یکی از رمز ارزهای معروف و معتبر در بازار ارزهای دیجیتال تتر با علامت اختصاری یواسدیتی (USDT) است. قیمت تتر با اختلاف جزئی با دلار آمریکا برابر است و از آنجایی که در بازارهای جهانی قیمت ثابتی دارد، در دسته ارزهای پایدار یا استیبل کوینها (Stable Coin) قرار میگیرد. در بازار ارزهای دیجیتال بینالمللی اختلاف قیمت تتر با دلار بین 0.00001 تا 0.00002 بیشتر یا کمتر از دلار است. اما در بازار ارزهای دیجیتال ایران، اختلاف قیمت تتر و دلار بیشتر است و گاهی قیمت دلار و تتر بیش از هزار تومان در هر واحد با هم اختلاف قیمت دارند. در اینجا قصد داریم دلایل این تفاوت قیمت را بررسی کنیم.
تأثیر نرخ رسمی و بازار آزاد بر تفاوت قیمت تتر و دلار
یکی از عوامل تاثیرگذار بر تفاوت قیمت تتر و دلار، اختلاف قیمت انواع ارز در ایران است. در واقع نرخ دلار به عنوان یکی از ارزهای خارجی رایج در کشور به نوع آن بستگی دارد. دلار در ایران به صورتهای
- دولتی یا ترجیحی
- نیمایی
- سنا یا توافقی
- آزاد
خرید و فروش میشود.
بدیهی است که قیمت هر یک از این انواع دلار، با دیگری تفاوت دارد و ارز دولتی از همه ارزانتر و ارز آزاد از همه گرانتر است. بنابراین میتوان در نظر گرفت اختلاف قیمت تتر با دلار دولتی تا چه اندازه با دلار آزاد متفاوت خواهد بود.
تفاوتهای عرضه و تقاضا در بازار تتر و دلار
تتر یک ارز دیجیتال است که مقدار مشخصی دارد و با توجه به عمر کوتاه رمز ارزها، تعداد توکنهای تتر در دنیا کمتر از دلار است. به همین دلیل تقاضای بیشتری برای خرید آن در معاملات ارزهای دیجیتال وجود دارد که ممکن است از میزان عرضه آن بیشتر باشد. این در حالی است که میزان عرضه دلار موجود در بازارهای ارز اعم از دولتی و آزاد، با تقاضای آن تناسب منطقیتری دارد. بنابراین بر اساس ساز و کار عرضه و تقاضای متفاوت، اختلاف قیمت میان این دو نوع ارز به چشم میخورد.
نقش صرافیهای ارز دیجیتال در تعیین قیمت تتر
یکی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ارز، میزان کارمزدی است که هنگام خرید آنها به صرافیها پرداخت میشود. هر چند که در بادی امر اینگونه به نظر میرسد باید کارمزد در میان تمام صرافیها یکسان باشد اما واقعیت این نیست و میزان کارمزد در صرافیهای مختلف متفاوت است. این موضوع در صرافیهای ارز دیجیتال همانند صرافیهایی که به فروش دلار مبادرت میکنند، به چشم میخورد. در نتیجه کارمزدهای متفاوت صرافیها، قیمت تتر یکسان نیست و بر اساس کارمزد و سایر عوامل تغییر میکند. در جدول زیر میتوان بیشترین و کمترین قیمت تتر به تومان و تفاوت و قیمت تتر و دلار و را در 4 سال گذشته مشاهده کرد.
سال | کمترین نسبت با دلار | بیشترین نسبت با دلار | کمترین قیمت به تومان | بیشترین قیمت به تومان |
1403 | 0.999341 | 1 | 58,525.88 | 65,290.92 |
1402 | 0.999266 | 1 | 48,671.78 | 59,486.87 |
1401 | 0.998947 | 1 | 26,671.73 | 45,147.14 |
1400 | 0.999426 | 1 | 28,063.86 | 21,608.70 |
تأثیر تحریمها و محدودیتهای بانکی بر قیمت دلار و تتر
تحریمها و محدودیتهای اعمال شده در کشور ما، موجب بالا رفتن قیمت دلار در سالهای اخیر شده است. چنان که گفته شد، قیمت تتر در بازار جهانی تابعی از قیمت دلار است و در نتیجه با افزایش قیمت دلار، قیمت تتر نیز افزایش مییابد. از سوی دیگر در بازههای زمانی که میزان تقاضای تتر در ایران بیشتر از عرضه آن میشود، صرافیهای ارز دیجیتال ناگزیر به خرید تتر از صرافیهای خارجی میکنند. این موضوع به دلیل وجود تحریمها و محدودیتهای بانکی به سادگی صورت نمیگیرد و موجب افزایش قیمت تتر میشود.
تفاوتهای نقدشوندگی بین تتر و دلار در ایران
یکی از تفاوتهای مهم میان دلار و تتر در ایران مسئله نقدشوندگی است. نقدشوندگی به معنای امکان تبدیل ارز به پول رایج مملکت یعنی ریال است. چنان که واضح است امکان نقدشوندگی دلار در صرافیها و بازارهای خرید و فروش ارز به سادگی وجود دارد. اما از آنجایی که ارزهای دیجیتال به اندازه ارزهای فیات یا همان ارزهای نقدی یا کاغذی شناخته شده و معتبر نیستند، گاهی نقدشوندگی تتر به عنوان ارز دیجیتال همتای دلار، به سادگی این ارز فیات ساده نیست. همین موضوع میتواند بر اختلاف قیمت این دو ارز موثر باشد.
نقش روانی بازار و عوامل غیرقابل پیشبینی در تفاوت قیمت تتر و دلار
روانشناسی بازار، یکی از شاخههای علم روانشناسی است که به واکنش هیجانی افراد در خرید و فروش میپردازد. در پدیده نسبتا نوظهور ارزهای دیجیتال عوامل روانی مختلفی نظیر احساسات، هیجانات شایعات و... در پی بروز حادثهای یا یک اتفاق جهانی شکل میگیرد که موجب بالا رفتن یا پایین آمدن قیمت تتر و سایر رمز ارزها میشود. این مقوله میتواند به طرز قابل توجهی موجب ایجاد اختلاف قیمت میان دلار و تتر شود.
هزینههای تراکنش و انتقال ارزهای دیجیتال در مقایسه با دلار نقدی
همان طور که در خرید و فروش آنلاین، کاربران ناگزیر به پرداخت هزینه تراکنش هستند، در دنیای ارزهای دیجیتال نیز، رقمی برای تراکنش از دارنده حساب کم میشود. این رقم با کارمزد صرافی متفاوت است و هزینه نقل و انتقالات مالی است. چنین هزینهای در خرید دلار نقدی وجود ندارد و همین موضوع، به اختلاف قیمت دلار و تتر کمک میکند.
چگونگی تعیین قیمت تتر در مقایسه با دلار نقدی در ایران
به منظور تعیین قیمت تتر در مقایسه با دلار، میتوان از صرافیها کمک گرفت. در صرافیهای معتبر، با وجود باتهای ماشین حساب، میتوان تعداد تتر موجود را در باکس مورد نظر وارد کرده و از سوی دیگر قیمت آن را به دلار مشاهده کرد.