این روزها خیلی عصبانی میشم، دلیلش چیه؟

دلیل زیاد و بی دلیل عصبانی شدن هایتان

استرس، اضطراب و سرخوردگی عواملی هستند که عصبانیت ما را به روشهای غیر منتظره ای تحریک می کنند پس لزوماً لازم نیست شخص کم طاقتی باشد تا عصبانیت شما فوران کند. از طرفی اگرچه هر چند وقت یکبار عصبانی شدن بخشی از احساسات بشر است، اما عصبانیت های مکرر و بی دلیل چندان سالم و مطمئن نیستند و باید رفع شوند پس شناخت دلیل این تغییر حالت بسیار کمک کننده خواهد بود. با ما در این بخش از سلامت روان نمناک همراه شوید تا با دلیل برخی از تغییر خلقی تان آشنا شوید.

وضعیت فعلی شما

اگر اخیرا با مشکلات یا استرس های زیادی کنار آمده اید، ممکن است بیش از حد معمول عصبانی شده یا از چیزهای نامربوط عصبانی شوید. گر چه کنترل احساسات هنگام مقابله با استرس و اضطراب طولانی مدت، دشوار است اما بهتر است در این شرایط توجه داشته باشید که چنین احساساتی کاملا طبیعی ست و برای همه اتفاق می افتد.

رویدادهای تلخ گذشته

افرادی که رویدادهای آسیب زا یا ترسناک را تجربه کرده اند (مانند خشونت، سوءاستفاده یا ..) ممکن است دچار اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شوند و می توانند مستعد طغیان عصبانی باشند و گاه و بیگاه با پرخاشگری اطرافیان خود را آزار دهند یعنی اگر فرد در تجربیات تلخ و منفی مثل تجاوز، دعواهای خانوادگی و… به هر دلیلی نتواند خشم خود را نشان دهد، خشم پنهان شده ناشی از آن اتفاقات در او انباشته شده و در موقعیت های اشتباه یا کم اهمیت، به شدت بروز پیدا می کند. تجربیات آسیب زا یا دردناک گذشته ممکن است اثرات ماندگاری در روح و روان فرد داشته باشند و باعث اضطراب، ناامیدی و حتی طغیان های عصبانی شوند.

عدم وجود مرزها

وقتی مرز و محدودیت خاصی با دیگران ندارید، آنها از شما انتظار دارند که در همه شرایط به آنها بله بگویید. در نتیجه، شما به نوعی احساس می کنید مجبور به انجام کاری هستید که باعث می شود احساس عذاب و ناراحتی کنید. با ادامه دار شدن این وضعیت حتی احساس خواهید کرد که مردم در نهایت از شما سوء استفاده می کنند زیرا شما نمی توانید نه بگویید و همین خود دلیل مهمی است برای عصبانیت های پی در پی این روزهای شما.

احساس عدم قدردانی و بی ارزش بودن

تحقیقات روان شناسی نشان می دهد افرادی که فکر می کنند که دیگران آنها را نادیده می گیرند یا مهم نیستند و آن ارزش لازم به کارهایشان داده نمی شود، دچار عصبانیت و خشم می شوند. در مقابل این افراد برخی دیگر به خود از دریچه نگاه دیگران نگاه نمی کنند و وابسته به این نیستند که دیگران به آنها محبتی بکنند یا روی خوشی نشان دهند بلکه شخصیتی مستقل دارند و اعتماد به نفسی بالا دارند و با این دید به قضیه نگاه می کنند که اگر دیگران به آنها محبت نکنند یا توجه نکنند، این خود آنها هستند که از محبت او محروم می شوند.

توقعات و انتظارات از دیگران

بسیاری از ما دوست داریم که چیزهایی که در اطراف مان وجود دارد را تحت کنترل خودمان بگیریم. اگر ما انتظاراتی از اطرافیان خود داشته باشیم و این انتظارات برآورده نشوند، دچار عصبانیت و ناراحتی می شویم مثلا اگر انتظار داریم همسرمان بیشتر در کارهای منزل کمک کند، اما او این کار را انجام ندهد یا انتظار داریم دوستانمان از ما حمایت کنند، اما آنها این کار را نکنند، دچار خشم و عصبانیت خواهیم شد.

غم و اندوه

یکی دیگر از دلایل عمده خشم غم و اندوه ناشی از مرگ دوستان، عزیزان، شریک زندگی، اعضای خانواده و... می باشد. غم و اندوه می تواند احساسی طاقت فرسا و همراه با سختی، درد و عذاب باشد. وقتی گرفتار غم و اندوه می شوید، غالباً از ظلم و بی عدالتی جهان ناامید شده واز اینکه دیگران نمی توانند شما را درک کنند، عصبانیت به سرعت به سراغ تان می آید.در هنگام مواجهه با غم و ناراحتی، پرداختن به احساسات منفی و عصبانیت شدید، می تواند مضر باشد.

نگرانی

یکی دیگر از دلایل عصبانیت نگرانی برای خود و عزیزان و حتی ترس است. افرادی که دائما استرس و نگرانی از به وقوع پیوستن حوادثی برای عزیزان یا خود دارند، دچار عصبانیت و خشم بیشتری خواهند شد.

دوران کودکی و نحوه تربیت

افرادی که در کودکی نحوه کنترل و مدیریت خشم را نیاموخته باشند و ندانند در چه شرایطی می توان خشم را بروز داد و در چه شرایطی لازم است خود را بیشتر کنترل نمود، در بزرگسالی زود عصبی شده و نمی توانند عصبانیت را کنترل و مدیریت کنند و به روش ناسالم و اشتباه در هر شرایطی خشم را بروز می دهند.

کمبود نوعی ماده در مغز

ماده شیمیایی GABA اصلی ترین فرستنده عصبی برای فرو نشاندن سیگنال های عصبی است که از رسیدن پیام های مربوط به اضطراب به مغز جلوگیری می کنند. تنظیم مواد شیمیایی و تحرکات عصبی و برقراری آرامش به عهده ماده شیمیایی گابا است. کمبود این ماده شیمیایی در مغز سبب عصبانیت و تندخویی و بروز اضطراب، بی خوابی می شود.

دلایل پزشکی

در بخش های قبلی بهداشت و سلامت روان در این مورد کامل توضیح دادیم و حالا نگاهی مختصر به آن می اندازیم،

• پرکاری تیروئید hyperthyroidism مشکلی است که سبب می شود غده پروانه ای شکل در گلو بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند، این هورمون می تواند باعث افزایش بیقراری، عصبانیت، بد خلقی و بروز مشکل در تمرکز شما شود.
• عدم تعادل در سطح قند خون نیز موجب بروز عدم تعادل مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین شده و منجر به خشم، عصبانیت می شود
• برخی داروها، از جمله ضد دردهای مخدر یا اپیوئید نیز دارای عوارض جانبی مانند تحریک پذیری هستند
• درد یا ناراحتی فیزیکی و قرار گرفتن در شرایط سخت نیز می تواند منجر به تحریک پذیری و کج خلقی شود
• در سندروم پیش از قاعدگی به دلیل عدم تعادل هورمون هایی مانند استروژن و پروژسترون خانم ها تحریک پذیرتر شده و عصبانیت آنها افزایش پیدا می کند.
• مشکل روانی یا عاطفی مانند اضطراب، افسردگی، اختلال دو قطبی یا اختلال اضطراب پس از سانحه نیز منجر به بد اخلاق شدن می شود.
• کمبود ویتامین D نه تنها در بروز بسیاری از بیماری های مزمن مانند افسردگی دخیل استبلکه سبب بیدار ماندن تا اواخر شب شده و ریتم شبانه روزی شما را مختل می کند و باعث می شود اکثر اوقات افراد عصبی باشند.