ویتامین B12

علائم کمبود ویتامین B12 و خواص آن + منابع غنی ویتامین B12

کد مطلب : 24177تعداد نظرات : 22 نظرزمان مطالعه : 8 دقیقه
ویتامین B12 فواید درمانی بسیاری روی عملکرد بدن هر یک از ما دارد که در صورت کمبود این ویتامین در بدن، شاهد رخ دادن برخی اتفاقات خواهیم بود که عبارتند از...

ویتامین B12 چیست و کمبودش چه علوارضی در بدن ایجاد می کند؟

ویتامین B12 همانند ویتامین های دیگر گروه B محلول در آب است. این موضوع بدین معنیست که این ویتامین در آب حل می شود و به درون شریان های خونی روانه می شود. بدن انسان می تواند این ویتامین را برای حداکثر 4 سال ذخیره کند. مقدار اضافی ویتامین B12 از طریق ادرار دفع می شود. ویتامین B12 بزرگترین و پیچیده ترین ساختار را در بین ویتامین ها دارد. این ویتامین بصورت طبیعی در محصولات گوشتی یافت می شود و تنها تولید صنعتی آن از طریق سنتز تخمیر باکتریایی انجام می شود.

ویتامین b12

اهمیت و کاربرد ویتامین B12 در بدن

ویتامین ب12 یا کوبالامین یک ویتامین حساس و مهم برای بدن است که در تولید یاخته های بدن نقش دارد و وظیفهٔ آن همانند اسیدفولیک، شرکت در همانند سازی ژن های هستهٔ سلول می باشد. تکثیر سلول ها در بافت عصبی (تولید رشته های عصبی این بافت) و دستگاه گوارش و مغز استخوان به خاطر حضور این ویتامین می باشد.

این ویتامین در تولید سلول های قرمز خون نقش داشته و برای ساخت و تثبیت DNA کمک کننده است.عملکرد بدن انسان میلیون ها سلول قرمز را در هر دقیقه تولید می کند. این سلول ها بدون ویتامین B12 تکثیر نمی شوند. تولید سلول های قرمز خون در صورت کمبود ویتامین B12 کاهش می یابد. آنمی یا همان کم خونی زمانی اتفاق می افتد که سلول های قرمز خون کاهش یابد.

کاربرد ویتامین b12

خواص ویتامین ب12 چیست و ویتامین B12 چه نقشی در سلامت بدن دارد؟

در بخش های قبلی بهداشت و سلامت نمناک به طور گسترده به فواید این ویتامین حیاتی پرداختیم، در ادامه نیز مختصر به آنها اشاره خواهیم کرد. 

  1. ویتامین ب12 به پیشگیری و درمان کم خونی کمک می کند. به طور کلی ساخت و بازسازی سلول های قرمز خون نیاز حتمی به ویتامین ب12 دارد.
  2. این ویتامین به رشد کودکان کمک می کند و باعث افزایش نیروی بدن می شود.
  3. تقویت قلب از مهمترین خواص ویتامین B12 در بدن انسان است.
  4. درمان نازایی، آسم، سردردهای میگرنی و افسردگی.
  5. ویتامین ب12 به همراه اسید فولیک نقش بسزایی در تشکیل لوله عصبی جنین و پیشگیری از نقایص مادرزادی جنین دارد.
  6. افزایش تراکم استخوانی و پیشگیری از شکستگی استخوان و پوکی استخوان
  7. ویتامین ب12 برای سلامت اعصاب موثر است و مصرف مقادیر کافی آن در تقویت حافظه، تعادل و تمرکز موثر می باشد.
  8. کمک به جذب بهتر چربی ها، پروتئین و مواد نشاسته ای از خواص ویتامین ب12 است. این ویتامین برای تولید DNA و RNA ضروری است و در عملکرد برخی آنزیم های خاص که موجب سوخت و ساز کربوهیدرات و کنترل چربی می شود، نقش دارد.
  9. یکی از مهمترین فواید ویتامین ب12 توانایی آن در تسریع فعالیت های متابولیک و بالا بردن سطح انرژی افراد است.
  10. بهبود بیماریهای خونی و صدمات مغزی از فواید ویتامین B12 در درمان بیماری ها است.

خواص ویتامین b12

نشانه ها و عوارض کمبود ویتامین B12

بدن برای ادامه حیات خود به ویتامین های زیادی نیاز دارد.ویتامین b12 یکی از مهمترین نوع ویتامین هاست که در صورت کمبود آن سیستم بدن با مشکلات مختلفی رو به رو می شود.کمبود ویتامینB12 به میزان خیلی کم می تواند منجر به کم خونی، خستگی، جنون و افسردگی شود، در حالی که دوره طولانی کمبود این ویتامین می تواند برای همیشه به مغز و سیستم اعصاب مرکزی آسیب برساند. 

احساس خستگی

یکی از علائم کمبود ویتامین b12 این است که بدن احساس خستگی می کند.

خستگی

احساس سوزن سوزن شدن

یکی از علائم کمبود ویتامین b12 بیماری نوروپاتی محیطی است. نوروپاتی محیطی اختلال در اعصابی است که از مغز و طناب نخاعی سرچشمه می گیرند.

فشار خون پایین

در صورت عدم وجود ویتامین B12 کافی، بدن شما نمی تواند سلول های قرمز خون را به اندازه کافی تولید کند. این یعنی شما در معرض خطر داشتن فشار خون پایین هستید.

فشار خون پایین

کم کاری تیروئید

تیروئید برای حفظ عملکرد صحیح خود در بدن نیاز به چندین ماده دارد که یکی از آن ها ویتامین B12 است. در صورت عدم وجود B12 کافی در بدن، غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند، و در نتیجه کم کاری تیروئید به وجود می آید.

ناباروری و سقط جنین

یکی از علائم کمبود ویتامین b12 ناباروری و همچنین سقط های جنین مکرر است. محققان می گویند که کمبود ویتامین B12 باعث تغییراتی در تخمک گذاری زنان می شود.

سقط جنین

مشکلات حافظه

سطح پایین ویتامین B12 در بدن شما می تواند ابتلا به بیماری زوال عقل را بالا ببرد. ممکن است کارهایی غیر معمول انجام دهید مثلا کلید هایتان را در یخچال قرار داده یا بسیاری از مسائل پیش پا افتاده روزمره را فراموش کنید.

سرگیجه

احساس سرگیجه از دیگر نشانه های علائم کمبود ویتامین b12 است. زمانی که ویتامین B12 به میزان کافی در بدن نباشد کاهش اکسیژن در اندام ها را شاهد خواهیم بود. کمبود اکسیژن نیز می تواند سرگیجه، خستگی و احساس کسالت را به همراه داشته باشد.

سرگیجه

کاهش کیفیت پوست

کمبود ویتامین ها به خصوص علائم کمبود ویتامین b12 مشکلات بسیاری را برای پوست به وجود خواهند آورد. در صورتی که صورت شما رنگ شادابی نداشت به علائم کمبود ویتامین b12 شک کنید.

اضطراب

کمبود این ویتامین می تواند اضطراب و احتمالا ابتلا به افسردگی را افزایش دهد. این ویتامین در سنتز مواد شیمیایی مغز دخیل است که به تنظیم خلق و خوی انسان بسیار کمک می کند.

اضطراب

دو بینی

سطوح پایین ویتامین B12 در طول زمان آسیب هایی جدی بر بینایی خواهد داشت. دو بینی یا تار دیدن یا حتی حساسیت به نور که در گذشت زمان از دست دادن بینایی را به همراه دارد از عوارض کمبود ویتامین B12 است.

تشخیص کمبود ویتامین B12

ساده ترین راه تشخیص علائم کمبود ویتامین ب 12 دقت در نشانه هایی است که در این بخش به آنها اشاره شد، در صورتی که علائم بالا را دارید با یک آزمایش خون ساده می توانید متوجه کمبود این ویتامین در بدن شوید ، کافیست از پزشک معالج خود بخواهید تا برای شما انجام آزمایش را تجویز و سپس نتیجه ی آن را بررسی کند.

چه افرادی در معرض خطر کمبود ویتامین B12 هستند؟

بیماری های التهابی روده و بیماری سلیاک، جراحی لاغری و کاهش وزن و نوشیدن مقادیر زیاد نوشیدنی های الکلی می تواند مانع توانایی فرد برای جذب مواد مغذی مورد نیاز بدن از جمله ویتامین B12 شود. افراد سالمند مشکلات بیشتری در جذب مواد مغذی دارند و بیشتر دچار کمبود ویتامین B12 می شوند.

فرد سالمند

کودکان هم ممکن است دچار کمبود ویتامین B12 شوند؟

در نوزادان کمبود ب12 جدی است و می تواند علائمی مانند کم خونی، مشکلات حرکتی و مشکل در مراحل رشد را به وجود بیاورد که می توانند خطرناک باشند. کمبود ویتامین ب12 در کودکان به ندرت دیده می شود، اما در کودکانی که مادران شان در دوره ی بارداری محصولات حیوانی به اندازه ی کافی مصرف نکرده اند یا مادران شیردهی که گیاه خوار هستند دیده می شود. مصرف مکمل های ب12 در مادران و همچنین غذاهای غنی شده با ب12 در دوارن بارداری و شیردهی می تواند مفید باشد.

راهکارهای درمان کمبود ویتامین B12

راهکارهای درمان کمبود ویتامین B12 با توجه به علت ابتلا به این کمبود، متفاوت است. ازجمله معمول ترین این راهکارها عبارتند از تجویز آمپول، مصرف مکمل (به شکل قرص یا اسپری بینی)، اصلاح رژیم غذایی و درمان بیماری های زمینه ای نظیر بیماری کرون یا سلیاک. هر یک از راهکارهای درمانی باید طبق دستور پزشک اجرا شوند. برای درمان کمبود ویتامین B12 می توان طبق تشخیص پزشک برای یک دوره 3 تا 6 ماهه از مکمل های خوراکی ویتامین B12، اسپری بینی ویتامین B12 یا ویتامین B12 تزریقی استفاده کرد.

کمبود ویتامین B12

تزریق آمپول ویتامین B12 مفید است؟

آمپول ویتامین B12 برای درمان کم خونی استفاده می شود. تزریق این ویتامین دارای اثرات مفیدی برای درمان بیماری هایی پوستی، کاهش استرس و خستگی، افزایش انرژی، بهتر خوابیدن، افزایش قدرت حافظه و تمرکز می باشد. همچنین تزریق این ویتامین برای افرادی که سعی در کاهش وزن دارند نیز مفید می باشد.

مضرات تزریق آمپول ویتامین B12 چیست؟

سردرد، خارش و ورم پوست، معده درد، دل به هم خوردگی، اسهال، درد مفاصل و درد عصب. در موارد نادر:بی نظمی در تنفس، تپش قلب، درد سینه، افزایش وزن ناگهانی، ضعف و درد عضلات، گرفتگی عضلات، تشنگی بیش از حد، ادرار بیش از حد، درد پا، گیجی، بی حس شدن بدن، احساس سوزش داشتن، سخت قورت دادن غذا، سرفه کرن، تنفس با صدا، خستگی بیش از حد، تورم دست ها، ران ها، پاها و قوزک پاها و قرمز شدن، درد داشتن و گرم شدن یکی از پاها، قرمزی پوست و جوش.

 آمپول ویتامین B12

تزریق آمپول ویتامین B12 با چه موادی تداخل می کند؟

برخی غذاها دارای اثر تداخلی با تزریق ویتامین B12 می باشند، از جمله :

الکل، آنتی بیوتیک ها، سایمتیدین، کلشیسین، اسید فولیک، متوتروکسایت، نئومایسین، پاراآمینوسالیسیلیک اسید ( Paser)، فنوباربیتال، فنی توئین، مکمل های پتاسیم، پیریمتادین (Daraprim) و برخی ترکیبات ویتامینی.

منابع طبیعی ویتامین B12 کدام اند؟

بعضی از منابع غنی ویتامین B12 شامل:

  •  انواع ماهی ها
  •  گوشت قرمز
  •  گوشت ماکیان و تخم مرغ
  •  محصولات لبنی همچون شیر، ماست و …
  •  غلات و حبوبات غنی شده با این ویتامین

عموما برای تامین نیاز بدن به ویتامین B12 استفاده از منابع طبیعی بهتر است. اما پزشکان بعضی از اوقات خوراکی های غنی شده و مکمل های این ویتامین را برای افراد بالای 50 سال تجویز می کنند. هرچه سن ما بیشتر می شود، جذب ویتامین B12 برای بدن ما سخت تر می شود.

منابع ویتامین ب12

عوارض قرص و آمپول ویتامین B12

  •  آلرژی به ویتامین B12، افرادیکه به ویتامین B12 آلرژی دارند باید از مصرف مکمل های ویتامین B12 خودداری نمایند. این آلرژی بصورت ورم، سوزش و خارش پوست و شک خود را نشان می دهد.
  •  عوارض جانبی ویتامین B12، مصرف این ویتامین در مقادیر عادی اغلب بی خطر و عوارض است. مصرف مقادیر بالای این ویتامین می تواند باعث جوش صورت شود.
  •  تداخلات دارویی ویتامین B12، داروهای درمان رفلاکس معده، دیابت و سایر بیماری ها جذب ویتامین B12 را برای بدن سخت تر می کنند.

ویتامین B12 هیچ گاه به حد افراط نمی رسد

برخلاف ویتامین هایی که محلول در چربی هستند و ممکن است در بدن انباشته شده و عوارض جانبی داشته باشند، ب12 به این دلیل که محلول در آب است فقط به اندازه ی نیاز بدن جذب می شود و مقادیر اضافه ی آن به همراه ادرار دفع می شود. این برای کسانی که می خواهند ذخایر بدن شان را از این ویتامین پر کنند ولی نگران مصرف زیاد آن هستند، خبر خوبی است.

اما دقت کنید که اگر در یک وعده مقدار زیادی ویتامین ب12 مصرف کنید، مبتلا به بیرون روی و خارش خواهید شد. اگر پزشک، مکمل دارویی برای شما تجویز کرده، حتما برچسب روی دارو را مطالعه کنید و فقط به مقداری که پزشک تان توصیه کرده مصرف کنید. 

علائم کمبود ویتامین B12 و خواص آن + منابع غنی ویتامین B12

4.72140
این مطلب مفید بود ؟2025115
توجه : مطالب بخش بهداشت و سلامت سایت نمناک از منابع خارجی ترجمه شده و تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد . از اینرو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست .
منبع : بخش بهداشت و سلامت نمناک /ن /آ/ف.ن
22 نظر به ثبت رسیده است
غضنفر 1397-12-29
اره برا بواسیر هم خوبه
4017
سارا1397-08-24
واسه تب خال هم خوبه ؟؟؟؟
4424
سجاد1397-07-09
سلام مطالب عالی و اموزنده بود فقط یه چیزی اگر کپسول این ویتامین بخوریم چه زمانی مصرف کنیم روزی 1 بعد غذا خوبه
10324
فیروز1397-04-10
تشکر بابت سایت خوبتان
159
علی1397-03-26
کمبود ب ۱۲ نمی تواند منجر به جنون شود, کمبود نیاسین می تواند منجر به جنون شود ولی ب۱۲ ربطی به جنون ندارد. در ضمن به طور خلاصه میشه گفت, گوشتهای قرمز بهترین منبع این نوع ویتامین هستند.
2816
هادی1397-03-08
واقعا ممنون از مقاله عالیه شما من همه این علایم رو دارم معدم ضعیفه اسید کمی ترشح میکنه و جذب ب12 مشکله در این صورت.قرص مخصوص ب12 هست توی بازار؟و اگه موجوده طریقه مصرفش چجوریه
7212
مریم1396-07-14
با سلام و خسته نباشید، یکی دیگر از عوارض کمبود ویتامین B12 تشنج هستش ، میخواستم بدونم خطرناکه یا خیر ؟آیا با برطرف شدن ویتامین مورد نظر این تشنج دوباره بازنخواهد گشت؟ اگر ویتامین مورد نظر در گوشت و تخم مرغ و ماهی یافت میشه چطور شخص مورد نظر من با اینکه از این مواد غذایی استفاده میکنه دچار کمبود ویتامین B12 و تشنج شده؟؟؟ ممنون میشم راهنمایی کنید چون دوبار اتفاق افتاده خیلی میترسم
15349
سروش1400-11-26
سلام ،برای جذب خوب وکافی ب12 از مواد غذایی که گفتین ،به پیش نیازهایی هم ،نیاز هست ،فاکتور داخلی آنزیمی در بزاق ودستگاه گوارش واسید معده وآنزیمهای دیگر،که کلا به این موارد میگن سوء جذب ،یعنی باوجود اینکه شخصی از منابع ب12 درحدلازم وکافی‌تغذیه میکند ،روده نمی تواند این ویتامین را جذب بکند ،پس مصرف مکمل خوراکی هم فایده ای نخواهد داشت ،باید به صورت تزریقی دریافت بکند
30
گاندی1396-06-07
سلام. ممنون وخسته نباشید از این اطلاعات مفیدتون
1912
سجاد1396-05-10
عالی بود ممنون
2612
وحید1396-05-08
خسته نباشد.آیا کمبود این ویتامین با دارو ویا تزریق آن ویتامین به بدن برطرف میشود..و اینکه طول درمان آن چقدر طول میکشه..ممنون
18039
مریم1397-07-11
مصرف ویتامین ب کمپلکس برای پیشگیری از آفت دهان بسسیار مفید است
4311
ایوب1396-09-26
چ خوب، من مشکل آفت دهانی دارم، هیچ چاره ای هم برای درمانش نیست و فقط باید پیشگیری کنه، خواهشا اگر دوستان در ارتباط با کنترل و درمان آفت مطالب دیگه ای میدانند تکست بزارید . تشکر
4614
م1396-05-07
افرادی که بدون دلیل و بیماری خاصی دچار افت های دهانی می شوند می توانند با مصرف مداوم قرص ویتامین ب 12 تا حد زیادی در درمان و پیشگیری از این افت ها موفق باشند.
6517
رخساره 1396-04-27
سپاسگزارم از اطلاعات دقيق و كاملتون ، تمام علائيمى كه ذكر شده در متن بالا رو من داشتم با مراجعه به پزشك خانواده ام B12 دريافت كردم اميدوارم كه مشكلات من و بقيه ى دوستان سريعتر حل بشه ، با سپاس از شما
4221
آقایی1396-04-24
باسلام.خیلی مفیدوعااااالی بود.ممنون
4613
دلیلش 1396-03-25
من روی بینیم و اطراف ان باعث خشکی و قرمزی میشه و گاه گاهی پوست میندازه .دلیلش چیه
16943
fariba1396-03-12
خیلی ممنون از مطلب بسیار مفیدتون.علائمی که ذکر کردید واقعا بسیار مفید بود.
7618
سيداحمد1396-01-29
مطالب عالی و مفید
8519
جواد1396-01-07
با سلام خیلی ممنون از مطالب مقیدتان. بسیار مفید و ارزشمند بود.
11113
ژینا1396-01-03
مطالب عالی و مفید بودن ، مرسی از شما
19032
مصطفی1400-09-22
من تمام علایم کم خونی رو دارم مخصوصا ناخن ها خمیده و رنگ زرد اعصاب ضعیف خستگی موهای سر م ریخته هواس پرت شدید چند ساله که امروز فردا کردم الان میفهمم اشتباه کردم الان از لحاظ جسمی و روحی خیلی آسیب خوردم ممنون از مطالب آموزنده شما
113
وبگردی