بهترین غذاهای محلی یزد؛ از آش و خورش تا نان و خوراک
خوشمزه ترین غذاهای محلی و سنتی یزد
هر سرزمینی را فرهنگ های مختلفی تشکیل می دهد که فرهنگ غذایی از جمله فرهنگ هایی است که بسیار حائز اهمیت است که بر اساس آداب و رسوم و سنت های آن منطقه شکل می گیرد. بنابراین هر شهر یا روستایی دارای فرهنگ غذایی مختص به خود است که یکی از جذابیت های ویژه برای هر گردشگری محسوب می شود.
غذاهایی که از رنگ و لعابشان میتوان فهمید که به کدام خطه از کشور تعلق دارند و طعم بی نظیرشان هر ایرانی را به خود وابسته کرده است. اگر بخواهیم نگاهی به تنوع غذایی غذایی همه استان ها بیندازیم مشاهده می کنیم که استان یزد از جمله مناطقی است که انواع مختلف غذاهای سنتی را در اختیار گردشگران و توریست ها قرار می دهد، چنانچه مشتاق به آشنایی با این غذاهای خوشمزه و دلچسب استان یزد می باشید در این بخش از نمناک با ما همراه باشید.
ماقوت
ماقوت به عنوان یکی از دسر های استان یزد به شمار می رود که طعم آن شباهت زیادی به فالوده یزدی دارد اما ظاهرش با آن متفاوت است. در تهیه این دسر خوشمزه موادی همچون گل خشک، گلاب، خلال مغزیجات، زعفران، گلاب به کار برده می شود.
برای اینکه طعم متفاوتی به ماقوت بدهید پیشنهاد میکنیم به جای استفاده از گلاب، عرقیجات متفاوت دیگری مثل بیدمشک، نعنا یا بهارنارنج استفاده کنید. حتی برخی از افراد به جای آب از شیر استفاده میکنند و این باعث می شود که خاصیت ماقوت دو چندان شود.
نان سوروک
نان سوروک یکی از گزینه های با اهمیت نذری اهالی یزد می باشد. آن ها در کنار غذاهای متدوالی مثل قیمه، نان سوروک را نیز در ایام مذهبی به عنوان نذری در بین مردم شهر توزیع می کنند. این نان همچنین پای ثابت سفره های افطار یزدی ها می باشد. در تهیه نام سوروک از موادی همچون شکر، نمک، گل رنگ، مایه خمیر، تخم گشنیز، آرد نان سنگک، روغن کنجد استفاده می شود.
آش کدو
از غذاهای سنتی و معروف یزد که پخت آن بیشتر در تفت رایج است، آش کدو نام دارد. به جرات می توان گفت آش کدو این قابلیت را دارد که به عنوان یک آش بین المللی معرفی شود چرا که نمونه های متنوعی از این آش در رستوران های اروپایی نیز سرو شده و به علاقه مندان عرضه می شود. در تهیه این آش موادی همچون عدس، کدو، ماش، نخود، روغن، پیاز، شوید، فلفل، لوبیا و ... به کار می رود.
خاصیت مهم این آش تنظیم قند خون و کاهش آن است و برای آن دسته از افرادی که از بیماری دیابت رنج می برند بسیار مفید است.
آش شولی
از معروف ترین و خوش طعم ترین غذاهای محلی یزد، آش شولی نام دارد که در بین مردم یزد بسیار شناخته شده است. این غذا بسیار سبک است و طرز تهیه خیلی آسانی دارد و در مدت زمان کوتاهی پخته می شود. اسفناج، عدس، جعفری، چغندر، پیاز، نعنا، آرد، شنبلیله و ... از جمله مواد تشکیل دهنده آش شولی می باشد. خوردن این آش باعث می شود که تمام خستگی ها و فشار های روانی از تن بیرون رود.
آش انار
اصالت آش انار متعلق به شیراز است اما به دلیل همسایگی این دو استان با هم در بین مردم یزد نیز بسیار طرفدار دارد و یکی از غذاهای سنتی پر مصرفی به شمار می رود. به خاطر استفاده انار در این غذا طعم آن ترش است و خوردنش احساس بسیار خوبی به هر کسی منتقل می کند.
آش گندم
آش گندم از آن دسته آش های خوشمزه ای است که تهیه آن در بیشتر نقاط کشور مرسوم است ولی آش گندمی که در استان یزد پخته می شود تا حدودی با تمام آش های گندم شهر های مختلف تفاوت دارد و یکی از کامل ترین و مقوی ترین و در عین حال با قدمت ترین آش های محلی این منطقه به شمار می رود که نسل به نسل تا به امروز توسط مردم یزد حفظ شده است و بیشتر در عزاداری ها تهیه و توزیع می شود.
آش ماش
آش ماش یزدی از آن دسته غذاهای سنتی و محلی استان یزد بالاخص شهرستان مهریز به شمار می رود که به روش بسیار باور نکردنی تهیه و پخته می شود. جالب است بدانید همه مردم ایران طالب این آش هستند و شهره آن خاص و عام نمی شناسد. مهم ترین ویژگی این آش طبخ سریع آن است به همین منظور در بسیاری از نقاط یزد در وعده صبحانه تهیه می شود.
آش الو
آش آلو نیز از غذاهای سنتی یزد به شمار می رود که به دلیل ویژگی های منحصر به فردش معروف به یک غذای خون ساز می باشد و همچنین به سیستم گوارشی نیز کمک شایانی می کند.
این آش خوشمزه از مواد مقوی مثل گوشت چرخ کرده، لپه، روغن، برنج، آلو، سبزی آش و ... تهیه می شود و برای دورهمی های خانوادگی فصول سرد سال گزینه بسیار مناسبی است.
آش آبغوره
از غذاهای اصیل دیگر استان یزد می توان به آش آبغوره اشاره کرد که بین مردم یزد طرفداران بیشماری به خود اختصاص داده است. این غذا به غیر از استان یزد در دیگر شهر ها مثل تبریز نیز محبوب است و مصرف بالایی دارد و به عنوان یک دارو برای مقابله با بیماری دیابت به شمار می رود و درمان مناسبی برای آن است. بلغور، عدس، برنج، غوره خشک، لوبیا چشم بلبلی، گندم و ... از جمله مواد تشکیل دهنده این آش خوشمزه می باشد.
قیمه نخود
قیمه نخود که از غذاهای سنتی دیگر استان یزد می باشد شباهت زیادی به قیمه بادمجان و انواع دیگر قیمه ها دارد اما چیزی که آن را از بقیه متمایز می کند طعم بی نظیر آن است. در تهیه این غذا گوجه فرنگی، لیمو عمانی، پیاز، زعفران، زردچوبه، سیب زمینی، فلفل و ... بکار برده می شود.
کوفته لپه
کوفته لپه از آن جمله غذاهای محلی یزد می باشد که با یک سری تفاوت ها نسبت به کوفته تبریزی طبخ می شود و طعم بسیار لذیذی دارد. این غذا یکی از رایج ترین غذاهای محلی استان یزد به شمار می رود و از موادی همچون زرشک، گوشت چرخ کرده، پیاز داغ، تخم مرغ، رب گوجه و ... تهیه می شود.
قلیه کدو
قلیه کدو از آن دسته غذاهایی است که به واسطه داشتن آنتی اکسیدان خاصیت ضد سرطانی دارد و در استان یزد با نام غذای ضد سرطان معروف است، این غذا یکی از بهترین انتخاب ها برای برنامه غذایی سفرهای داخلی شما می باشد. پیاز، زردچوبه، نارگیل، دارچین، روغن و ... مواد تشکیل دهنده این غذا می باشد.
خورش به آلو
یکی دیگر از غذاهای اصیل و سنتی استان یزد خورشت به آلو نام دارد. وجود به و آلو در این غذا باعث شده است که طعم آن به ترشی بزند. این خورشت در گروه غذاهای ملس قرار گرفته است چرا که با افزودن کمی شکر می توان از ترش بودن آلو کاست و در عوض طعم بهتری به آن داد.
عطر و طعم وسوسه انگیز به و آلو باعث شده است این غذا طرفداران بیشماری در این منطقه به خود اختصاص دهد. در تهیه این غذا موادی همچون لپه، زعفران، شکر، زردچوبه، آب لیمو ترش، فلفل سیاه و ... بکار می رود.
کوفته نخودچی
کوفته نخودچی در میان یزدی ها به کوفته یزدی معروف است و از جمله غذاهایی به شمار می رود که در این استان زبانزد خاص و عام می باشد و مصرف بالایی دارد. برای اینکه یک کوفته نخود خوشمزه و لذیذ بپزید به موادی همچون آرد نخودچی، سبزیجات معطر، گوشت چرخ کرده و ... نیاز دارید.
متنیجه یا فسنجان یزدی
فسنجان از جمله غذاهایی است که خواهان زیادی در اکثر مناطق کشور دارد و به روش های مختلفی طبخ می شود. فسنجان در استان یزد با نام متنیجه نیز معروف است و یکی از غذاهای سنتی این منطقه به شمار می رود.
جالب است بدانید در پخت این غذا به غیر از مغز گردو، گوشت، رب انار موادی همچون سیب، چغندر، آلو یا برگ زرد آلو بکار برده می شود. جذابیت غذاهای استان یزد، سازگاریشان با هر ذائقه ای می باشد و اکثر افراد این غذاها را دوست دارند.
اشکنه یزدی
یکی از ویژگی های بارزی که یزدی ها دارند این می باشد که به سبک خودشان اقدام به طبخ یک سری غذاها می کنند بخاطر همین است که اسم اکثر غذاهای سنتی یزد برایمان آشنا است اما اطلاعاتی درباره روش پخت آن ها نداریم. اشکنه یزدی از آن دسته غذاهای محلی یزد می باشد که در زمان کوتاهی همچون سایر اشکنه ها پخته می شود و در تهیه آن از موادی همچون پیاز، سیب زمینی، آرد، شنبلیله خشک یا تر و ادویه جات استفاده می شود.
آبگوشت ترش یزدی
اگرچه طرز تهیه آبگوشت برای همه آشنا است و با شنیدن اسم آبگوشت ناخودآگاه ذهن ها به سمت نخود، لوبیا، گوشت و سیب زمینی کشیده می شود اما در رستوران های یزد نوعی آبگوشت به عنوان غذای سنتی به مردم عرضه می شود که طعم آن ترش است و طرفداران بیشماری به خود اختصاص داده است.
طعم این آبگوشت خاص را وجود آلو و یا لیمو امانی ترش می کند و جالب است بدانید که بعضی از آشپزها برای پخت این غذا، لواشک به کار می برند. ماست و خیار، سالاد شیرازی و سبزی خوردن از جمله گزینه هایی است که می توان آبگوشت ترش یزدی را با آن سرو کرد.
کوفته هویج
بسیاری از شهر های ایران غذاهای مشترکی با هم دارند و یزد نیز از این امر مستثنی نیست. کوفته هویج از آن دسته غذاهای سنتی یزد به شمار می رود که نیازی به برنج نداشته و با استفاده از موادی همچون گوشت چرخ کرده، آرد نخودچی، تخم مرغ، هویج و ادویه جات تهیه می شود.
برای درست کردن سس این غذا می توانید از شکر، رب، ادویه جات و آبلیمو استفاده کنید. نا گفته نماند از آنجایی که تهیه و پخت این غذا کار آسانی نیست بخاطر همین اکثرا در مجالس خاص سرو می شود.
کوفته برنجی
همانطور که پیش از این گفتیم پیشینه اصلی کوفته به منطقه ترک زبان ایران یعنی تبریز بر می گردد ولی در یزد نیز این غذا به شیوه خاصی طبخ می شود بخاطر همین کوفته برنجی به عنوان غذای سنتی یزد به شمار می رود.
چنانچه طعم کوفته برنجی را با دستپخت یک آشپز حرفه ای بچشید مطمئن باشید که لذت بخش ترین طعم را تجربه خواهید کرد، ناگفته نماند که تهیه و پخت کوفته برنجی کار هر کسی نیست و فقط یک آشپز ماهر و زبردست می تواند طعم و ظاهری مطلوب به آن ببخشد.
کشک خیار
کشک خیار یکی از خاص ترین و منحصر به فرد ترین غذاهای یزد به شمار می رود و هر آنچه که ما با اسم آبدوغ خیار می شناسیم در یزد به نام کشک خیار متداول است. از آنجایی که اهالی یزد میانه خوبی با ماست ندارند به همین خاطر بجای ماست از کشک در این غذا استفاده می کنند و آن را به عنوان غذای سنتی و محلی می شناسند.
در تهیه این غذا به موادی همچون آب، گردو، خیار، کشک ساییده شده، سبزی و کشمش نیاز دارید. ناگفته نماند پیش از سرو کشک و خیار آن را به مدت یک الی دو ساعت در یخچال قرار دهید و موقع سرو چند تکه یخ به آن اضافه کنید.
تاس کباب
تاس کباب یزدی یکی از غذاهای خوشمزه سنتی یزد محسوب می شود که تفاوت چندانی با تاس کباب های شهر های دیگر ندارد. بعضی از افراد برای پختن این غذا گوشت چرخ کرده و برخی دیگر از گوشت خورشتی استفاده می کنند. گوشت، رب یا گوجه فرنگی، پیاز، سیب زمینی و ... از جمله موادی است که در تهیه این غذا بکار برده می شود.
کله گیپا
سیرابی یکی از غذاهایی است که بسیاری از افراد علاقه زیادی به آن دارند اما برخی دیگر نیز میانه خوبی با آن ندارند و با استفاده از آن می توان غذاهای بسیار زیادی طبخ کرد. کله گیپا از غذاهای محلی پرطرفدار اردکان و یزد می باشد که در میراث فرهنگی غذایی به ثبت رسیده است.
برای تهیه این غذا به سیرابی گوسفندی، کله و پاچه گوسفندی، برنج، نخود، ماش، پیاز، گوشت گوسفندی و ادویه جات نیاز است. سر آشپزهای یزدی برای طعم دادن خاص به این غذا ادویه هایی مثل پودر نارنج و زیره استفاده میکنند.
شوربا کلم
شوربا کلم از آن دسته غذاهای استان یزد است که شهرت کمتری نسبت به بقیه غذاها دارد. بعضی از افراد این غذا را با آش کلم قمری ترکی اشتباه می گیرند. جز اصلی شوربا کلم یزدی، کلم پیچ می باشد ولی سبزیجات مختلف دیگری نیز در آن بکار برده می شود یخاطر همین یکی از غذاهای پر ویتامین محسوب می شود.
در تهیه این غذا به غیر از کلم پیچ و سبزیجات، موادی همچون هویج، لوبیا، نخود، عدس، پیاز و ... استفاده می شود. چنانچه می خواهید مزه این غذا ترش مزه باشد می توانید چند آلو به آن افزوده و یا کمی سرکه به آن اضافه کنید و همراه با نعنا، پیاز داغ و کشک سرو کنید.
آش گشنیز
آش گشنیز یکی دیگر از غذاهای محلی یزد می باشد که مختص عصرانه های فصول سرد سال می باشد و بسیار مقوی است بخاطر همین از خوراک هایی برای درمان سرماخوردگی به شمار می رود. برای تهیه این غذا موادی همچون گشنیز، اسفناج، جعفری، تره، برنج نیم دانه، شلغم، به کار برده می شود.
فله
فله نه تنها در یزد بلکه در اقصی نقاط ایران به عنوان یکی از ساده ترین غذاهای سنتی شناخته شده است و بیشتر به عنوان صبحانه و با میان وعده سرو می شود. فله در زمان های گذشته پای ثابت سفره هفت سین یزدی ها بود. جالب است بدانید در تهیه فله از شیر آغوز گاو یا گوسفند استفاده می شود.
منظور از آغوز همان اولین شیری است که پس از زایمان گاو یا گوسفند از آن می دوشند. برای تهیه فله کافیست شیر آغوز را جوشانده و سپس در یخچال بگذارید تا سرد شود. آغوز بعد از سرد شدن غلیظ می شود و شباهت زیادی به فرنی پیدا می کند.