قبل از آزمایش خون چه قرصی نباید خورد؟
مصرف برخی داروها و مکملها پیش از انجام آزمایش خون میتواند نتایج را دستخوش تغییر کرده و حتی تشخیص پزشک را به تأخیر بیندازد. در این راهنمای جامع، مهمترین داروها و موادی که باید قبل از انواع آزمایشهای خونی از مصرف آنها خودداری کنید معرفی شدهاند؛ از آزمایش قند و چربی خون تا تستهای کبد، کلیه، آهن، هورمونها و انعقاد. اگر میخواهید آزمایش شما دقیقترین نتیجه را داشته باشد، مطالعه این مطلب ضروری است.
قبل از انجام هر آزمایش خونی، ضروری است از مصرف خودسرانه داروها خودداری کنیم. برخی داروها ممکن است با تغییر موقت مقادیر قند، چربی، آنزیمها یا سایر ترکیبات خون، نتایج آزمایش را گمراهکننده کنند. برای مثال، داروهای کورتیکواستروئیدی (مثل پردنیزولون) و ضدالتهابهای غیر استروئیدی (مثل آسپرین و ایبوپروفن) میتوانند تاثیر قابل توجهی روی نتایج آزمایشهای خونی داشته باشند. بنابراین قبل از مصرف هر دارویی حتماً با پزشک یا آزمایشگاه مشورت کنید تا مطمئن شوید نیاز به توقف یا تغییر مصرف آن دارو دارید یا خیر.
نوع آزمایش | داروها/مکملهای پرهیز شده |
قند خون (FBS) | کورتیکواستروئیدها (پردنیزولون، دگزامتازون)؛ داروهای آرامبخش و ضد افسردگی؛ داروهای کنترل قند (مثل انسولین و متفورمین) در صورت امکان با نظر پزشک |
چربی و کلسترول خون | داروهای کاهشدهنده کلسترول (مثلاً آتورواستاتین)؛ مکملهای ویتامین A، C و E؛ مصرف غذاها و نوشیدنیهای پرچرب قبل از آزمایش |
آزمایش کبد (ALT, AST) | داروهای مسکن کبدی یا ضد درد (مثل استامینوفن)؛ داروهای ضدالتهاب قوی؛ برخی آنتیبیوتیکها |
آزمایش کلیه (کراتینین، BUN) | دیورتیکها (ادرارآورها مانند فوروزماید)؛ NSAIDها؛ کمآبی بدن |
آزمایش آهن و فریتین | مکملهای آهن و ویتامین B12؛ ویتامین C (حداقل ۲-۳ روز قبل قطع شود) |
آزمایش انعقاد (PT/INR) | داروهای رقیقکننده خون (وُارفارین، آسپرین)؛ مکملهای ویتامین K؛ داروهای ضدالتهاب قوی |
آزمایش هورمونی (تیروئید و ...) | قرصهای ضدبارداری هورمونی؛ داروهای تیروئید (دوز صبح مصرف شود)؛ مکملهای ید |
سایر آزمایشها | انواع آنتیبیوتیکها و آرامبخشها (با اطلاعرسانی به پزشک)؛ مکملها و گیاهان دارویی (جینسینگ و ...) با مشورت پزشک |
آزمایش قند خون (FBS)
آزمایش قند خون ناشتا یکی از مهمترین تستها برای تشخیص دیابت است. برای دقت بیشتر نتایج باید حداقل ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید (تنها آب بنوشید). مصرف چای، قهوه یا مواد شیرین در روز قبل تاثیر نامطلوبی بر نتیجه دارد، بنابراین از مصرف این موارد خودداری کنید. اگر داروی دیابت مثل انسولین یا متفورمین مصرف میکنید، حتماً با نظر پزشک دارو را بعد از آزمایش مصرف کنید و بدون مشورت دوز آن را تغییر ندهید. همچنین داروهای کورتونی و آرامبخش میتوانند قند خون را بالا ببرند، از این رو بهتر است از مصرف آنها قبل از آزمایش خودداری کنید.
آزمایش چربی و کلسترول خون
برای آزمایش چربی خون (کلسترول و تریگلیسرید) نیز حداقل ۹ تا ۱۲ ساعت ناشتا بودن الزامی است. شب قبل از آزمایش از خوردن غذاهای پرچرب و فستفود خودداری کنید. مکملهای ویتامینی حاوی چربی (مانند ویتامین E) یا داروهای کاهشدهنده کلسترول میتوانند نتایج را تغییر دهند؛ بنابراین در صورت صلاحدید پزشک، مصرف آنها را ۲۴ ساعت قبل از آزمایش قطع کنید.
آزمایش کبد و کلیه
در آزمایشهای بررسی عملکرد کبد (ALT, AST) و کلیه (کراتینین، BUN)، مصرف برخی داروها اهمیت دارد. داروهایی مانند استامینوفن یا ضدالتهابهای قوی میتوانند سطح آنزیمهای کبد را تغییر دهند. همچنین داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDها) میتوانند نتایج آزمایشهای کلیوی را تحت تاثیر قرار دهند. اگر داروی خاصی برای بیماریهای کبدی یا کلیوی مصرف میکنید، حتماً قبل از آزمایش با پزشک مشورت کنید.
آزمایش آهن و فریتین
برای انجام آزمایش آهن یا فریتین خون (تشخیص کمخونی)، باید زمان مصرف قرصها را تنظیم کنید. توصیه میشود ۲ تا ۳ روز قبل از آزمایش از مصرف مکملهای آهن و ویتامین B12 خودداری شود. ویتامین C نیز جذب آهن را افزایش میدهد، بنابراین مصرف آن را در روز آزمایش محدود کنید. همچنین اگر اخیراً آمپول تزریقی آهن یا ویتامین B12 دریافت کردهاید، این موضوع را به آزمایشگاه اطلاع دهید.
آزمایش هورمونی
برخی آزمایشهای هورمونی مانند تستهای تیروئید یا هورمونهای جنسی نیازمند شرایط خاص هستند. مصرف داروهای هورمونی (مثلاً قرصهای ضدبارداری یا هورمونهای جایگزین) میتواند سطح این هورمونها را تغییر دهد. به عنوان مثال، اگر قرص تیروئید مصرف میکنید، معمولاً دوز صبح را پس از انجام آزمایش میخورند تا اثر دارو در نتیجه آزمایش تداخلی نداشته باشد. مصرف استروئیدهای کورتون نیز میتواند نتایج آزمایشهای هورمونی را تحت تاثیر قرار دهد، بنابراین در صورت مصرف این داروها حتماً قبل از آزمایش با پزشک مشورت کنید.
آزمایش انعقاد خون
در آزمایشهای مربوط به انعقاد خون (مانند PT و INR)، داروهای رقیقکننده خون اهمیت زیادی دارند. مصرف آسپرین، وارفارین یا هپارین میتواند زمان لخته شدن خون را طولانی کند. اگر از این داروها استفاده میکنید، با پزشک خود درباره نحوه مصرف قبل از آزمایش مشورت کنید؛ قطع ناگهانی آنها بدون نظر پزشک خطرناک است.
آزمایش در منزل
برای سهولت و کاهش مراجعه حضوری، می توانید از سرویس آزمایش رایگان در منزل استفاده کنید تا نمونه گیری در محل منزل یا محل کار شما انجام شود و نتایج به شما اطلاع داده شود. این خدمت موجب صرفه جویی در زمان و افزایش راحتی خواهد شد . آزمایشگاه شبانه روزی آرامش خدمات آزمایش در منزل را برای کلیه آزمایشات بدون هزینه اضافی ، همانند هزینه ای که در آزمایشگاه میپردازید با نمونه گیری رایگان در مکان مورد نظر شما انجام میدهد .
سلب مسئولیت
از آنجا که مباحث مرتبط با پزشکی اهمیت و حساسیت ویژهای دارند، همواره تلاش ما بر این است که مطالبی دقیق، علمی و مورد اعتماد در اختیار مخاطبان قرار دهیم. محتوای این مقاله بر اساس منابع معتبر جهانی و مقالات تخصصی حوزه سلامت تهیه شده و توسط تیمی از پزشکان بررسی و تایید شده است. با این حال، مطالب ارائهشده صرفاً جنبه اطلاعرسانی دارند و نباید به عنوان جایگزین تشخیص یا توصیههای پزشکی در نظر گرفته شوند. در صورت بروز هرگونه علائم یا نگرانی درباره وضعیت سلامت خود، لازم است در کوتاهترین زمان ممکن به پزشک، مراکز درمانی یا اورژانس مراجعه کنید.
توجه : مطالب بخش بهداشت و سلامت سایت نمناک از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از اینرو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .