودکان لباس همدیگر را لمس می کنند و یاد می گیرند هر لباسی برای کدام محیط مناسب است. در مورد خرید پارچه، مراحل دوخت لباس و ابزار خیاطی هم بحث می شود. دوخت و دوز ساده نیز به آنها آموزش داده می شود.
• جلسه پنجم آشنایی با موسیقی:ساز طبلک معرفی و درباره چگونگی ساخت آن صحبت می شود. کودکان یاد می گیرند که چطور باید با لیوان و بادکنک طبلک بسازند و چطور به طور هماهنگ بنوازند. ساز بعدی بلز است. سپس کودکان هر سازی را که دوست دارند انتخاب می کنند و با آن شروع به نواختن و خواندن شعر می کنند و با هر ساز بازی هیجانی و موزیکال انجام می دهند.
• جلسه ششم، نمایش و جهت یابی:در این جلسه کودکان باید خودشان را معرفی کنند. اشیای ساده اطراف لمس و نامشان گفته می شود. مربی آنها را در سبد می ریزد و کودکان اشیای نامبرده را یکی یکی پیدا می کنند. بعد از اینکه کودک نام اشیاء را گفت، مربی شعری درباره آن می خواند. بازی تخیلی نیز انجام می شود. کودکان آشنایی مختصری با ماشین دارند.
پسری که همه چیزو با گوش هاش میبینه!!
آشنایی با خط بریل به بهانه روز جهانی اش
تست بینایی ساده ؛ چه عددی می بینید؟
واقعاً افراد نابینا شنوایی قوی تری دارند؟
نابینایی عجیب ، این زن تا چیزی حرکت نکند آن را نمی بیند!
نابینایان در خواب می توانند ببینند ؟ 
شایع ترین علل نابینایی که از آن بی خبرید!
راهی طبیعی برای درمان مشکلات نابینایی دیابتی