تاموکسیفن
“تاموکسیفن” برای درمان سرطان پستان و نازایی وابسته بهاولیگومنوره یا آمنوره ثانویه مصرف می شود که در ادامه این مطلب به بررسی این دارو خواهیم پرداخت.

تاموکسیفن و موارد منع مصرف آن

(به انگلیسی:TAMOXIFEN)

رده درمانی:داروهای هورمونی تعدیل کننده انتخابی گیرنده استروژن

اشکال دارویی:قرص
 
تاموکسیفن چیست؟
 
تاموکسیفن دارویی است برای کاهش یا توقف اثرات هورمون زنانه ی استروژن در بدن. این دارو بیش از 30 سال تولید شده و برای درمان در مرحله پیشرفته و ابتدایی سرطان سینه مورد استفاده قرار گرفته است. اخیرا تاموکسیفن به عنوان داروی مکمل یا درمان اضافی به دنبال درمانهای اولیه در مراحل ابتدایی سرطان سینه و بصورت آزمایشی برای پیشگیری از این سرطان در بانوانی که در خطر ابتلا هستند استفاده می شود.
تاموکسیفن از طریق دهان و به صورت قرص مصرف می شود و معمولا به عنوان یک دوز در روز نسخه می شود.
 
تاموکسیفن
داروی تاموکسیفن
 
کاربرد تاموکسیفن :
تاموکسیفن ممکن است به عنوان درمان کمکی (بعد از عمل جراحی موفقیت آمیز) در زنان و یا مردان با غدد لنفاوی منفی تجویز شود. سرطان با گیرنده های استروژن و پروژسترون مثبت با احتمال بیشتر از تاموکسیفن بهره مند میشوند. تاموکسیفن خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می دهد.
تاموکسیفن ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه مهاجم را کاهش دهد. خطرات و فواید درمان با تاموکسی فن باید مورد بحث قرار گیرد.
تاموکسیفن ممکن است برای درمان سرطان تخمدان نیز تجویز شود.
توجه داشته باشید:یک دارو برای استفاده خاص تایید شده است ، ممکن است پزشک از داروی مشابه برای مشکلات دیگری که ممکن است برای آنها نیز مفید باشند استفاده کند.
 
 
چگونگی مصرف
تاموکسیفن معمولاً روزی دوبار تجویز می شود. مهم است که دارو راس ساعت معینی مصرف شود. هیچگاه بیشتر از مقدار تجویز شده مصرف نکنید. از دستورات پزشکتان به دقت پیروی کنید. اگر یک نوبت را فراموش کردید، نوبت فراموش شده را رها کنید. مقدار دارو را دو برابر نکنید و برنامه دارویی معمولتان را پیش بگیرید.
 
مکانیسم اثر
اثر ضد نئوپلاسم:مکانیسم دقیق اثر دارو مشخص نیست. تاموکسیفن ممکن است از طریق انسداد گیرنده های استروژن در سلولهای توموری که برای رشد نیاز به استروژن دارند، عمل کند. کمپلکس گیرنده استروژن تاموکسیفن ممکن است به داخل هسته سلول توموری انتقال یافته و در آنجا ساخت DNA را مهار کند.
 
فارماکوکینتیک
جذب:از راه دستگاه گوارش به خوبی جذب می شود. غلظت پایدار سرمی پس از 4ـ3 هفته ایجاد می شود.
پخش:پخش دارو و متابولیتهای آن در بافت های بدن و مایعات آن شناخته نشده است.
متابولیسم:به میزان زیادی در کبد به چندین متابولیت متابولیزه می شود.
دفع:تاموکسیفن و متابولیتهای آن عمدتاً از طریق مدفوع دفع می شوند. نیمه عمر انتشار این دار 14ـ7 ساعت است. نیمه عمر مرحله نهایی دفع دارو بیش از هفت روز است.
 
تداخل دارویی تاموکسیفن:
آنتی اسیدها می توانند جذب قرص های روکش دار روده ای را تحت تأثیر قرار دهند. توصیه می شود با 2 ساعت فاصله گذاری مصرف شوند.
بروموکریپتین می تواند سطح تاموکسیفن را افزایش دهد. ریفامپین می تواند سطح تاموکسیفن را کاهش دهد. تاموکسیفن می تواند اثر ضد انعقادی وارفارین را افزایش دهد. توصیه می شود PT و INR بیمار مانیتور شود. مصرف همزمان داروهای سایتوتوکسیک می تواند وقوع حوادث ترومبوآمبولیک را افزایش دهد.
 
مصرف تاموکسیفن در دوران شیردهی
ترشح این دارو در شیر مشخص نیست. با این وجود، به دلیل خطر بروز عوارض جانبی وخیم و کارسینوژن بودن دارو برای شیرخوار، شیردهی در دوران مصرف دارو توصیه نمی شود.
 
مصرف در بارداری
ممکن است تجویز تاموکسیفن در بارداری باعث آسیب به جنین شود.
 
تاموکسیفن درمردان
تاموکسیفن درمان کمکی سرطان سینه متاستاتیک است که به علت خاصیت ضد استروژنی آن که همانند کلومیفن عمل می کند در درمان ناباروری مردان کاربرد دارد. همانند کلومیفن، 4 هفته بعد از شروع دارو سطح هورمون های هیپوفیزی و تستوسترون خون چک می شود و با توجه به نتیجه آزمایش میزان دارو تغییر داده می شود. درصورت بهبود آزمایش اسپرم درمان تا حصول باروری ادامه می یابد و در صورت عدم بهبود اسپرم ها در آزمایش شش ماه بعد از شروع درمان، دارو قطع می شود.
 
تاثیر تاموکسیفن در درمان ژنیکوماستی
 
چکیده:
سابقه و هدف:ژنیکوماستی، تکثیر خوش خیم بافت گلاندولار سینه مرد، به علت افزایش نسبت فعالیت استروژن به آندروژن ایجاد می شود. با توجه به عدم بررسی اثر تاموکسیفن در ژنیکوماستی در ایران و همچنین محدود بودن مطالعات مشابه خارجی، این مطالعه با هدف تعیین اثر داروی تاموکسیفن بر درمان ژنیکوماستی انجام شده است.
مواد و روش ها:در این مطالعه نیمه تجربی، بیمارانی که ژنیکوماستی ایدیوپاتیک داشتند، پس از اخذ رضایت، با تاموکسیفن (10-20 mg/day) و به مدت 6 ماه تحت درمان قرار گرفتند. در ابتدای مطالعه و پس از شروع درمان هر یک ماه معیارهایی چون درد، و معاینه بالینی از نظر تندرنس و اندازه سینه بررسی شده و اطلاعات ثبت گردید. معیارهای پاسخ به درمان کاهش تندرنس و کاهش اندازه پستان بود. جهت تحلیل داده ها از آزمون های Wilcoxon، Friedman،Mc-Nemar و Repeated measures استفاده شد.
 
یافته ها:از 30 بیماری که وارد مطالعه شدند، در ابتدای مطالعه 24 بیمار تندرنس داشتند. اما در ماه سوم و همچنین در ماه ششم درمان این تعداد به 2 نفر کاهش یافت (p<0.05). در ماه سوم میانگین کاهش اندازه پستان نسبت به ابتدای مطالعه 12.86±9.79 میلی متر (p<0.05) و در ماه ششم نسبت به ابتدای مطالعه 24.70±19.71 میلی متر (p<0.05) بود. همچنین اندازه در طول درمان کاهش معنی داری داشت (p<0.05).
استنتاج:بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، تاموکسیفن درمان موثری در ژنیکوماستی می باشد و با توجه به میزان کاهش اندازه سینه و تندرنس آن، جهت درمان ژنیکوماستی تاموکسیفن پیشنهاد می گردد.
 
داروهای آنتی استروژنی مانند کلومیفن سیترات و تاموکسی فن سیترات به عنوان خط اول درمان در بیمارانPcos استفاده می شوند که حدود 25درصد بیماران به درمان با کلومفین مقاوم هستند.با توجه به نتایج به دست آمده، جهت افزایش تخمک گذاری و بارداری در بیماران مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک مقاوم به کلومیفن می توان از تاموکسی فن، استفاده کرد.
 

عوارض جانبی تاموکسیفن (Tamoxifen Citrate)

اعصاب مرکزی:سکته مغزی.
پوست:تغییرات پوستی.
دستگاه گوارش:تهوع، استفراغ، اسهال.
خون:کاهش گذرای تعداد پلاکتها یا گلبولهای سفید خون.
متابولیک:افزایش کلسیم خون، تغییرات وزن.
عضلانی ـ اسکلتی:بدتر شدن کوتاه مدت متاستاز استخوانی، درد موقت تومور یا استخوان.
سایر عوارض:احتباس مایعات، گر گرفتگی.
 
توجهات پزشکی - پرستاری:
• اگر عوارض جانبی شدید باشند، گاهی اوقات کاهش دوز بهبود مناسبی ایجاد می کند، بدون اینکه کنترل بیماری از بین برود.
• با افزایش درد به بیمار داروی ضد درد و مسکن بدهید و او را مطمئن نمائید که این درد نشانه پاسخ درمانی نسبت به دارو است.
• پاسخ ضایعه بافت نرم به تاموکسیفن، تورم موضعی و قمزی شدید بر روی ضایعه و یا ایجاد ضایعه ای جدید است که این علائم بسرعت با شروع درمان برطرف می شوند.
• به صورت دوره ای آزمایشات CBC ، شمارش پلاکت ها و تست های عملکرد کبدی را انجام دهید. قبل از شروع درمان معاینه پستان، ماموگرافی و معاینه ژنیکولوژی را انجام دهید و این بررسی را با فواصل معین در طول درمان تکرار نمائید.
 
tamoxifen
تاثیر تاموکسیفن در بارداری
 
توجهات بیمار - خانواده:
• دارو را مطابق دستور پزشک مصرف نمائید. دوز فراموش شده را حذف کنید و در صورتی که در فاصله کوتاهی بعد از مصرف دارو دچار استفراغ شدید به پزشک اطلاع دهید.
• در صورت بروز ضعف، خواب آلودگی، اختلال فکری، ادم، تنگی نفس و تاری دید به پزشک اطلاع دهید.
• در طول درمان ممکن است دچار بی نظمی در عادت ماهانه شوید.
• برای به حداقل رسیدن هیپرکلسمی، روزانه 2 تا 3 لیتر مایعات بنوشید.
• روزانه خود را وزن کنید، افزایش وزن زیاد یا ادم محیطی را به پزشک گزارش نمائید.
• برای اجتناب از واکنش های حساسیت به نور از لباسهای محافظ، کرم های ضد آفتاب و عینک آفتابی استفاده نمائید.
• در طی درمان و تا یک سال پس از پایان دوره درمانی، جهت پیشگیری از بارداری از روش های غیر هورمونی استفاده نمائید.
 
ملاحظات اختصاصی
1ـ عوارض جانبی اولیه (افزایش درد استخوان) ممکن است شبیه شعله ور شدن بیماری باشد.
2ـ برای برطرف کردن درد می توان از داروهای ضد درد استفاده کرد.
3ـ عوارض جانبی معمولاً جزئی هستند و به خوبی تحمل می شوند. این عوارض معمولاً با کاهش مقدار مصرف کنترل می شوند.
4ـ این دارو در بیمارانی که از قبل مبتلا به لکوپنی ترومبوسیتوپنی بوده اند، باید با احتیاط تجویز شود.
5ـ گلبولهای سفید و پلاکتهایی بیمار اندازه گیری و وضعیت آنها پیگیری شود.
6ـ غلظت سرمی کلسیم بیمار پیگیری شود. دارو ممکن است موجب زیادی کلسیم خون ناشی از متاستازهای استخوانی شود.
7ـ تاموکسیفن به عنوان یک داری ضد استروژن عمل می کند. بهترین نتایج در بیمارانی بروز می کند که گیرنده های استروژنی مثبت دارند.
8ـ در مصرف دارو سمیت کبدی (کلستاز، کبد چرب، هپاتیت و...) ایجاد گردیده است.
مصرف در شیردهی:ترشح این دارو در شیر مشخص نیست. با این وجود، به دلیل خطر بروز عوارض جانبی وخیم و کارسینوژن بودن دارو برای شیرخوار، شیردهی در دوران مصرف دارو توصیه نمی شود.
 
• در دمای 15 تا 30 درجه سانتیگراد و به دور از نور نگهداری شود.

عوارض و فواید تاموکسیفین + اطلاعات دارویی تاموکسیفین

4.7167
این مطلب مفید بود ؟1589
توجه : مطالب بخش بهداشت و سلامت سایت نمناک از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از اینرو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .
منبع : نمناک - / ک.ک
وبگردی