فیبرومیالژیا چیست ؟ از علل و علائم تا درمان و عوارض
همه چیز درباره فیبرومیالژیا ؛ از علل و علائم تا راههای رایج درمان
فیبرومیالژیا اختلالی است که با درد گسترده اسکلتی عضلانی، همراه با خستگی، مشکلات خواب، حافظه و تغییرات خلق و خو مشخص می شود. محققان معتقدند که فیبرومیالژیا با تأثیر بر نحوه پردازش سیگنال های دردناک و غیر دردناک در مغز و نخاع، احساس درد را تقویت می کند. علائم فیبرومیالژیا اغلب پس از یک اتفاق مانند ضربه فیزیکی، جراحی، عفونت یا فشار روانی قابل توجه بروز پیدا می کند، در موارد دیگر علائم به تدریج و بدون هیچ رویداد تحریک کننده ای ایجاد می شود.
زنان نسبت به مردان این بیماری را بیشتر تجربه می کنند. بسیاری از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا میگرن، اختلالات مفصل گیجگاهی، سندروم روده تحریک پذیر، اضطراب و افسردگی دارند. درمان خاصی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد و انواع داروها، ورزش، آرامش و اقدامات کاهش استرس می توانند به کنترل علایم کمک کنند.
علائم فیبرومیالژیا
علائم اولیه فیبرومیالژیا شامل موارد زیر است:
درد گسترده:
درد فیبرومیالژیا اغلب به عنوان یک درد مستمرو کسل کننده توصیف می شود که حداقل سه ماه ادامه دارد. درد گسترده ای که معمولا در هر دو طرف بدن و بالا و پایین کمر رخ می دهد.
مشکلات شناختی:
نشانه ای که معمولاً "مه فیبرو" نامیده می شود و توانایی تمرکز و توجه روی کارهای ذهنی را مختل می کند.
خستگی:
افراد مبتلا به فیبرومیالژیا حتی اگر خواب طولانی مدت داشته باشند اغلب خسته از خواب بیدار می شوند زیرا خواب به دلیل وجود درد مختل می گردد. بسیاری از بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا، اختلالات دیگر خواب مانند سندرم پاهای بی قرار و آپنه خواب دارند.
فیبرومیالژیا اغلب با علائم دیگری همراه می شود مانند:
سندرم روده تحریک پذیر
سندرم خستگی مزمن
میگرن و انواع دیگر سردردها
عفونت مثانه یا سندرم مثانه دردناک
اختلالات مفصل گیجگاهی فکی
اضطراب
افسردگی
سندرم تاکی کاردیا
علل فیبرومیالژیا
بسیاری از محققان معتقدند که تحریک مکرر عصب باعث تغییر مغز و نخاع افراد مبتلا به فیبرومیالژیا می شود و این تغییر شامل افزایش غیر طبیعی سطح برخی مواد شیمیایی خاص در مغز است که درد را نشان می دهند. علاوه بر این گیرنده های درد موجود در مغز، نسبت به درد حساس تر شده و به سیگنال های درد و غیر درد واکنش بیش از حد نشان می دهند.
به احتمال زیاد فاکتورهای زیادی وجود دارد که منجر به این تغییرات می شود، از جمله:
ژنتیک:
به دلیل ابتلا یکی از اعضای خانواده به بیماری فیبرومیالژیا، ممکن است جهش های ژنتیکی خاصی وجود داشته باشد که شما را مستعد ابتلا به این اختلال می کند.
عفونت ها:
به نظر می رسد برخی از بیماری ها باعث تحریک یا تشدید فیبرومیالژیا می شود.
حوادث جسمی یا احساسی:
گاهی فیبرومیالژیا می تواند در اثر یک حادثه فیزیکی مانند یک تصادف رانندگی ایجاد شود و یا استرس طولانی مدت روانشناختی باعث تحریک آن شود.
عوامل خطر و افراد در معرض خطر
جنسیت:
زنان بیشتر از مردان به فیبرومیالژیا مبتلا می شوند.
سابقه خانوادگی:
اگر پدر، مادر، خواهر یا برادر شما به این بیماری مبتلا باشند، احتمال ابتلا به فیبرومیالژیا در شما بیشتر است.
سایر اختلالات:
اگر به آرتروز، آرتریت روماتوئید یا لوپوس مبتلا هستید، احتمال ابتلا به فیبرومیالژیا در شما بیشتر است.
عوارض فیبرومیالژیا
درد، خستگی و نداشتن خواب کافی به دلیل فیبرومیالژیا می تواند توانایی شما در خانه یا محل کار را مختل کند.
تشخیص فیبرومیالژیا
برای تشخیص فیبرومیالژیا معمولا باید معیارهای خاصی رعایت شود که شامل :
آزمایش:
ممکن است پزشک بخواهد بیماری های دیگری را که علائم مشابه فیبرومیالژیا دارد را رد کند به همین دلیل باید آزمایش خون را برای برسی موارد زیر انجام دهد:
شمارش کامل خون
سرعت رسوب گلبول قرمز
آزمایش پپتید سیترولین
روماتوئید
آزمایشات عملکرد تیروئید
سرولوژی سلیاک
ویتامین د
تشخیص سایر بیماری ها :
ممکن است علاوه بر فیبرومیالژیا بیماری دیگری داشته باشید، مانند:
افسردگی
اضطراب
سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
اگر علائم نشان دهد که بیماری دیگر و همچنین فیبرومیالژیا دارید، ممکن است برای تشخیص آن به آزمایشات بیشتری نیاز داشته باشید زیرا شناسایی تمام بیماری ها به درمان کمک می کند.
درمان فیبرومیالژیا
درمان فیبرومیالژیا سعی در کاهش برخی از علائم و بهبود کیفیت زندگی دارد. فیبرومیالژیا علائم بی شماری دارد، به این معنی که انواع روش درمانی برای همه افراد مبتلا موثر نخواهد بود. چنانچه در بخش بهداشت و سلامت نمناک میخوانید انواع مختلف روش های درمانی که می تواند تأثیرات فیبرومیالژیا روی بدن را کاهش دهد عبارتند از:
فیزیوتراپی :
فیزیوتراپیست می تواند تمریناتی را به شما آموزش دهد که انعطاف پذیری و استقامت را بهبود بخشد.
کار درمانی :
یک متخصص کاردرمان می تواند به شما کمک کند تا با انجام برخی تمرینات در محل کار فشار کمتری روی بدن باشد.
مدیریت استرس :
برای جلوگیری یا محدود کردن فشار بیش از حد روحی برنامه ای تهیه کنید. در روز آرام باشید و روال زندگی خود را کامل تغییر ندهید. افرادی که کار یا تمام فعالیت های خود را رها می کنند، نسبت به افرادی که همچنان فعال هستند بدتر عمل می کنند. تکنیک های کنترل استرس، مانند تنفس عمیق یا مدیتیشن را امتحان کنید.
بهداشت خواب :
از آنجا که خستگی یکی از علائم اصلی فیبرومیالژیا است، داشتن یک خواب خوب و با کیفیت اهمیت زیادی دارد، علاوه بر اختصاص دادن زمان کافی برای خواب ، عادات خوب خواب مانند خوابیدن و بیدار شدن در یک ساعت مشخص را نیز تمرین کنید.
ورزش منظم:
ورزش، بدن درد را افزایش می دهد اما با انجام منظم و تدریجی آن اغلب علائم کاهش می یابد. چنانچه در این بخش از نمناک میخوانید تمرینات مناسب مانند پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری و ایروبیک در آب به تسکین درد کمک می کنند.
سبک زندگی سالم :
غذاهای سالم را در رژیم غذایی خود بگنجانید و از استعمال دخانیات خود داری کنید، همچنین مصرف کافئین را کاهش دهید.
داروهای فیبرومیالژیا:
شاید برای درمان فیبرومیالژیا مصرف داروهای مسکن و ضد افسردگی لازم باشد.
مسکن ها:
مصرف مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم ممکن است مفید باشد اما داروهای اوپیوپیدها توصیه نمی شوند، زیرا منجر به عوارض جانبی و اعتیاد شده که با گذشت زمان درد را وخیم تر می کند.
داروهای ضد افسردگی:
دولوکستین و میلناسیپران ممکن است درد و خستگی مرتبط با فیبرومیالژیا را کاهش دهد. همچنین پزشک برای بهبود بی خوابی، آمی تریپتیلین یا داروی شل کننده عضلات تجویز می کند.
داروهای ضد تشنج:
داروهایی که برای درمان صرع تجویز می شود اغلب در کاهش درد مفید هستند.