یعقوب لیث صفاری

یعقوب لیث صفاری که بود و چه کرد؟ + نام ایرانی و علت مرگش

یعقوب لیث صفاری که نخستین فرمانروای ایرانی‌تبار پس از حمله اعراب بود، با نام ایرانی «یعقوب برجَس» شناخته می‌شد و با برپایی حکومت صفاریان دوباره پرچم استقلال ایران را برافراشت؛ او سرانجام بر اثر بیماری درگذشت.

زندیگنامه کوتاه یعقوب لیث صفاری

زندگینامه یعقوب لیث صفاری، داستان کوتاه یعقوب لیث صفاری و اقدامات او را در این بخش از نمناک خواهید خواند؛ اطلاعات ارائه‌شده این بخش برای انشا در مورد یعقوب لیث صفاری دانش‌آموزان پایه‌های مختلف ابتدایی، مفید خواهد بود.

سال تولد یعقوب لیث صفاری

رادمان پور ماهک (به‌معنی رادمان پسر ماهک) یا رادمان ماهکان نام ایرانی یعقوب لیث صفاری است. او در سال ۲۲۵ هجری قمری چشم به جهان گشود.

یعقوب لیث صفاری اهل کجا بود؟

درباره زادگاه یعقوب لیث صفاری، منابع تاریخی اطلاعاتی پراکنده ارائه داده‌اند که نشان‌دهنده اهمیت جغرافیایی سیستان در آن دوره است. محل تولد او به طور دقیق در نقاطی چون روستای قرنین یا کارنین ذکر شده است. این منطقه که در حاشیه کویر و در شمال شرقی خاش رود قرار دارد، گاهی به عنوان روستای نیشت در سیستان معرفی می‌شود؛ شهرکی کوچک که نهری از میان آن عبور می‌کرد. یعقوب لیث صفاری که بود؟

شغل یعقوب لیث

یعقوب لیث مردی آزادی‌خواه و زحمتکش بود که در ابتدا به آهنگری اشتغال داشت، اما بعدها با کوشش خود برای استقلال ایران، به سلطنت رسید.

خانواده یعقوب لیث صفاری

یعقوب لیث صفاری در خانواده ای فقیر زاده شد، پدر یعقوب، لیث، رویگری ساده بود و چهار پسر (یعقوب، عمرو، علی و طاهر) داشت.

نسب یعقوب لیث صفاری

پدرش، لیث صفار، یک آهنگر بود و همین شغل سبب شد تا او و برادرانش (عمرو، علی و طاهر) با لقب «صفاری» شناخته شوند. آنها نسب خود را ابتدا به خسرو انوشیروان ساسانی و از انوشیروان به تهمورث می‌رساندند.

دین یعقوب لیث صفاری

این‌که مذهب یعقوب لیث صفاری شیعه بوده، مبهم است و در منابع موثق تاریخی، در این مورد نظر قطعی وجود ندارد. برخی منابع می‌گویند وی نسبت به تشیع تمایل داشته و برخی دیگر این ادعا را رد می‌کنند.

همسر و فرزندان یعقوب لیث صفاری

یعقوب لیث صفاری با بانویی به نام راحیله ازدواج کرد؛ اما از فرزندان یعقوب لیث و همسرش اطلاعات موثقی در دست نیست.

شخصیت یعقوب لیث صفاری چگون بود؟

یعقوب مردی شجاع، آزادی‌خواه، بااراده و جنگجو بود و نسبت به زبان و فرهنگ ایران نیز تعصب داشت و از نویسندگان فارسی‌زبان حمایت می‌کرد. طبق اسناد تاریخی، نخستین شعر موزون به زبان فارسی، توسط محمد بن وصیف سجزی در زمان یعقوب لیث صفاری و در مدح وی سروده شد. گفتنی است مردم یعقوب را به جهت آن‌که از میان خودشان برخاسته بود و به صفات نیک و فضائل اخلاقی خاصی مانند جوانمردی و عادل بودن آراسته بود، دوست داشتند.

فرماندهی یعقوب لیث صفاری

یعقوب لیث صفاری با اتکا به شجاعت و رادمردی‌های خود، به جنبش مردمی عیاران سیستان پیوست. این گروه که از محبوبیت بالایی میان مردم برخوردار بودند، سکوی پرتاب یعقوب شدند؛ جایی که او توانست با رشادت‌هایش به مقام سرداری دست یابد و مسیر گسترش نفوذ و در نهایت استقلال‌خواهی خود را آغاز کند. او پس از چند سال عیاری، سربازی و سرداری جنگ، سراسر سیستان را تصرف کرد.یعقوب لیث صفاری، بنیان‌گذار دودمان پرافتخار صفاریان، با ایستادگی در برابر خلافت عباسی، استقلال ایران زمین را احیا کرد.

قلمرو یعقوب لیث صفاری

حکومت یعقوب لیث صفاری بخش‌هایی از ایران، افغانستان، تاجیکستان و پاکستان امروزی را دربرمی‌گرفت. او توانست محمد بن طاهر، آخرین امیر طاهریان، را شکست دهد و خراسان را فتح کند، سپس با از میان برداشتن خوارج و تصرف فارس و کرمان، این دو استان را نیز به قلمرو صفاریان اضافه نماید. از دیگر دستاوردهای سیاسی و نظامی وی شکست محمد بن واصل و فتح خوزستان بوده است.

کدام پادشاه زبان فارسی را احیا کرد؟

یعقوب لیث صفاری نه تنها یک احیاگر سیاسی بود، بلکه به عنوان نخستین شهریار ایرانی پس از سقوط ساسانیان، نقشی کلیدی در احیای زبان فارسی ایفا کرد. این تعهد فرهنگی او در یک برخورد مشهور تجلی یافت؛ زمانی که شاعری بر اساس سنت رایج آن دوران، قصیده‌ای به زبان عربی در ستایش وی سرود. یعقوب با این اقدام مخالفت کرد و شاعر را مورد سرزنش قرار داد، زیرا معتقد بود باید به زبانی سخن گفت که خود آن را درک می‌کند. جمله مشهور او خطاب به شاعر این بود:چیزی که من اندر نیابم چرا باید گفت؟

شکست یعقوب لیث صفاری

بنیان‌گذار سلسله صفاریان سرانجام برای مبارزه با خلفا عباسی با سپاه خود به سمت بغداد حرکت کرد، اما در نبرد دیرالعاقول شکست خورد.

علت درگذشت یعقوب لیث صفاری

یعقوب لیث صفاری پس از شکست در بغداد بیمار شد و در شوال ۲۶۵ هجری در جندی‌شاپور خوزستان درگذشت. علت مرگ یعقوب لیث صفاری بیماری قولنج عنوان شده است.

آرامگاه یعقب لیث صفاری کجاست؟

مقبره یعقوب لیث صفاری منطقه جندی‌شاپور در نزدیکی دزفول واقع شده است. گفتنی است آرامگاه وی با شماره ۲۵۵۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

چرا آرامگاه یعقوب لیث صفاری تخریب شده است؟!

خبرگزاری مهر در سال 1398 به نقل از یکی از فعالان میراث فرهنگی خوزستان، از تخریب آرامگاه تاریخی یعقوب لیث در شهرستان دزفول بر اثر اشتباه یک پیمانکار خبر داد.

چه کسی جانشین یعقوب لیث شد؟

با درگذشت یعقوب لیث، برادرش عمرو لیث صفاری به مقام جانشینی او رسید. اگرچه سلسله صفاریان توانستند پس از یعقوب برای نزدیک به یک قرن، بخش‌هایی از ایران را تحت فرمانروایی خود نگه دارند، اما باید تأکید کرد که اوج شکوه و اقتدار بی‌بدیل دوران یعقوب لیث، هرگز در دوران هیچ‌یک از پادشاهان بعدی صفاری تکرار نشد.

روز بزرگداشت یعقوب لیث صفاری

اگرچه هشتم دی ماه به دلیل مصادف بودن با زادروز یعقوب لیث صفاری، توسط بسیاری از مورخان و علاقه‌مندان به عنوان روز بزرگداشت این شخصیت تاریخی بزرگ شناخته می‌شود، این مناسبت هنوز به طور رسمی در تقویم جمهوری اسلامی ایران ثبت نگردیده است.

اقدامات مهم یعقوب لیث صفاری

  • قلع و قمع خوارج
  • فتح پوشنگ و هرات
  • پیشروی به سمت خراسان، کرمان، فارس و خوزستان
  • احیا استقلال سیاسی و فرهنگی ایران
  • خارج کردن سیستان از سلطنت حاکمان وابسته به خلفا عباسی
  • برگزیدن زرنج به عنوان پایتخت خود
  • بنیان‌گذاری سلسله صفاریان در سال 247 هجری

سخنان یعقوب لیث صفاری

تعدادی از سخنان زیبای یعقوب لیث صفاری درباره وطن، خدمت‌گزاری و عیاری را می‌خوانید.

من داد را برخاسته‌ام بر خلق خدای تبارک و تعالی ... سبب برکندن طاهریان و جور ایشان از مسلمانان من خواهم بود.
دولت عباسیان بر غدر و مکر بنا کرده‌اند؛ بنگرید که با ابوسلمه، ابومسلم، برامکه و فضل سهل (با آن‌همه خدمت که به ایشان کرده بودند) چه کردند؟ و کسی مباد که بر ایشان اعتماد کند.
من رویگر‌بچه‌ام؛ به قوت دولت و زور بازو کار خود به این درجه رسانیده‌ام و داعیه چنان دارم که تا خلیفه را مقهور نگردانم، از پای ننشینم.
از حرفه رویگری قصد جای بزرگان عجم کردم و بدین مرتبه رسیدم.
من این پادشاهی و گنج خواسته، از سر عیاری و شیرمردی به دست آورده‌ام، نه از میراث پدر یافته‌ام.
من مردی عیارپیشه‌ام؛ اگر نانی یابم بخورم و اگر نه، خدمت عیاران و جوانمردان می‌کنم و کاری اگر می‌کنم از برای نام می‌کنم، نه از برای نان.
ما به اعتقاد نیکو برخاستیم که سیستان را فراکس ندهیم؛ اگر خدای تعالی نصرت کند، به ولایت سیستان اندر فزاییم آنچه توانیم.

نظرات