قرص کلونازپام ؛ کاربرد، عوارض، تداخل ، بارداری و شیردهی و...

قرص کلونازپام چیست و چه کاربردی دارد؟

کلونازپام از جمله داروهای ضد اضطراب است که در زیر گروه بنزودیازپین ها قرار دارد و برای درمان و کنترل تشنج از جمله تشنج غیاب یا سندروم لنوکس-گاستوت در بزرگسالان و کودکان، حملات پانیک، اسپاسم عضلانی غیرارادی، اختلال هراس از جمله آگورافوبیا، درمان اضطراب و گاهی اوقات درمان سندروم پای بی قرار مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو به شکل قرص و شربت در داروخانه ها موجود و تنها با نسخه پزشک در دسترس است.

حقایق دارویی:

• کلونازپام با افزایش میزان سطح یک ماده شیمیایی آرامش بخش به نام گاما آمینه بوتیریک در مغز می تواند اضطراب را تسکین دهد، تشنج و انسداد را متوقف کند یا عضلات پر تنش را آرام سازد.
• شایع ترین عارضه جانبی آن احساس خواب آلودگی در طول روز است.
• مصرف کلونازپام در مدت کوتاه (2 تا 4 هفته) به احتمال زیاد اعتیاد آور نخواهد بود.
• اگر بیش از 2 تا 4 هفته از کلونازپام مصرف کنید، لازم است که قبل از قطع مصرف، به تدریج دوز آن را کاهش دهید.

استفاده از کلونازپام برای چه کسانی مجاز و برای چه کسانی غیر مجاز است؟

• قرص و شربت کلونازپام در بزرگسالان بالای 18 سال قابل مصرف است.
• این دارو همچنین برای کودکان بالاتر از 1 ماه برای درمان صرع قابل استفاده است.
• برای همه افراد مناسب نیست.

چنانچه شرایط زیر را داشته اید برای اطمینان از اینکه کلونازپام برایتان بی خطر است، با پزشک خود مشورت کنید:

• در گذشته واکنش آلرژیک به کلونازپام یا هر داروی دیگری داشته اید
• به بیماری میاستنی گراویس ( وضعیتی که باعث ضعف عضلات می شود) مبتلا بوده اید
• به آپنه خواب ( شرایطی که هنگام خواب باعث مشکلات تنفسی می شود) مبتلا بوده اید
• مشکلات ریوی، کبدی یا کلیوی دارید
• آتاکسی نخاعی یا مخچه دارید (احساس لرزش و ناپایداری که سبب اختلال در گفتار نیز می شود).
• به مصرف الکل یا هر گونه مواد مخدر اعتیاد دارید (یا داشته اید)
• اخیراً یک فقدان یا ناامیدی، افسردگی یا افکار آسیب رساندن به خود یا خودکشی داشته اید
• به یک اختلال شخصیتی مبتلا شده اید
• قصد بارداری دارید یا در حال حاضر باردار یا شیرده هستید
• یک بی هوشی عمومی برای عمل جراحی یا معالجه دندان داشته اید
• حساسیت به دیازپام (والیوم)، لورازپام (آتیوان)، کلردیازپوکسید، فلورازپام یا داروی مشابه دیگر دارید
• مبتلا به پورفیریا (نوعی اختلال آنزیم ژنتیکی که باعث ایجاد علائمی در پوست یا سیستم عصبی می شود) هستید.
• مبتلا به آسم، آمفیزم، برونشیت، اختلال انسداد مزمن ریوی یا سایر مشکلات تنفسی می باشید
• داروهای افیونی مصرف می کنید

کلونازپام را چگونه و چه زمانی باید مصرف کرد؟

همانگونه که در بخش بهداشت و سلامت نمناک میخوانید مصرف کلونازپام دقیقاً باید به دستور پزشک باشد و معمولاً با دوز کم شروع شده و پزشک به تدریج آن را طی 2 تا 4 هفته افزایش می دهد تا اینکه تشخیص دهد دوز مناسب است.

او به شما خواهد گفت که باید کلونازپام را در یک وعده مصرف کنید یا این که مصرف آن را به سه بار در روز تقسیم کنید  اگر در مورد چگونگی مصرف این دارو مطمئن نیستید، از پزشک خود یا پزشک داروخانه سوال کنید.

میزان دوز مصرفی برای قرص کلونازپام

• صرع در بزرگسالان: با دوز یک میلی گرم در شب شروع می شود و طی 2-4 هفته به دوز 2-4 میلی گرم خواهد رسید.
• صرع در کودکان: میزان دوز استفاده بسته به سن آن ها متفاوت است و طی 2 تا 4 هفته به تدریج افزایش می یابد.
• اسپاسم عضلانی غیر ارادی (بزرگسالان): دوز آن با یک میلی گرم در شب شروع می شود و با گذشت 2-4 هفته دوز آن به 2-4 میلی گرم افزایش خواهد یافت.
• اختلال هراس: روزانه 1-2 میلی گرم
• سندرم پاهای بی قرار:روزانه 500 میکروگرم تا 2 میلی گرم

چنانچه بیش از 65 سال سن دارید و یا دارای مشکلات کلیوی، کبدی یا تنفسی شدیدی هستید پزشک ممکن است دوز کم تری را توصیه کند.

قرص کلونازپام را حتما همراه با یک لیوان آب مصرف کنید.

در صورت فراموشی دوز مصرفی چه اتفاقی می افتد؟

• چنانچه نزدیک به دوز بعدی نباشد به محض یادآوری آن را مصرف کنید. چنانچه نزدیک به مصرف دوز بعدی بود دارو را کنار گذاشته و مقدار معمول دوز بعدی را مصرف کنید.
• هرگز 2 دوز را همزمان مصرف نکنید.
• اگر مصرف دوزی را فراموش می کنید، برای یادآوری از تنظیم زنگ هشدار استفاده کنید.
• همچنین می توانید در مورد روش های دیگر به خاطر سپردن داروهای خود از راهنمایی داروساز بهره ببرید.

در صورت مصرف بیش از حد از دارو چه باید کرد؟

مشکلات مصرف بیش از حد کلونازپام در افراد مختلف متفاوت است. در صورت مصرف بیش از حدممکن است علائمی را به همراه داشته باشد که برخی از آن ها عبارتند از:

• هماهنگی ضعیف عضلات یا مشکل در صحبت کردن
• احساس خواب آلودگی
• ضربان قلب آهسته یا نامنظم
• حرکات چشم کنترل نشده
• ضعف عضلانی
• بیش از حد احساسی بودن

چنان چه قصد رانندگی دارید از شخصی برای کمک استفاده کنید و یا با اورژانس تماس بگیرید.

حتما بروشور کلونازپام را همیشه به همراه داشته باشید.

اثرات و عوارض جانبی کلونازپام:

مانند همه داروها، کلونازپام نیز در بعضی از افراد باعث ایجاد عوارض جانبی خواهد شد اما بسیاری از افراد عوارض جانبی ندارند و یا فقط موارد جزئی از آن را دارند.

برخی از عوارض جانبی رایج:

عوارض جانبی رایج کلونازپام ممکن است از هر 100 نفر برای 1 نفر اتفاق بیفتد. در صورت بروز این عوارض جانبی، مصرف دارو را ادامه دهید و با پزشک خود مشورت کنید:

• دیدن خواب های آشفته
• احساس خواب آلودگی در طول روز
• احساس سرگیجه یا عدم تعادل
• ضعف عضلانی

برخی از عوارض جانبی جدی:

بروز عوارض جدی مصرف کلونازپام در افراد به ندرت رخ می دهد، چنانچه به مشکلات زیر مبتلا شدید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

• تنفسی بسیار کند یا نفس های کوتاه و کم عمق
• پوستی رنگ پریده یا چشمی زرد ( این امر می تواند نشانه مشکلات کبدی نیز باشد)
• سردرگمی یا فراموشی
• توهم یا هذیان گویی
• ایجاد مشکل در هماهنگی یا کنترل حرکات خود
• مچ پایی متورم، ضربان قلبی تند، سرفه و احساس خستگی (این موارد می تواند نشانه مشکلات قلبی نیز باشد)
• کبودی آسان، احساس خستگی، خونریزی بینی و نفس نفس زدن (این موارد می تواند نشانه مشکلات خون باشد)
• تغییرات خلقی مانند صحبت بیش از حد، احساس بیش از حد، بی قراری، تحریک پذیری یا پرخاشگری (تغییرات خلقی ممکن است که جدی شود و در کودکان و افراد بالای 65 سال بیشتر محتمل است).

واکنش آلرژیک جدی:

در موارد نادر، کلونازپام ممکن است باعث یک واکنش آلرژیک جدی (آنافیلاکسی) شود.

در صورت بروز مشکلات زیر به اورژانس یا پزشک مراجعه کنید:

• بثورات پوستی به همراه خارش، قرمزی، تورم، تاول یا پوست پوسته شده
• خس خس کردن سینه
• احساس سفتی در قفسه سینه یا گلو
• مشکل در تنفس یا صحبت کردن
• تورم در دهان، صورت، لب، زبان یا گلو
• ممکن است دچار یک واکنش آلرژیک جدی شوید که نیاز به درمان فوری در بیمارستان دارد.

چگونگی مقابله با عوارض جانبی کلونازپام:

• درصورتی که خواب های آشفته می بینید با پزشک صحبت کنید. او ممکن است داروی دیگر یا دوز کمتری را پیشنهاد کند.
• درصورتی که در طول روز احساس خواب آلودگی دارید و پس از گذشت یک هفته بهتر نشدید با پزشک خود صحبت کنید. او ممکن است دوز کمتری را پیشنهاد کند، همچنین تا زمانی که احساس بهتری نداشتید رانندگی و دوچرخه سواری نکنید و یا از ماشین آلات و ابزار استفاده نکنید.
• در صورتی که احساس سبکی، ناپایداری یا سرگیجه دارید، سعی کنید دراز بکشید یا بنشینید و تا زمانی که احساس بهتری نداشتید رانندگی یا دوچرخه سواری نکنید و یا از ماشین آلات یا ابزاری استفاده نکنید.
• در صورتی که ضعف عضلاتی دارید و اگر احساس ضعف کردید ، بنشینید و اگر بعد از گذشت یک هفته این عوارض جانبی ماندگاری داشتند یا بدتر شدند با پزشک مشورت کنید.

مصرف کلونازپام در دوران بارداری و شیردهی:

مصرف کلونازپام معمولاً در دوران بارداری توصیه نمی شود اما با این وجود اطلاعات کافی در مورد عدم امنیت مصرف آن وجود ندارد و این بدان معنی است که کودک ممکن است به همراه عوارض جانبی ترک دارو به دنیا آید.

اگر هنگام مصرف کلونازپام باردار شدید، با پزشک مشورت کنید و اگر به طور مرتب از کلونازپام استفاده می کردید، ناگهان آن را متوقف نکنید. دراین شرایط مشورت با پزشک را فراموش نکنید زیرا گاهی مصرف کلونازپام در بارداری بسیار مهم است.

مصرف کلونازپام در هنگام شیردهی توصیه نمی شود

اگر در دوران شیردهی هستید یا قصد شیردهی دارید با پزشک یا داروساز صحبت کنید زیرا ممکن است داروهای بهتری برای جایگزین وجود داشته باشد. این شرایط بستگی به علت مصرف شما برای کلونازپام دارد.

چنان چه پزشک تشخیص دهد مصرف کلونازپام در هنگام شیردهی منعی ندارد اما شما متوجه شدید که تغذیه، خواب و تنفس کودکتان غیرمعمول است یا نگرانی دیگری در مورد آن ها دارید، در اسرع وقت با ویزیتور یا پزشک خود صحبت کنید و بهتر است قبل از بارداری، در بارداری و شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید.

احتیاط در صورت مصرف داروهای دیگر:

برخی از داروها با کلونازپام در تداخل هستند و احتمال ابتلا به عوارض جانبی را افزایش می دهند. بنابراین قبل از شروع مصرف کلونازپام، در صورت مصرف داروهای زیر به پزشک اطلاع دهید:

• داروی ضد تشنج که برای درمان صرع استفاده می شود
• دارو های ضد روان پریشی و ضد افسردگی که برای درمان مشکلات سلامت روان و افسردگی استفاده می شوند
• داروهای خواب آور که برای درمان اضطراب یا مشکلات خواب استفاده می شود
• داروهایی چون باکلوفن یا تیزانیدین که برای درمان اسپاسم عضلانی استفاده می شوند.
• داروهای مورد استفاده برای کاهش فشار خون از جمله مهارکننده های آنزیم تنظیم کننده آنژیوتانسیون مانند آنالاپریل و لیزیونوپریل.
• مسدود کننده های کانال کلسیم مانند آملودیپین و فلدیپین.
• داروهای ادرار آوری مانند ایندپامید و بنفرو فلومتیازید
• آنتی هیستامین های خواب آور (آرام بخش)، مانند کلروفنامین یا پرومتازین.
• مسکن های قوی مانند کدئین، متادون، مورفین، اکسی کدون، پتیدین یا ترامادول.
• دارویی چون سایمتیدین که برای مشکلات معده و سوزش سر دل استفاده می شود.
• مصرف ریفامپین که برای برای درمان عفونت های باکتریایی تجویز می شود یا فلوکونازول که دارویی ضد قارچ است.

مصرف همزمان کلونازپام با داروهای گیاهی یا مکمل ها:

اطلاعات کمی در مورد مصرف داروهای گیاهی و مکمل های کلونازپام وجود دارد.

بهتر است از مصرف داروهای گیاهی برای اضطراب یا بی خوابی، مانند والری یا گل ساعتی به همراه کلونازپام خودداری کنید زیرا اثرات خواب آلودگی کلونازپام را افزایش داده و عوارض جانبی دیگری نیز به همراه خواهند داشت.

برخی از سوالات متداول:

1. اثر بخشی کلونازپام چند روز طول می کشد؟

سرعت اثربخشی کلونازپام به شرایطی بستگی دارد که آن را مصرف می کنید.

برای تشنج، هماهنگی و اسپاسم عضلانی غیر ارادی، کلونازپام ممکن است چند روز تا یک هفته طول بکشد تا به طور کامل اثر کند بدان دلیل که دوز مصرفی شما به تدریج افزایش می یابد تا زمانی که مقدار مناسب خود را مصرف کنید.

برای درمان اختلال هراس و سندرم پاهای بی قرار، کلونازپام پس از حدود یک ساعت اثر بخش خواهد بود.

2. کلونازپام را چه مدت باید مصرف کرد؟

بسته به علت مصرف، زمان مصرف متفاوت خواهد بود. هنگامی که دارو برای صرع استفاده می شود، معمولاً مصرف آن طولانی مدت تجویز می شود.

اگر بیش از 4 هفته کلونازپام را مصرف کرده اید پزشک ممکن است قبل از قطع مصرف، به تدریج دوز دارو را کاهش دهد تا از علائم قطع آن جلوگیری کند.

3. آیا کلونازپام اعتیاد آور است؟

اگر از کلونازپام به مدت کوتاهی (2 تا 4 هفته) مصرف می کنید، به احتمال زیاد اعتیاد آور نخواهد بود اما اگر بیش از 2 تا 4 هفته است که آن را مصرف کرده اید و باید مصرف آن متوقف شود، پزشک به تدریج دوز دارو را کاهش می دهد.

4. در صورت قطع ناگهانی مصرف دارو چه اتفاقی رخ می دهد؟

اگر مصرف کلونازپام را به طور ناگهانی متوقف کردید، عوارض جانبی به همراه خواهد اشت که برخی از آن ها عبارتند از:

• گیجی
• تشنج
• افسردگی
• احساس عصبی بودن یا تحریک پذیری
• تعریق
• اسهال

بنابراین اگر به تدریج دوز مصرفی را کاهش دهید، خطر بروز این عوارض کاهش می یابد.

5. آیا کلونازپام در باروری تأثیر خواهد گذاشت؟

هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد کلونازپام بر روی باروری در مردان و زنان تأثیر می گذارد.

اما اگر قصد بارداری دارید یا در هنگام مصرف کلونازپام در بارداری دچار مشکل هستید، با پزشک مشورت کنید.

6. آیا غذاها و نوشیدنی هایی وجود دارند که در زمان مصرف قرص کلونازپام باید از مصرف آن ها خودداری کرد؟

بهتر است از مصرف قهوه، چای و نوشابه یا شکلات زیادی پرهیز کنید زیرا این مواد حاوی کافئین بوده و کافئین نیز یک محرک است که ممکن است اثرات آرام بخش کلونازپام را کاهش دهد.

از طرفی الکل اثرات کلونازپام را افزایش داده و باعث خوابی بسیار عمیق می شود.

7. آیا تغییر در شیوه زندگی می تواند به اختلال هراس و سندرم پای بی قرار کمک کند؟

در صورتی که اختلال هراس دارید، برای درمان می توانید از موارد ذکر شده ذیل کمک بگیرید:

• کتاب اضطراری مبتنی بر اصول CBT را بخوانید.
• روش های درمانی اضافی مانند ماساژ و آروماتراپی یا فعالیت هایی مانند یوگا و پیلاتس را برای کمک به آرامش خود انجام دهید.
• تکنیک نفس عمیق را برای کمک به کاهش علائم انجام دهید.
• مرتباً ورزش کنید تا استرس و تنش را کاهش دهید.

چنانچه مبتلا به سندرم پاهای بی قرار هستید، با تغییراتی در سبک زندگی خود به درمان آن کمک کنید از جمله:

• ترک سیگار
• ورزش منظم ( اما از ورزش کردن هنگام نزدیک شدن به زمان خواب خودداری کنید)
• در ساعت منظمی به رختخواب روید
• اجتناب از دارو های تحریک پذیری