آداب و رسوم شهرستان خوی+ سوغات و غذاهای محلی

آداب و رسوم شهرستان خوی آذربایجان غربی

از مهم ترین و تاریخی ترین شهرهای استان آذربایجان غربی می توان به شهر خوی اشاره کرد که جمعیتی بالغ بر 198٬845 دارد و ارتفاع آن از سطح دریا 1148 متر است، محل قرارگیری خوی در غربی ترین نقطه آذربایجان و البته نزدیک به مرز ترکیه می باشد.

می توان گفت از شهرستان خوی به عنوان یکی از مراکز مهم و با اهمیت تمدن در شمال غرب ایران یاد شده است که حوادث تاریخی مهمی را در خود رقم زده است.

در این بخش خواندنی از فرهنگ و هنر نمناک قصد داریم از آداب و رسوم و جاذبه های گردشگری این منطقه در اختیار شما کاربران عزیز قرار دهیم تا با این شهر تاریخی و دیدنی بیشتر و بهتر آشنا شوید.

دشت وسیعی که شهرستان خوی در آن واقع است توسط کوههای احاطه شده است. شهر در 141 کیلومتری مرکز استان آذربایجان غربی شهر ارومیه و در 143 کیلومتری شهر تبریز می باشد و فاصله آن تا ماکو تقریباً 147 کیلومتر است. تالاب ها، کوه ها، چشمه های فراوانی در شهر خوی وجود دارد.

تاریخچه شهر خوی

تاریخچه خوی متعلق به سه هزار سال پیش می باشد این منطقه در زمان باستان تحت سلطه مادها بوده و بعد از آن به ساسانیان رسید. پیش از اینکه مادها بر منطقه حکومت کنند این شهر تحت حکومت اورارتوها بود و اورارتوها در این منطقه زندگی می کردند. جالب است بدانید به دلیل قرارگیری شهر خوی در مسیر جاده ابریشم از شهرهای مهم دوره های باستانی ایران محسوب می شود.

از آنجایی که خوی از شهرهای مرزی ایران به شمار می رود بنابراین به همین خاطر در رویدادهای سیاسی تبدیل به یک شهر با اهمیتی شده است. باید بدانید در عصر صفوی نیز به علت نزدیکی شهر خوی تا مرز امپراتوری عثمانی از اهمیت بالایی برخوردار بود به طوری که در جلگه چالدران در فاصله 900 کیلومتری خوی شاه اسماعیل شکست سنگینی از سلطان سلیم خورد.

این شهر در جنگ جهانی اول و عصر قاجار و به علت نزدیک بودن با مرز روسیه از اهمیت ویژه ای برخوردار بود. بقایای یک دیوار دورتا دور شهر خوی به چشم می خورد که دیوار در قرن سیزدهم به دستور فتحعلی شاه به عنوان دیوار دفاعی بنا شده بود.

حکومت ملی آذربایجان یا همان حکومت خودمختار آذربایجان، حکومتی بود که مورد پشتیبانی اتحاد شوروی قرار گرفته بود که توسط فرقه دموکرات آذربایجان در سال های 1324 و 1325 در منطقه آذربایجان ایران به پایتختی تبریز به رهبری «جعفر پیشه وری» ایجاد گردید. داستان از این قرار بود که بنا و نابودی این حکومت به بحران ایران که یکی از نشانه های اولیه شروع جنگ سرد بود، گفته می شود که شهر خوی از آن دسته شهرهای با اهمیت آن حکومت و از مرکزی ترین شهرهای آذربایجان بود که پس از گذشت مدتی و بعد از تاسیس استان آذربایجان غربی به آنجا منتقل شد.

آداب و رسوم و فرهنگ مردم خوی

در ادامه این مطلب شما را آداب و رسوم، فرهنگ و پوشش مردم شهر خوی آشنا میکنیم.

پوشش اهالی شهر خوی

اگرچه این شهر دارای پوشش محلی خاصی نمی باشد ولی پوشش محلی آذربایجان غربی در مردم شهر خوی دیده می شود، امروزه در شهرهای کوچک و بزرگ هیچ خبری از پوششهای محلی نیست و فقط افراد محلی و عشایر بیشتر تمایل به پوشیدن لباس های محلی دارند. مردم این شهر پیراهن سفیدی به نام کوینک به تن کرده و روی همین پیراهن سفید تن پوشی به نام آرخالق می پوشند. افراد معمولی کفشی به نام چاروق و گالش به پا می کنند و پوشاک زنانه این ناحیه شامل تومان، کوینک، چارقد، چادر، شلته و جوراب می باشد.

آداب و رسوم شهر خوی

آوازه بلندی در صله ارحام، خانواده دوستی و احترام به آداب و رسوم گذشتگان به شهر خوی نسبت داده شده است چراکه در این شهر هم همچون شهر های تاریخی دیگر ایران بعضی از آداب و رسوم با مناسک خاصی اجرا می شود.

در این شهر آداب و رسوم تلفیقی از آیین های قبل از اسلام و اسلامی می باشد از آنجایی که هنوز هم که هنوز است عاشیق ها یا همان (اوزان های قدیمی) نمادی از فرهنگ اصیل منطقه را نشان می دهد اگرچه بسیاری از آداب و رسوم ملی به دنبال زندگی نوین و امروزی به دست فراموشی سپرده شده است اما بازهم گهگداری در گوشه کنار این شهر بالاخص در روستاهایش از این آیین ها دیده می شود. از جمله آداب و رسوم کهن سنتی این شهر می توان به آیین نامگذاری فرزندان، سایاچی، کوسا، عروسی های پر دبه و چند روزه، آیین برداشت گندم (تاخیل)، طلب باران، رسم خضر نبی، روز قوچ، رسم ننه تپه، سنت ختنه پسران و ... اشاره کرد.

یکی دیگر از روز ها و سنت های خاصی که در خوی به طور ویژه برگزار می شود برگزاری شب چله است. در این شب مهم که آخرین شب پاییز و این شب زمستان محسوب می شود مردم به دور هم جمع شده و این شب را با بیداری تا صبح می رسانند. چنانچه نوعروسی در خانواده ها بود به دیدن او می روند و هدایایی را برایش به ودیعه میگذارند. یک سینی مسی به نام خونچا با یک دستمال گلدوزی شده روی آن پر از هدایای رنگارنگ تقدیم عروس می کنند و یا به دیدار بزرگان فامیل می روند.

در این شب عزیز و گرامی افراد دور کرسی حلقه زده و کوراوغلی خوانی و شهریارخوانی می کنند که یکی از شعرهای مهم مربوط به همین شب از شهریار می توان به شعر زیر اشاره کرد:

چیله چیخار بایراما بیر آی قالار

پینتی آرواد قوورمانی قـورتارار

گئدر باخار گودول ده یارماسینا

باخ فلکین گردش و غوغاسینا

گویش و لهجه مردم شهر خوی

مردم شهر خوی لهجه فصیح داشته و با گویش ترکی آذربایجانی صحبت می کنند و لهجه بسیار شیرین آن ها باعث شده است که هر شنونده ای از هم صحبتی با آنها بسیار لذت ببرد.

سوغاتی شهر خوی

از سوغاتی های معروف شهر خوی می توان به تخمه، گل محمدی و گلاب و همچنین عسل اشاره کرد که طرفداران بسیار زیادی را در اقصی نقاط کشور به خود اختصاص داده است.

صنایع دستی خوی

نمد و فرش از مهمترین صنایع دستی شهر خوی می باشد که برای همه آشنا هستند.

غذای محلی خوی

از محبوب ترین غذاهایی که در شهر خوی طبخ می شود و طرفداران بسیاری دارد می توان به آبگوشت لاخولی اشاره کرد که طعم بسیار دلچسب و لذیذی دارد.

جاذبه های گردشگری تاریخی و طبیعی شهر خوی

در ادامه این مطلب شما را با جاذبه های گردشگری و طبیعی شهر خوی آشنا میکنیم.

جاذبه های طبیعی

مناظر طبیعی بکر و زیبایی که به خاطر وجود کوهستان های برف گیر دور تا دور شهر را فرا گرفته است جذابیت آنرا دو چندان کرده است بالاخص در اواخر بهار و اوایل تابستان این منطقه نما و زیبایی بسیار شگفت انگیزی به خود می گیرد. مامیش خان، آلیشیق، قولو دره سی، قره دره، ییلاق حاجی بیگ، دامنه کوه اورین، تفرجگاه پئره، جهنم در خوی، آلیشیق و ده ها چشمه جوشان از جمله اماکن دیدنی و طبیعی این شهرستان محسوب می شوند. از مناطق حفاظت شده طبیعی خوی نیز می توان به منطقه شکار ممنوع زرآباد، مراکان و آبشار بدلان اشاره کرد.

جاذبه های تاریخی

جاذبه های تاریخی معروف شهرستان خوی بسیار زیاد هستند که بقعه شیخ نوایی، مزار شمس تبریزی و برج شمس تبریز، مسجد مطلب خان، پل خاتون، دروازه سنگی، کلیسای سورپ سرکیس، مسجد ملاحسن، بازار خوی و خانه کبیری ها از معروف ترین آنها می باشد.

آرامگاه شمس تبریزی از مهمترین بناهای تاریخی شهر به شمار می رود که به باور اکثر افراد محل دفن شمس تبریزی می باشد و هر سال علاقه مندان به شمس تبریزی از خود شهر خوی و همچنین از سایر شهرهای ایران و البته کشورهای همسایه برای شرکت در گرامیداشت شمس تبریزی حضور به عمل می رسانند.