آموزش کاشت و نگهداری گیاه دارویی “کاسنی”+ خواص و عوارض

معرفی کامل گیاه کاسنی و انواع این گیاه دارویی

کاسنی یکی از گیاهان علفی به شمار می رود که فواید بسیار زیادی برای سلامتی دارد و دارای تاریخچه بسیار طولانی می باشد و متعلق به مصر باستان است. مصری ها معتقدند مصرف کاسنی کمک شایانی به سلامت کبد و تصفیه خون می کند. ساقه ای باریک با انشعابات کم در ناحیه مجاور راس گیاه از مشخصات ظاهری این گیاه می باشد. این گیاه تیغ های بسیار نرم و ریزی روی ساقه و برگ های خود دارد و همچنین دارای برگ های متناوب پوشیده از تارهای فراوان در اطراف رگبرگ میانی می باشد.

گاهی اوقات در هنگام سرما برگ های این گیاه به رنگ قرمز در می آید. در ایران، کاسنی با دو نوع کِشتی و وحشی موجود می باشد. انواع وحشی این گیاه تا یک متر و نوع کِشتی آن تا دو متر قابلیت رشد کردن دارد.

مهم ترین ترکیبات گیاه کاسنی

تقریبا 8 درصد پلی ساکارید به نام اینولین (INULIN) ریشه گیاه کاسنی را شامل می شود و البته ترکیبات تلخی همچون لاکتوسین (LAKTUCIN) و لاکتوکوپیکرین (LACTUCOPICRIN)، گلوکوزیدها، شیکوریک اسید، فلاونوئید ها، قندها و تانن ها از محتویات دیگر ریشه می باشند. شاخص ترین محتویات ریشه حاوی ترکیبات بخارشونده معطر به نام "استوفنون (ACETOPHENONE)" می باشد.

.

کاسنی چند نوع است؟

کاسنی فری یا سیکوریوم اندیوم و سیکوریوم انتیموس یا کاسنی تلخ دو نوع کاسنی مورد کاشت به شمار می روند که نوع اول با برگ باز شده و تقریبا گرد با بریدگی های روی برگ و نوع دوم به صورت برگ های کشیده و تیره رنگ و فاقد بریدگی که سبزی سالادی معروف به آندیو را تولید می کند و ریشه آن کاربردی ندارد و فقط برگ های آن مصرف می شود.

نحوه کاشت کاسنی

چنانچه بخواهیم کاسنی را تکثیر کنیم بایستی با کاشتن میوه آن این اتفاق را رقم بزنیم. قوه میوه کاسنی به مدت 5 الی 6 سال حفظ می شود و در زمین هایی که کود حیوانی کافی دارند و نسبتا مرطوب هستند، کاشت آن صورت می پذیرید.

امکان دارد کاشت یا به وسیله ماشین های مخصوص به صورت خطی و یا به صورت دستی انجام شود. پس از اینکه دانه ها به طور پراکنده روی زمین ریخته شدند، به‌ طور ملایم روی دانه ها غلتک زده می شود و تا با یک لایه نازک خاک روی دانه ها پوشیده شود.

همان گونه که در مطلب دیگری در نمناک اشاره کردیم، بذرها را می توان در خزانه یا محل اصلی کاشت. چنانچه بذرها در خزانه کاشته شوند بعد از اینکه نهال 4 برگه شد آن را به محل اصلی انتقال می دهند و هر زمان نهال در محل اصلی کاشته شود بعد از اینکه سبز شدند بایستی فاصله بین بوته ها را روی خط 15 الی 20 سانتی‌متر گذاشت.

جداسازی علف های هرز

بعد از اینکه گیاه رشد کرد و تا چند سانتی‌متر ساقه آن ارتفاع گرفت، بایستی اقدام به زدن کج بیل کرده و سپس علف های هرز را جدا کرد. علاوه بر این بعد از گذشت 11 الی 20 روز این اعمال به جهت اصلاح زمین باید مجددا انجام شود.

زمان و نحوه برداشت کاسنی

معمولا برداشت کاسنی در مرداد ماه انجام می شود و بعد از برداشت در اتاق هایی با هوای آزاد و البته با اثر گرما خشک می شوند‌. به طور متوسط از هر هکتار زمین زراعی می توان معادل 1 تا 5/1 تن برگ تازه کاسنی برداشت کرد. ماه های مهر و آبان زمان برداشت ریشه کاسنی می باشند که با استفاده از لوازم مجهزی مثل چنگال از زمین خارج می شوند. زمانی که طول ریشه به 45 تا 50 سانتی‌متر برسد خارج کردن آن نیازمند به مهارت و ابزار خاصی است.

نیاز های اکولوژی گیاه کاسنی

• نور: (گیاه کاسنی در زمین های کم نور و نسبتا مرطوب رشد می کند، بنابراین به نور خورشید کمتری نیاز دارد.)
• خاک: (خاک های لیمونی سبک مناسب ترین و بهترین نوع خاک برای این گیاه به شمار می روند، چرا که دارای مقادیر زیادی مواد آلی هستند. البته در خاک های هوموسی محصول فراوانی نیز به دست می آید.)
• آبیاری: (آبیاری گیاه به طور منظم بایستی انجام شود و باید بدانید در 3 هفته اول کاشت حداقل یکبار در روز آبیاری نیاز است.)
• دما: (کاسنی در مقابل سرما و یخبندان بسیار مقاوم است، بنابراین محصول یک آب و هوای خنک و نسبتا سرد است، چرا که گرمای شدید باعث می شود خیلی زود بذر دهد.)
• کود: (برای رشد گیاه کاسنی 80 کیلوگرم فسفر، 80 الی 120 کیلوگرم در هر هکتار ازت، 120 الی 180 کیلوگرم در هکتار پتاسیم نیاز است.)

طبع گیاه کاسنی

طبع گیاه کاسنی سرد و تر می باشد. درجه قوای کاسنی یک بوده و مصلح آن شربت بنفشه، دارچین، شکر سرخ، سکنجبین و هل می باشد.

بیماری ها و آفات گیاه کاسنی

پروانه آلو(Platyptillia Cardnidactyla)، سفیدک حقیقی، شته هایی همچون شته سبز هلو و شته Aphis Fabae از جمله افاتی است که برای این گیاه می توان نام برد.

نحوه سفید کردن کاسنی

برای اینکه تلخی گیاه کاسنی از بین رود بایستی قبل از مصرف، اقدام به سفید کردن آن نمود. به نسبت انواع کاسنی طرز سفید کردن آن نیز متفاوت است. زمان سفید کردن کاسنی، دو تا سه هفته قبل از برداشت محصول در مزرعه است. بدین معنی که چنانچه هوا نسبتا گرم باشد دو هفته کافی می باشد و یا چنانچه اوایل پاییز و زمستان بخواهید این کار را انجام دهید نیازمند 3 تا 4 هفته وقت هستید. گلدان، جعبه، کاغذ و... از جمله وسایلی هستند که مانع رسیدن نور به برگ های داخلی کاسنی می شود و جزو ابزار های سفید کردن آن بشمار می رود.

اما با همه این ها ساده‌ ترین روشی که بیش از همه رایج لست جمع کردن برگ ها و بستن نوک آنها با هم است. بدین صورت برگ های خارجی از رسیدن نور به داخل بوته جلوگیری می کنند. در سفید کردن کاسنی حتما باید هوا خشک باشد، چرا که اگر رطوبتی در هوا باشد حتما باید برگ های وسط بوته بررسی گردد زیرا رطوبت باعث پوسیدگی آنها خواهد شد.

خواص بی نظیر کاسنی

از سوی دانشمندان علم گیاه شناسی خواص بسیاری برای این گیاه عنوان شده است که در ادامه این مطلب به چند مورد از آنها اشاره ای خواهیم داشت.

1. آغشته کردن آن دسته از اندام های بدن که دچار خارش شده‌اند به آب کاسنی، در درمان آن بسیار موثر است.
2. عرق کاسنی برای خنکی کاربرد دارد.
3. کاسنی باعث می شود که فرد دچار قولنج نشود.
4. کاسنی حرارت درونی و عطش بدن را رفع می کند و باعث درمان التهابات معده و پاک کردن مجاری ادراری می شود.
5. خوردن آب پخته کاسنی با سکنجبین موثرترین دارو برای تب های مداوم و طولانی مدت است.
6. درد های معده و کبد، کیسه صفرا و یرقان با برگ کاسنی درمان می شود.
7. برای رفع مشکل آب آوردن شکم ریشه کاسنی بهترین دارو می باشد.
8. کاسنی درمان کننده ضعف چشم، فشار خون و ضعف اعصاب می باشد.
9. کلیه، قلب، کبد، رحم با خوردن کاسنی فعال تر و با نشاط تر می شود کاسنی باعث می شود این اندام ها وظایف خود را به طور طبیعی انجام دهند.
10. مقادیر زیادی ویتامین C در برگ کاسنی موجود است و همین امر در حفظ جوانی بسیار تاثیر گذار است.
11. ریشه کاسنی در روان شدن و باز کردن مخاط، تاثیر بسیار زیادی دارد.
12. برگ کاسنی باعث از بین رفتن زهر طحال می شود.
13. کاسنی در زیبایی چهره کودک تازه متولد شده تاثیر گذار است.

موارد منع مصرف کاسنی

آن دسته افرادی که مبتلا به حصبه هستند باید در مصرف کاسنی احتیاط نمایند.

مصرف بیش از حد کاسنی موجب مسمومیت می شود.

زمانی که دچار سرفه شده اید مصرف کاسنی مضر می باشد.